Thời gian hai vợ chồng giao hợp để dễ có thai nhất [hay còn gọi là "cửa sổ thụ thai"] kéo dài khoảng 6 ngày ở mỗi chu kỳ kinh nguyệt, bao gồm: 5 ngày trước ngày phóng noãn và ngày phóng noãn [rụng trứng]. Thời điểm giao hợp dễ có thai nhất là khoảng 1-2 ngày trước phóng noãn. Giao hợp 1 ngày sau phóng noãn, khả năng có thai còn rất thấp hoặc không còn.
Sau khi nam giới xuất tinh khi quan hệ tình dục với phụ nữ, có khoảng 40-300 triệu tinh trùng sẽ vượt qua các "chướng ngại vật" để tiến tới thụ tinh với trứng. Hầu hết tinh trùng sẽ chết ở cổ tử cung trong 24-48 giờ. Tinh trùng có thể sống trong tử cung dài nhất là trong vòng 5 ngày, do đó, nếu không quan hệ trong khoảng thời gian của "cửa sổ thụ thai", tinh trùng chỉ có thể chờ đợi để gặp được trứng trong khoảng thời gian 2-5 ngày để có thể thụ tinh.
Quá trình thụ tinh sẽ diễn ra trong thời gian nhanh nhất khi tinh trùng gặp luôn được trứng tại đoạn đầu của vòi [trong giai đoạn cửa sổ thụ thai]. Các chuyên gia cho rằng, tinh trùng khỏe có thể di chuyển đến tử cung và ống dẫn trứng để gặp trứng ngay sau khi xuất tinh khoảng 30 phút, chậm nhất là 12 tiếng. Sau khi rụng khoảng 12-24 tiếng thì noãn hầu như không còn khả năng thụ thai.
Sau khi có các dấu hiệu mang thai sớm, bạn có thể thử thai bằng que thử thai và khám thai tại các cơ sở y tế uy tín. Ảnh: Shutterstock
Sau khi thụ tinh, hợp tử sẽ di chuyển xuống ống dẫn trứng và trải qua những thay đổi đột phá. Khoảng 24 giờ sau thụ tinh, hợp tử bắt đầu lần phân bào đầu tiên. Phân bào lần 2 diễn ra khoảng 40 giờ sau thụ tinh. Vào ngày thứ 3, phôi có khoảng 6-12 tế bào và vào ngày 4, phôi có từ 16-32 tế bào. Vào thời điểm 5 ngày sau thụ tinh, số tế bào trong phôi đạt gần 100 tế bào.
Hợp tử phát triển thành phôi dâu và sau đó là phôi nang. Kể từ giai đoạn có 32 nguyên bào phôi, phôi có hình dạng giống như quả dâu và chính vì thế được gọi là phôi dâu. Phôi dâu di chuyển đến buồng tử cung vào khoảng ngày thứ 4 – 5 sau thụ tinh. Phôi dâu tạo ra một khoang có chứa dịch và sau đó được chuyển thành phôi nang.
Từ ngày thứ 5, phôi nang thoát ra khỏi màng trong suốt nhờ sự tác động của enzym tiêu hủy [phôi thoát màng]. Phôi nang lúc này bộc lộ hoàn toàn khối tế bào phôi nguyên thủy đang tiếp tục phân chia và có thể tiếp xúc trực tiếp với nội mạc tử cung, bám sâu vào nội mạc tử cung để làm tổ và tiếp tục phát triển thành phôi thai. Nếu không bám được vào niêm mạc, phôi bào sẽ bị phá vỡ và được tống ra ngoài cùng với phần còn lại của niêm mạc tử cung trong kỳ kinh nguyệt.
Dấu hiệu có thai có thể tự nhận biết
Quá trình phôi làm tổ thường xảy ra trong khoảng từ ngày thứ 6 đến ngày thứ 10 sau khi thụ tinh. Các triệu chứng chị em có thể gặp bao gồm chuột rút và chảy máu nhẹ [máu báo thai]. Tuy nhiên, một số phụ nữ có thể không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào.
Khi phôi đã được làm tổ thì sẽ bắt đầu sản xuất hormone, các dấu hiệu mang thai có thể bắt đầu.
Các triệu chứng có thai sớm nhất bao gồm:
- Chậm kinh: Nếu trễ kinh, có khả năng bạn đã mang thai. Các hormone được tạo ra bởi phôi thai đang phát triển sẽ báo hiệu cho não giữ lại niêm mạc tử cung.
- Những thay đổi ở ngực: Ngực của bạn có thể cảm thấy mềm hoặc sưng khi chạm vào do thay đổi hormone.
- Ốm nghén: Mặc dù triệu chứng này thường bắt đầu một tháng hoặc lâu hơn, nhưng cũng có thể bắt đầu sớm hơn ở một số phụ nữ.
- Đi tiểu thường xuyên hơn: Thận hoạt động quá mức trong thời kỳ mang thai vì chúng có nhiệm vụ xử lý thêm chất lỏng do lượng máu tăng lên. Điều này đồng nghĩa với việc gia tăng số lần đi tiểu.
- Mệt mỏi: Cơ thể cảm thấy mệt mỏi trong thời kỳ đầu mang thai, hormone progesterone có thể khiến bạn trở nên kiệt sức.
Nếu bạn gặp những triệu chứng trên hoặc nghi ngờ rằng mình đang mang thai có thể mua que thử tại các hiệu thuốc, làm theo hướng dẫn. Nên gặp bác sĩ để thăm khám nếu thử thai cho kết quả dương tính [2 vạch] hoặc kết quả âm tính [1 vạch] nhưng vẫn bị trễ kinh.
Theo Thạc sĩ, bác sĩ Trịnh Văn Du, Trung Tâm Hỗ Trợ Sinh Sản - Bệnh Viện Bưu Điện, việc quan hệ hàng ngày hoặc nhiều lần trong ngày rụng trứng [phóng noãn] có thể không giúp ích cho việc cố gắng mang thai.
Tần suất lý tưởng cho các cặp đôi
Ở đàn ông, tinh trùng từ khi sinh ra trong tinh hoàn đến khi ra đến túi tinh dự trữ mất từ 70-74 ngày, khi xuất tinh, cần ít nhất 2 ngày để một đợt mới tinh trùng di chuyển từ mào tinh qua ống dẫn tinh ra tới túi tinh cho lần xuất tinh tiếp theo.
Thành phần của tinh dịch ngoài tinh trùng còn có dịch túi tinh, dịch ống phóng tinh, dịch tiền liệt tuyến. Việc quan hệ hàng ngày hoặc nhiều lần trong ngày làm mật độ tinh trùng có thể không đạt được số lượng lẫn chất lượng cần thiết, và dịch tiết các tuyến chưa đủ để giúp tinh trùng có thể bơi qua kênh cổ tử cung, dự trữ trong cơ quan sinh dục nữ.
Đề xuất tần suất hợp lý là 2 ngày một lần được nhiều bác sĩ sản phụ khoa và tình dục học khuyên các cặp đôi đang cố gắng có thai. Khuyến cáo này đã được Hội Y học Sinh sản Mỹ đưa vào hướng dẫn lâm sàng.
Sau khi chồng xuất tinh, người vợ có thể kê gối dưới mông, nằm bắt chéo chân và gác chân lên thành giường, thời gian cần thiết để tinh trùng ly giải xong khỏi tinh dịch và bắt đầu di chuyển qua kênh cổ tử cung lên tử cung - vòi tử cung là 30-60 phút, việc này có thể có ích nếu âm đạo người phụ nữ ngắn và những lần xuất tinh trước thường bị chảy ra ngoài ngay sau quan hệ.
Quan hệ tình dục sau ngày rụng trứng có thể mang thai không?
Nhiều cặp đã dừng quan hệ sau ngày được cho là rụng trứng vì cho rằng việc quan hệ vào thời điểm đó không giúp ích cho việc có thai. Điều này không thực sự đúng, bởi nhiều tác giả đã chỉ ra rằng sau phóng noãn đến giờ thứ 12 bạn vẫn có thể có thể có thai đến 11% và đến giờ thứ 24 có thể vẫn có khả năng đến 9%.
Việc trứng và tinh trùng đã thụ tinh cũng chưa chắc chắn việc bạn có thể có thai hay không, nó còn phụ thuộc vào khả năng làm tổ của phôi thai ở niêm mạc tử cung. Việc này rõ ràng nhất ở những bệnh nhân phải điều trị thụ tinh ống nghiệm [IVF]. Phôi chất lượng tốt được đặt vào buồng tử cung của phụ nữ vô sinh với niêm mạc tử cung tốt nhưng nhiều bệnh nhân vẫn không chắc chắn sẽ có phôi làm tổ thành công và mang thai.
Một nghiên cứu nhỏ nhưng thú vị đã xem xét hiệu quả của quan hệ tình dục đối với sự thành công của thai kỳ và thụ tinh ống nghiệm. Trong nghiên cứu này, một nhóm các cặp vợ chồng có quan hệ tình dục xung quanh thời gian chuyển phôi. Nhóm còn lại không quan hệ tình dục. Tỷ lệ mang thai sinh hóa [thử beta hCG dương tính] ban đầu giữa các nhóm không khác nhau. Tuy nhiên, tỷ lệ thai lâm sàng [siêu âm thấy túi ối trong buồng tử cung, kể cả chửa ngoài tử cung] cao hơn 11,1% ở những phụ nữ có quan hệ tình dục so với phụ nữ không quan hệ quanh thời điểm chuyển phôi. Giả thuyết được đưa ra là quan hệ tình dục giúp nồng độ hormone, niêm mạc tử cung sinh lý hơn.
Do đó, muốn có thai tự nhiên, các cặp vợ chồng nên quan hệ quanh cửa sổ phóng noãn kéo dài từ ngày 11-21 của chu kỳ 28 ngày, tần suất 2 ngày 1 lần [ví dụ: Ngày 11-13-15-17-19-21]. Ngày rụng trứng lý thuyết là ngày 14 chu kỳ, cửa sổ thụ thai cao là trước phóng noãn 5 ngày đến ngày phóng noãn, lần quan hệ lý tưởng nhất là trước phóng noãn 1 ngày. Và ngay cả khi nghĩ rằng người phụ nữ đã rụng trứng, quan hệ tình dục cũng có thể giúp phôi thai làm tổ tốt hơn, dễ mang thai tự nhiên hơn.