Theo bạn, 30 phút tập thể dục và 30 phút để kéo dài giấc ngủ nuông chiều bản thân vào buổi sáng, bên nào mang lại hữu dụng biên cao hơn? Phần lớn mọi người đều nghĩ việc nằm trên giường ngủ thêm 30 phút sẽ làm cho mình cảm thấy hạnh phúc hơn. . Tuy nhiên trong thực tế, các nghiên cứu đã cho hay những người chịu khó dành thời gian tập thể dục vào buổi sáng sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn những người không. Khi các hoạt động cơ bắp làm cơ thể nóng lên, trong cơ thể sẽ sản sinh ra một lượng chất hóa học khiến con người cảm thấy hưng phấn và tràn đầy năng lượng, điều này tuyệt vời hơn rất nhiều so với việc ủ ấm mình trong chăn. Đây chính là cảm giác mà Endorphin- một trong những hormone hạnh phúc mang lại. Ngoài Endorphin thì những hormone nào sẽ tác động đến cảm nhận hạnh phúc của con người?
Một nghiên cứu khoa học tâm lý vào năm 2008 cho thấy những genes kế thừa [hormones và chất dẫn truyền thần kinh...] chiếm đến 50% hạnh phúc của chúng ta. Dựa vào giới hạn của kiến thức tôi chỉ xin trình bày bốn loại hormone chính chi phối sự hạnh phúc của con người. Chúng bao gồm:
- Endorphin: the pain-masking chemical
Endorphin được giải phóng trong quá trình thực hiện các hoạt động tập luyện. Chúng có tác dụng ngăn chặn cơn đau và xoa dịu cảm giác khó chịu. Trong quá trình xây dựng niềm hạnh phúc, chất này sẽ giúp con ngươì củng cố thể lực và cảm thấy tràn đầy năng lượng.
- Dopamine: the goal achieving chemical
Dopamine mang lại niềm vui và cảm giác hài lòng tức thời, khiến con người muốn có được nó nhiều hơn. Rượu bia và các chất kích thích chứa cocain, nicotin chứa một hàm lượng Dopamine đáng kể. Đó là lí do con người thường tìm đến chúng khi gặp căng thẳng. Dopamine còn được nạp vào cơ thể khi chúng ta bằng cảm giác hoàn thành. Quá trình nảy sinh mong muốn đạt được và nỗ lực đi đến hoàn thành mục tiêu đề ra sẽ làm tăng sự hài lòng, tức lượng dopamine trong ta. Vì vậy con người có xu hướng muốn đạt được nhiều thành tựu, hoàn thành càng nhiều mục tiêu thì mức độ thỏa mãn càng tăng cao.
- Serotonin: the leadership chemical
Serotonin được kích hoạt khi con người nhận được lời khen, sự công nhận. Cảm giac hạnh phúc mà nó mang lại thúc đẩy chúng ta không ngừng tìm kiếm sự tán thưởng, thừa nhận ở những người xung quanh. Serotonin chỉ có ở những động vật bậc cao như con người chẳng hạn - giống loài mang tính xã hội. Điều này lí giải cho khát khao được yêu thương và công nhận mãnh liệt ở mỗi cá thể. Ai cũng muốn được trọng dụng, ai cũng muốn làm cho những người đã yêu thương và tin tưởng mình được tự hào và hạnh phúc. Đó là lí do mà con người vẫn không ngừng phấn đấu để vươn lên và vươn cao hơn nữa. Giá trị của Serotonin trong quá trình phát triển của con người vô cùng to lớn. Nó giúp chúng ta nhận thức được vì sao mình phải phát triển và sức mạnh để phát triển đó là do đâu mà có. Nó khiến mỗi người hiểu rõ cộng đồng đóng vai trò quan trọng thế nào trong sự phát triển của mình. Bất kì ai cũng cần một cộng đồng làm chỗ dựa và mục tiêu để chiến đấu và chiến thắng.
- Oxytocin: the chemical of love
Oxytocin là một loại hormone mà não sẽ tự động sản sinh bất cứ khi nào bạn thực hiện hành vi âu yếm, ôm ấp và các tương tác gần gũi khác về mặt cơ học.. Vì vậy oxytocin còn được gọi là hormone của tình yêu. Serotonin và Oxytocin kết hợp cùng nhau sẽ cho con người cảm giác được sống trong một mối quan hệ đầy tình yêu và niềm tin tưởng. Cảm giác này đưa họ đến một trạng thái hạnh phúc tột độ, hình thành sự đồng cảm và gắn kết sâu sắc giữa hai phía.
Mục đích cuối cùng của cuộc sống là hạnh phúc. Mọi nỗ lực của con người đều xuất phát từ khát vọng đạt được hạnh phúc. Tuy nhiên tôi nhận ra có quá nhiều người gặp cản trở trong việc nhận ra niềm hạnh phúc thực sự của mình. Đó là khi định nghĩa hạnh phúc trong họ trở nên quá xa vời. Họ cho rằng hạnh phúc nằm ở tương lai, khi mà họ có được tất cả những gì mình mong muốn. Thực chất, hạnh phúc đã luôn tồn tại trong cơ thể mỗi người. Nó chính là những Endorphin, Dopamine, Serintonin, Oxytocin đang chờ được kích hoạt. Đừng cho rằng đã tôi quá lạm dụng nghiên cứu khoa học khi nói về vấn đề con người. Hãy nghĩ đến những hành động mà bạn phải làm trong quá trình nạp chúng vào cơ thể. Khi liên tưởng đến những đường chạy, những thành tựu sắp đạt được, sự ngưỡng mộ của đám đông và những hình ảnh ngọt ngào trong tình yêu, bạn có thấy cơ thể mình cũng đầy ắp niềm vui, niềm khát khao và sự hưng phấn? Và đấy có phải là điều mà chúng ta đang tìm kiếm?
Mỗi loại hormone hạnh phúc có một cách kích hoạt riêng. Nhiệm vụ của ta chính tìm cách kích hoạt chúng 1 cách đúng đắn và hợp lý để có thể trải nghiệm được cảm giác hạnh phúc của riêng mình..
Bài viết được truyền cảm hứng từ bài nói của Simon Sinek “Tại sao lãnh đạo ăn cuối cùng?”
Là một người đam mê chạy bộ, chắc chắn đã ít nhất một lần bạn trải nghiệm trạng thái Runner’s High, hay còn gọi là hưng cảm khi chạy. Runner’s High nói chung là một cảm giác hưng phấn rất kỳ lạ, thứ mà bạn có thể trải nghiệm sau khoảng 1 tiếng đồng hồ chạy ở tốc độ ổn định.
Tùy từng người, Runner’s High đem lại những cảm giác khác nhau. Một số so sánh nó với trạng thái thiền định, trong đó, họ cảm thấy mình đang sống trọn vẹn từng khoảnh khắc ở hiện tại, không còn bất kể lo lắng gì về quá khứ hay tương lai.
Một số người hưng cảm khi chạy lại thấy mình thoát xác [Out of Body], giống như một trạng thái mà nhiều người cận tử thường trải nghiệm. Số khác thấy Runner’s High là chạy không đau đớn, họ có thể chạy như bay, khung cảnh xung quanh đơn giản chỉ vụt qua tầm mắt...
Hưng cảm khi chạy có thể được giải thích dưới góc nhìn sinh hóa. Khi bạn ép cơ thể mình chạy đến một ngưỡng giới hạn, não bộ sẽ phát hành endorphin để đáp ứng với sự khó chịu về mặt thể chất của nó. Ngoài ra, còn có sự gia tăng nồng độ anandamine, một chất dẫn truyền thần kinh khác cũng khiến chúng ta hưng phấn.
Cùng với nhau, những hóa chất sinh này góp phần giảm đau, giảm lo lắng và tạo ra cảm giác hạnh phúc khi một người đạt tới trạng thái Runner’s High. Tuy nhiên, với tùy từng người màRunner’s High sẽ đem lại những trải nghiệm cụ thể khác nhau.
Dưới đây là 10 lời tường thuật của vận động viên chạy bộ chuyên nghiệp và nghiệp dư về cảm giác Runner’s High của họ. Hãy cùng xem phiên bản nào đúng với bạn nhất:
1. Đó là một trải nghiệm thoát ra khỏi cơ thể
Lần chạy bộ khiến tôi hưng cảm nhất là tại Thế vận hội Olympic. Trước đây, tôi chỉ biết tinh thần và thể xác là một. Nhưng lần đó, tôi đã nhìn thấy chính mình đang chạy từ trên cao. Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ trải nghiệm cảm giác đó, tôi chưa sẵn sàng cho cảm giác đó.
- Alexi Pappas, 29 tuổi, Vận động viện Olympic, nhà làm phim, nhà văn đến từ Los Angeles
2. Nó chỉ xảy ra trên đường đua
Tôi chạy cự ly 5K rất nhiều rồi. Đối với tôi, những chặng đường ngắn chỉ đẩy mức độ adrenaline lên một chút. Hưng cảm khi đó không thực sự mạnh, chỉ giống như tôi bị thôi miên bởi các nhịp hít vào - thở ra của mình.
Nhưng có một dịp, tôi đã thực sự trải nghiệm hưng cảm trong khi cố chạy vượt lên một người.
Đó là trong một cuộc đua, một người phụ nữ đã chạy ngay trước mặt tôi. Mái tóc đuôi ngựa của cô ấy lắc qua lắc lại một cách hoàn hảo. Cô ấy chạy nhanh hơn tôi một chút và thế là hiệu ứng con lắc xảy ra.
Tôi nhận ra điều đó, nhưng cứ thế, tôi để cơ thể mình trôi vào trạng thái hưng cảm. Đó là một cảm giác mà khi chạy một cách thư giãn, tôi không hề trải nghiệm được.
Nếu không có ai thúc đẩy tôi và thời gian không phải là vấn đề, hưng cảm sẽ không xảy ra.
- Joe Espo, 39 tuổi, chiến lược gia nội dung truyền thông đến từ New York
3. Đối với tôi đó là một cảm giác thôi miên
Nhiều người thấy Runner’s High như cảm giác bị thôi miên
Tôi đã chạy bộ được gần 30 năm. Trong khoảng thời gian ấy, tôi đã đặt ra các mục tiêu khác nhau và đạt được nhiều thành công khác nhau, chẳng hạn như tôi đã chuyển từ cự ly ngắn sang marathon và triathlon, cho đến nay thì tập trung chủ yếu vào cự ly siêu dài [50K trở lên].
Một ngày của tôi bắt đầu bằng 2 tiếng tập luyện hoặc chạy trên bãi biển, tôi kết hợp việc chạy với nghe podcast từ nhiều chủ đề khác nhau. Mất khoảng 3 đến 4 dặm đầu tiên để bắt nhịp được với quãng chạy dài.
Nhưng một khi đã bước được chân vào khu vực này, tôi sẽ cảm thấy vô cùng tự tin với những gì mà cơ thể mình có thể làm được. Kết hợp với những kiến thức sâu sắc từ nhiều chủ đề podcast khác nhau, hưng cảm khá giống với cảm giác thôi miên.
Tôi chỉ có thể giải thích nó giống như một sự vui sướng.
- Bonny McClain, 55 tuổi, giám đốc dữ liệu của Data & Donuts đến từ Washington, D.C.
4. Tôi cảm thấy "bình thường"
Quãng thời gian gần đây tôi mới bắt đầu chạy trở lại. Đó là khoảng thời gian kể từ thời trung học, tôi coi chạy bộ như một phương tiện giảm cân, giảm lo lắng cũng như trầm cảm.
Là một người có mức độ serotonin thấp và mắc rối loạn lo âu vừa phải, endorphin thu được từ việc tập luyện không giúp tôi đạt tới trạng thái hạnh phúc. Thay vào đó, nó chỉ khiến tôi đạt tới được trạng thái mà tôi tưởng tượng những người bình thường luôn cảm thấy vậy.
Đối với tôi, hưng cảm sẽ đem lại một ngày có ý nghĩa. Tôi có thể quên đi cảm giác tội lỗi và sự xấu hổ khi không ép bản thân tập thể dục.
Hưng cảm giúp tôi có thể bắt đầu thấy thư giãn, rằng tôi đã đạt được một cái gì đó trong danh sách những điều cần làm. Người bình thường chạy bộ để thấy hưng cảm, đối với tôi, nó chỉ như điều một cần phải làm.
Tôi đã từng đọc được ở đâu đó rằng bạn có thể là một người trầm cảm, nhưng hãy thử làm tất cả những điều mà một người hạnh phúc sẽ làm, và rồi một ngày nào đó tâm trí của bạn sẽ bắt kịp cơ thể của bạn.
Chạy bộ là tôi đang cố gắng để làm điều đó, tôi đoán vậy.
- Rachel Johnsen, 28 tuổi, một giám đốc văn phòng đến từ New York
Những người trầm cảm có thể tăng endorphin đến ngưỡng "bình thường" khi trải nghiệm Runner’s High
5. Nó giúp bạn suy nghĩ sáng suốt
Tôi chạy bộ khá thường xuyên kể từ thời còn học trung học, đến nay đã tham gia được 4 giải marathon. Dĩ nhiên, cũng như mọi người khác, tôi sẽ đạt tới trạng thái hưng cảm khi chạy, nhưng tôi muốn gọi nó là "trạng thái sáng suốt" hoặc "trạng thái đắm chìm" hơn.
Tôi thường không nghe nhạc nếu chạy cự ly ngắn [dưới 5 dặm]. Tôi sẽ sử dụng thời gian đó để giải quyết công việc, giữ các cuộc hội thoại khó khăn trong đầu tôi, lên ý tưởng xây dựng một bài phát biểu hoặc bài nói chuyện, hoặc một email mà tôi phải gửi.
Đôi khi, nếu thấy căng thẳng vì một chuyện gì đó, tôi biết tôi cần phải chạy bộ để giải tỏa đống hỗn độn trong đầu rồi mới suy nghĩ sáng suốt về nó được. Nhiều lần, tôi đã nghĩ ra giải pháp trong khi chạy. Nếu tôi cảm thấy suy sụp hoặc chán nản, tôi cũng biết rằng chạy bộ sẽ giúp ích.
Một buổi chạy bộ tốt nhất là khi thời tiết hoàn hảo [ngoài trời độ ẩm thấp và nhiệt độ trong khoảng 18-21], và tôi có thể thưởng thức phong cảnh trên đường. Nhưng nếu chạy để phục vụ công việc, sẽ không cần phải hoàn hảo tới vậy.
Sau mỗi buổi chạy bộ có kể quả, tôi đều trở về nhà và cảm thấy mọi mặt cuộc sống đều tốt đẹp hơn. Mọi thứ dường như cũng đều trở nên dễ chịu hơn một chút.
- Suzanne Bergmeister, 57 tuổi, doanh nhân đến từ Louisville,Kentucky
6. Nó giúp bạn nuôi dưỡng sự bình an trong thâm tâm
Dặm đầu tiên luôn là quãng đường khó nhất. Nhưng một khi vượt qua và hơi thở của bạn bắt đầu ổn định, tâm trí của bạn sẽ trở nên phấn khích với những gì bạn làm được và hưng cảm bắt đầu xuất hiện.
Đột nhiên, tôi quên rằng tôi đang chạy và môi trường cũng như khung cảnh xung quanh chỉ đơn giản là đang trôi trước mặt. Sau đó, tôi nhận ra tất cả những lo lắng của mình về cuộc sống và những điều nhảm nhí thường ngày đều trở nên vô nghĩa.
Tôi nuôi dưỡng được một sự bình an trong thâm tâm mình.
Lần đầu tiên tôi hưng cảm được khi chạy là thời còn là một thiếu niên trong lớp thể dục, khi đó, giáo viên bắt chúng tôi chạy quanh một cái hồ.
Vì một vài lý do mà tôi không bao giờ đeo tai nghe khi chạy, có lẽ âm thanh của sự im lặng là chìa khóa dành cho tôi.
- Dave Alemi, 58 tuổi, cố vấn sinh viên đến từ Audubon, New Jersey
Giống như thiền định, Runner’s High có thể giúp một số người nuôi dưỡng sự bình an
7. Cảm giác như đang bay
Nói ai đó chạy như bay giống như một sáo ngữ, nhưng nó lại là sự thực. Một số lần chạy bộ, tôi đạt được trạng thái hưng cảm giống như bật một chiếc công tắc: Và rồi đột nhiên, tôi cảm thấy ngực mình nở rộng như trong những giấc mơ mà tôi có thể bay trên thành phố.
Mọi quá trình trong cơ thể tôi đều có cảm giác bắt nhịp và ăn khớp với đôi chân và hơi thở. Bất cứ điều gì khiến tôi lo lắng hoặc phiền muộn đều biến mất, và tôi cảm thấy 100% rằng mình đang có mặt trên cuộc đời này.
- Quinne Myers, 30 tuổi, nhà văn và họa sĩ minh họa đến từ New York
8. Hưng cảm, sau vài giờ tôi vẫn không thể tập trung trở lại
Tôi đã chạy bộ được khoảng 18 năm, chinh phục được mọi cự ly từ 5K đến 50K. Tôi trải nghiệm trạng thái hưng cảm sau những buổi tập luyện với tốc độ cao.
Các cơn sốt endorphin dẫn đến một cảm giác mãnh liệt phía sau tầm nhìn của tôi, sau đó tôi không thể tập trung hoặc chú ý được trong vài giờ đồng hồ.
- Ryan Decker, 44 tuổi, kỹ sư hàng không vũ trụ đến từ Huntsville, Alabama
9. Nó giống như cảm giác sau một trận khóc ác liệt
Cảm giác hưng cảm mạnh mẽ nhất gần giống với cảm giác tái sinh sau một trận khóc dài. Bạn có biết cái cảm giác sau một trận khóc kịch liệt vàkhốn khổ, rồi đột nhiên bạn nhìn lại và cảm thấy mình vừa trút bỏ được 10 cân gánh nặng trên người mình?
Hưng cảm khi chạy xảy ra cùng lúc với sự phát triển cá nhân và củng cố tâm trí. Tất cả đều đến trong cùng một trạng thái.
- Whitney Dawson, 28 tuổi, giám đốc marketing đến từ Portland, Oregon
Bạn có thể trải nghiệm Runner’s High sau khoảng 1 tiếng đồng hồ chạy ở tốc độ ổn định
10. Không gì có thể làm đau bạn được nữa
Rất nhiều người nghĩ rằng tập luyện thể dục thì không nhất thiết phải khó khăn hoặc đau đớn. Họ nghĩ rằng bạn không nên ép mình quá và điều đó là xấu. Tôi phủ nhận quan điểm này.
Đối với tôi, điều kỳ diệu chỉ xảy ra khi chạy tới một vận tốc nhất định, trên một cự ly dài nhất định. Và có lẽ đạt tới đó sẽ khiến tôi bị đau. Bạn nghĩ tôi phải cố chịu đau ư? Không, thay vào đó tôi điều chỉnh cơ thể để cảm thấy không còn đau đớn nữa, tôi cảm thấy tốt khi chạy và chạy ở vận tốc cao.
Tôi bắt đầu chú ý nhiều hơn đến những thứ xung quanh mình, để thấy thế giới tự nhiên xung quanh đẹp đến nhường nào. Tôi cảm thấy mình đang sống trong từng khoảnh khắc hiện tại và không còn lo lắng về quá khứ hay tương lai nữa.
- Daniel Unsdorfer, 33 tuổi, kỹ sư bán hàng đến từ Columbus, Ohio.
Tham khảo Medium