HƯỚNG DẪN HỌC SINH LUYỆN TẬP DẠNG ĐỀNGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔIThS Đặng Thị Lan Hương – GV THPTChuyên Thái NguyênCó người đã cho rằng, nếu coi mỗi tác phẩm văn chương trongnhà trường là một kho báu, thì thầy cô là người hướng dẫn học sinhthấy cánh cửa ấy và cách mở nó ra, còn các em phải là người bướcvào, lượm lấy châu ngọc làm của riêng, đem về chế tác và làm giàu,làm đẹp cho tâm hồn mình.Tuy nhiên, để làm được điều ấy, đối với các thầy cô giáo vàcác em học sinh, đều không phải là dễ dàng. Nhất là gần đây, mônNgữ văn có những dạng đề rất mới mẻ, đòi hỏi khả năng tư duysáng tạo, chủ động của học sinh. Ví như dạng đề “nghị luận về mộtđoạn trích văn xuôi”.Đối tượng nghị luận là một đoạn văn ngắn [từ 5 đến 20 dòng],thường là đoạn văn quan trọng, khá hoàn chỉnh và có tính độc lậptương đối trong tác phẩm. Nếu như các kì thi cấp tỉnh hướng tớinhững đoạn văn quen thuộc, đã được cày xới nhiều thì các kì thi cấpquốc gia lại quan tâm đến những đoạn văn mang yếu tố mới lạ, bấtngờ.Việc hướng dẫn các em học sinh tìm hiểu tất cả các đoạn tríchvăn xuôi trong chương trình, nghĩa là lấy châu ngọc và chế tác sẵnrồi trao cho từng em, là không thể. Vì vậy, việc trao cho các em bíquyết để các em có thể tự mình làm công việc đó có ý nghĩa đặcbiệt, giúp các em chủ động, tự tin khi gặp dạng đề này.Đề bài:Cảm nhận của anh [chị] về đoạn trích sau:“… Bây giờ Mị cũng không nói. Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ, xắnmột miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng. Trong đầu Mị đang rập rờntiếng sáo. Mị muốn đi chơi, Mị cũng sắp đi chơi. Mị quấn lại tóc, Mị vớitay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách. A Sử đang sắp bước ra,bỗng quay lại lấy làm lạ. Nó nhìn quanh, thấy Mị rút thêm cái áo. A Sửhỏi:1- Mày muốn đi chơi à?Mị không nói. A Sử cũng không hỏi thêm nữa. A Sử bước lại,nắm Mị, lấy thắt lưng trói hai tay Mị. Nó xách cả một thúng sợi đay tróiđứng Mị vào cột nhà. Tóc Mị xoã xuống, A Sử quấn luôn tóc lên cột,làm cho Mị không cúi, không nghiêng đầu được nữa. Trói xong vợ, ASử thắt nốt cái thắt lưng xanh ra ngoài áo rồi A Sử tắt đèn, đi ra, khépcửa buồng lại…”.[Vợ chồng A Phủ, Ngữ văn 12, tập2, trang 9]Câu hỏi thảo luận:1. Đoạn văn gồm có những nhân vật nào? Sơ lược về mối quanhệ của những nhân vật đó?2. Đoạn văn thuật kể về sự việc gì [trong tương quan với các sựviệc diễn ra trước đó và sau đó]?3. Những chi tiết nghệ thuật và biện pháp nghệ thuật nào đángchú ý ? [Hình ảnh, âm thanh, cấu trúc câu văn, nhịp điệu…]. Ýnghĩa của chúng?4. Tác giả thuật kể ở ngôi nào? Giọng điệu chủ yếu của người kểchuyện là gì?5. Khái quát về giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích?Trả lời:1.Đoạn văn gồm có 2 nhân vật: Mị và A Sử.- Mị là một cô gái Mèo trẻ đẹp, tài hoa, giỏi giang, yêu đời, thích tựdo. Chỉ vì bố mẹ Mị vay nợ nhà thống lí Pá Tra để cưới nhau khôngtrả được nên Mị bị bắt về làm con dâu gạt nợ cho gia đình này. CònA Sử là con trai của thống lí Pá Tra.2.Đoạn văn thuật kể sự việc:- Trước đó, nhà văn miêu tả sự hồi sinh trong tâm hồn của Mị.Trong trạng thái đã bị kích thích bởi men rượu, bởi âm thanh náođộng của bữa cơm cúng ma trong nhà Pá Tra và sự lôi cuốn củatiếng sáo gọi bạn tình, Mị đã vượt khỏi tâm trạng thờ ơ nguội lạnhbấy lâu nay. Mị hồi tưởng quá khứ tươi đẹp bằng tâm hồn nhạy cảmcủa tuổi thanh xuân đầy sức sống. Đó cũng là lúc những suy nghĩ vàmong muốn diễn ra dồn dập trong tâm trí nhân vật: “Mị trẻ lắm. Mịvẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”.2- Đoạn trích kể lại sự việc Mị chuẩn bị để đi chơi. Nhưng A Sử bấtchợt trở về. Hắn đã trói nghiến Mị vào cột nhà, sau đó thản nhiên bỏđi.- Sau khi bị A Sử trói đứng vào cột, Mị vẫn chập chờn nửa mê nửatỉnh cho đến khi trời sáng, men rượu đã nhạt, tiếng sáo cũng khôngcòn, Mị mới bàng hoàng tỉnh hẳn lại. Đúng là trong cùng cực “mọithế lực tội ác không thể giết được sức sống của con người. Lay lắt,đói khổ, nhục nhã, Mị vẫn sống âm thầm, tiềm tàng, mãnh liệt” [TôHoài].3. Những chi tiết nghệ thuật gắn với việc miêu tả nhân vật Mị:+ Mị không hiện lên ở lời nói: “Bây giờ Mị cũng không nói. Mịkhông nói”. Cấu trúc câu phủ định, lặp lại tới 2 lần có tác dụng nhấnmạnh, khắc sâu tính chất bất thường [vì lời nói chính là một thuộctính của con người]. Bởi lẽ Mị đang sống một cách mãnh liệt, caođộ, toàn tâm toàn ý trong nội tâm của mình, với tiếng sáo, tuổi trẻ vàtình yêu, khát vọng. Cho nên Mị không nhận thấy sự có mặt của ASử, không nghe thấy câu hỏi của A Sử. Hơn nữa, với Mị, việc câmlặng đã trở thành thói quen, Mị như quên đi ngôn ngữ con người, cônhư một công cụ lao động biết nói mà không thể nói, và cũng khôngmuốn nói. Trong đời thực, Mị vẫn sống vô hồn, vô cảm, vô tri giác.+ Hành động: Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏthêm vào đĩa đèn cho sáng. Đã bao lâu rồi Mị không còn ý thức vềsự trôi chảy của thời gian, cô âm thầm sống trong căn buồng âm u,chạng vạng. Giờ đây, Mị chợt nhận ra rằng mình đang sống trongbóng tối. Mị muốn được nhìn thấy ánh sáng và sống trong ánh sáng.Mị thắp ngọn đèn chiếu sáng căn phòng hay thắp lên một nguồnsáng cho cuộc đời vốn chìm trong tối tăm bất hạnh của mình!+ Ý nghĩ: Trong đầu Mị đang rập rờn tiếng sáo. Mị muốn đichơi, Mị cũng sắp đi chơi. Từ chỗ là hiện tượng ngoại cảnh “ tiếngsáo gọi bạn yêu vẫn lơ lửng bay ngoài đường”, tiếng sáo đã xâmnhập vào tâm linh Mị. Từ láy “rập rờn” vừa gợi hình vừa biểu cảm.Tiếng sáo không còn là âm thanh vô hình nữa mà đã hoá thành hìnhảnh hữu hình bay lượn, vẫy gọi, mời gọi. Tưởng như chỉ với tay làcó thể chạm đến nó, tưởng như chỉ rướn mình là có thể bay theo nó.3Cấu trúc câu trùng điệp với chủ thể là Mị miêu tả tâm tình sôinổi, cuồng nhiệt trong tâm hồn Mị. Diễn biến tâm lí của Mị nhưnhững đợt sóng dâng trào mỗi lúc một thêm mạnh mẽ.+ Hành động: Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ởphía trong vách. Và như thế, cảnh sắc rạo rực của đất trời vào xuân,men rượu nồng và tiếng sáo gọi bạn tình tha thiết, đắm say, quyến rũđã gợi dậy sức sống, lòng ham sống, khao khát tình yêu, hạnh phúctrong Mị. Ở Mị đã có sự trở lại của ý thức nữ tính [muốn làm đẹpcho mình], và của nhu cầu nhân tính [nhu cầu vui chơi]. Từ hànhđộng xắn mỡ bỏ vào đĩa đèn đến hành động “quấn lại tóc, với taylấy cái váy hoa, sửa soạn đi chơi tết, Mị hành động như một conngười hoàn toàn tỉnh táo và tự do, theo tiếng gọi của lòng mình.* Nhận xét:Việc chuẩn bị đi chơi, niềm vui sướng rạo rực trong không khítết đến xuân về lẽ ra phải được thể hiện bằng nụ cười, ánh mắt, bằnglời nói… Còn Mị, mọi việc làm, cử chỉ, hành động… của cô đềudiễn ra trong vô thức, trong câm lặng. Điều đó chứng tỏ sự hồi sinhcủa nhân vật mới ở bên trong thế giới tâm hồn, mạnh mẽ nhưngcũng thật nhỏ hẹp, đáng thương. Cho nên khi bị A Sử trói đứng vàocột nhà một cách dã man, Mị vẫn câm lặng, không hề phản ứng.Nhìn bề ngoài, Mị vẫn như là một cái xác không hồn. Ẩn chứa trongtừng câu chữ là thái độ thương cảm, xót xa của nhà văn đối với sốphận bi thảm của người phụ nữ dưới ách thống trị của giai cấpphong kiến đương thời.3. Những chi tiết nghệ thuật gắn với việc miêu tả nhân vật A Sử:Khác với Mị đang chập chờn nửa say nửa tỉnh, A Sử đang rấttỉnh táo. Y tạt qua nhà chỉ để thay trang phục và tiếp tục đi chơixuân. Y nhận thấy Mị đang có những hành động khác thường.+ Lời nói: A Sử hỏi: Mày muốn đi chơi à? Mị không nói. A Sửcũng không hỏi thêm nữa. Câu hỏi là lời nói duy nhất được cất lên,nhưng là do quá bất ngờ, nó bật lên như một phản xạ chứ A Sử hoàntoàn không có nhu cầu nghe câu trả lời. Cho nên dù Mị không trảlời, A Sử cũng không hỏi thêm nữa. A Sử cũng không thấy cần phảinói thêm điều gì với Mị, kể cả ra lệnh, hay cấm đoán, chứ chưa nóilà lời giải thích. A Sử cũng thấy không cần phải biểu lộ thái độ tứcgiận hay bực bội. A Sử không coi Mị là con người, mà chỉ như con4trâu con ngựa, hay một vật vô tri vô giác mà thôi. Cho nên A Sửkhông giao tiếp vơí Mị bằng lời nói mà bằng hành động.+ Hành động: A Sử bước lại, nắm Mị, lấy thắt lưng trói hai tayMị. Nó xách cả một thúng sợi đay trói đứng Mị vào cột nhà. Tóc Mịxoã xuống, A Sử quấn luôn tóc lên cột, làm cho Mị không cúi, khôngnghiêng đầu được nữa. 3 câu văn liên tiếp chỉ để đặc tả việc A Sửtrói vợ tàn nhẫn như thế nào.Không phải ngẫu nhiên mà việc đầu tiên hắn làm là dùng thắtlưng vải trói chặt 2 tay Mị. Bởi lẽ đó chính là đôi tay vừa mới làmnhững việc bình thường, chính đáng, nhưng với A Sử lại là quá táobạo, phi thường, đó là xắn thêm miếng mỡ để vào đĩa đèn cho sáng,rồi quấn lại tóc, với tay lấy cái váy hoa, lại rút thêm cái áo... A Sửkhông thể ngờ là lại có lúc Mị có ý định làm sáng nơi mình ở, làmđẹp cho bản thân mình như thế, và hắn không thể chấp nhận Mị lạiứng xử như một con người như vậy. Cho nên, chiếc thắt lưng vảiđang ở tầm tay lập tức trở thành phương tiện để hắn để hắn vô hiệuhoá đôi bàn tay của Mị.Tiếp đó, A Sử xách cả một thúng sợi đay để trói đứng Mị vàocột nhà. Bởi hắn hiểu, nếu chỉ trói đôi tay thì hắn không thể ngănđược bước chân của Mị. Thúng sợi đay lúc nào cũng để sẵn trongbuồng của Mị, để những khi ngơi việc bên ngoài, vào buồng là Mịlại có việc để mà làm. Thúng sợi đay không chỉ là minh chứng chosự bóc lột sức lao động tàn tệ của giai cấp thống trị đối với Mị, màcòn là vật chứng cho tội ác của chúng. Với cả một thúng sợi đay nhưthế, A Sử đã trói đứng Mị vào cột nhà, và lúc này, đôi chân của Mịcũng không còn khả năng thực hiện chức năng của nó nữa. Ý địnhđi chơi của Mị đã bị vùi dập phũ phàng.Nhưng chưa dừng lại ở đó, khi thấy tóc Mị xoã xuống, A Sửquấn luôn tóc lên cột, làm cho Mị không cúi, không nghiêng đầuđược nữa. A Sử đã sử dụng một thứ dây trói đặc biệt tàn ác, phinhân tính. Bởi lẽ, mái tóc luôn là dấu hiệu của nữ tính. Nó không chỉgợi lên vẻ đẹp, sự duyên dáng, quyến rũ mà còn gợi nên sự mongmanh, yếu đuối, cần được chở che, bênh vực. Song với A Sử, máitóc ấy không thức tỉnh một chút nhân tính nào trong con người hắn.Với A Sử, mái tóc ấy chỉ đơn thuần là một thứ dây trói, khiến cho5Mị không cúi, không nghiêng đầu được nữa. Và cũng chỉ đến lúcnày, hắn mới thật sự yên tâm!+ Hành động: Trói xong vợ, A Sử thắt nốt cái thắt lưng xanhra ngoài áo rồi A Sử tắt đèn, đi ra, khép cửa buồng lại...”. Nhữnghành vi tội ác thường diễn ra khi con người rơi vào trạng thái bị kíchđộng dữ dội, đến mức không còn lí trí, không còn khả năng kiềmchế và kiểm soát bản thân. Nhưng ở đây, A Sử trói vợ một cách thảnnhiên, lạnh lùng như đối với một công việc bình thường, quenthuộc. Một chuỗi những hành động “tắt đèn, đi ra, khép cửa buồnglại” diễn ra một cách tuần tự, rành rẽ, bình tĩnh, thản nhiên; ẩn chứatiếng nói căm giận của nhà văn với kẻ vũ phu vô nhân tính.Hành động tàn ác như vậy nhưng hắn vẫn không quên mụcđích trở về nhà của hắn. Chi tiết “cái thắt lưng” một lần nữa quay trởlại, nhưng là chiếc thắt lưng xanh được thắt ra ngoài áo, chiếc thắtlưng góp phần làm cho hắn trở nên bảnh bao, ấn tượng hơn trongcác cuộc chơi ngày Tết. Nó không chỉ tô đậm sự tàn ác, vô cảm củaA Sử mà còn nói lên sự chà đạp bất công của giai cấp thống trị. Bikịch của Mị gợi nhớ bi kịch của cô Tấm ngày xưa khi bị mụ dì ghẻtrộn thóc với gạo, bắt nhặt cho xong trong khi mẹ con mụ xúng xínhquần là áo lựơt đi dự hội làng. Mị không chỉ bị bóc lột tàn tệ sức laođộng mà còn bị đầu độc, áp chế về mặt tinh thần. Điều đó cho thấysự tàn bạo của giai cấp thống trị và sự bé nhỏ đáng thương của Mị.* Nhận xét:Về mặt hình thức, A Sử và Mị là vợ chồng, nhưng về thựcchất, quan hệ giữa A Sử và Mị là quan hệ giữa ông chủ với nô lệ,giữa giai cấp thống trị với kẻ bị trị. A Sử điển hình cho tội ác củagiai cấp thống trị miền núi đương thời.4. Bút pháp trần thuật độc đáo.• Điểm nhìn trần thuật từ ngôi thứ 3: Có sự hoá thân vào nhânvật Mị.• Bút pháp tả thực. Chi tiết chọn lọc.• Miêu tả tâm lí, tính cách nhân vật tinh tế, sắc sảo.• Tình huống giàu kịch tính.Kết luận:6- Đoạn trích không dài nhưng đã góp phần thể hiện đặc sắc củatruyện ngắn Tô Hoài: nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn và phân tíchtâm lí nhân vật sắc sảo. Nhà văn như hoá thân để nói lên nhữngngóc ngách tâm linh của nhân vật một cách tinh tế mà chân thực.- Đoạn trích cũng đã góp phần khẳng định sức sống tiềm tàng mãnhliệt của nhân vật, đồng thời làm dấy lên tình cảm thương xót đối vớisố phận người phụ nữ bị chà đạp, bị lăng nhục bất công và sự phẫnnộ với những kẻ tàn bạo, phi nhân tính.ĐỀ LUYỆN TẬP DÀNH CHO HỌC SINHNgày Tết, Mị muốn đi chơi nhưng bị A Sử trói đứng vào cột nhà. TôHoài viết:“Trong bóng tối, Mị đứng im lặng, như không biết mình đangbị trói. Hơi rượu còn nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đitheo những cuộc chơi, những đám chơi. “Em không yêu, quả paorơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào…”. Mị vùng bước đi.Nhưng tay chân đau không cựa được. Mị không nghe tiếng sáo nữa.Chỉ nghe tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vẫn đứng yên, gãichân, nhai cỏ. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa”.[Vợ chồng A Phủ - Văn học 12, tập một, NXB Giáo dụcnăm 2000].Cảm nhận của anh [chị] về nhân vật Mị và ngòi bút của TôHoài trong đoạn trích trên.BÀI LÀM CỦA HỌC SINH[Em Nguyễn Ngọc ThúyHọc sinh lớp 11 chuyên Văn trường THPT Chuyên TháiNguyên]Trong truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài,nhân vật Mị đã để lại trong tôi nhiều ấn tượng sâu sắc. Đó là một cô7gái Mèo trẻ đẹp, yêu đời có khát khao tự do cháy bỏng nhưng phảisống một cuộc sống đau khổ trong “địa ngục trần gian” nhà thống lívới thân phận người con dâu gạt nợ. Nếu như quãng đời tù ngục ấyluôn tồn tại sự đấu tranh âm ỉ mà mãnh liệt giữa số phận bi thảm vàsức sống tiềm tàng của Mị, thì cảnh Mị bị A Sử trói đứng vào cộtnhà trong bóng tối, phải chăng là một hình ảnh đã cô đúc sâu sắc vàthấm thía về cái hiện thực cuộc sống đau khổ kia? Nhà văn Tô Hoàinhư đã hóa thân vào nhân vật để viết nên một đoạn văn thật tinh tếvà giàu ý nghĩa: “Trong bóng tối, Mị đứng im lặng, như không biếtmình đang bị trói. Hơi rượu còn nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáođưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi. “Em không yêu,quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào…”. Mị vùngbước đi. Nhưng tay chân đau không cựa được. Mị không nghe tiếngsáo nữa. Chỉ nghe tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vẫn đứngyên, gãi chân, nhai cỏ. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng conngựa”.Tết đến xuân về, khi không khí và vạn vật hồi xuân, lòng Mịcũng như hồi sinh. Âm thanh tiếng sáo tha thiết của quá khứ cùngvới những khát khao tự do cháy bỏng đã vẫy gọi Mị đi theo khátvọng của riêng mình. Mị sửa soạn để đi chơi, tìm đến nơi đang lơlửng bay tiếng sáo gọi bạn tình. Nhưng đáng thương thay, khi Mịchưa kịp đi thì bị A Sử bắt gặp. Hắn giữ Mị lại và thô bạo trói đứngMị vào cột nhà, rồi bỏ đi, để lại Mị trơ trọi và cô đơn trong bóngtối…“Trong bóng tối, Mị đứng im lặng như không biết mìnhđang bị trói…” Dường như Mị vẫn đang toàn tâm toàn ý sống trọntrong thế giới nội tâm tươi đẹp, trong những mong ước và khát khaocủa chính mình. Mị thả hồn đi theo tiếng sáo của những đêm tìnhmùa xuân ngày trước để tìm lại tuổi trẻ, tình yêu và hạnh phúc.“Hơi rượu còn nồng nàn, Mị nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo nhữngcuộc chơi, những đám chơi: Em không yêu quả pao rơi rồi…” Mịvẫn đang chập chờn trong cơn say, nửa mê nửa tỉnh mà không biếtđến hoàn cảnh mình trong hiện tại. Mị chỉ hướng đến tiếng sáo màthôi! Và cũng chính tiếng sáo ấy đã gọi Mị vùng bước đi, để rồi trởvề với cuộc sống đầy tối tăm đau khổ trong thực tại. Tô Hoài đã thậtthành công khi xây dựng nên tâm trạng của Mị, nhờ đó, người đọc8cảm nhận thấm thía hơn về sức sống mãnh liệt đang dâng trào nhưtừng lớp sóng ào ạt trong tâm hồn Mị!Nếu như ở các đoạn trước, men rượu và tiếng sáo đã đưa Mịtrở về sống với những ước mơ, khát vọng, thì giờ đây những vòngdây trói siết chặt đã kéo cô về với thực tại, với số phận đau khổ củamình! “Mị vùng bước đi” trước sự quyến rũ và mời gọi của tiếngsáo, thế nhưng “tay chân đau không cựa được. Mị không nghe tiếngsáo nữa.” Tiếng sáo vụt tắt, ước mơ tan biến, thay vào đó là hiệnthực trần trụi, phũ phàng: “Chỉ còn tiếng chân ngựa đạp vào vách.”Với hai từ “bước đi”, dường như Mị đã bước sang một thế giới khácđầy tối tăm, đau khổ! Nhưng không chỉ đau đớn về thể xác, Mị còncay đắng nhận ra số phận mình không bằng con ngựa! “Ngựa vẫnđứng yên gãi chân nhai cỏ. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng conngựa…” Cái dây trói kia chỉ có thể làm Mị đau đớn về thể xác,nhưng cái tiếng chân ngựa này mới thực sự xoáy sâu vào nỗi đautinh thần của Mị khi nó gợi lên một sự so sánh thật nghiệt ngã, xótxa về thân phận con người!Chỉ với một đoạn văn ngắn gọn, được xây dựng bởi nhữngchi tiết cô đọng giàu ý nghĩa, tác giả đã khắc họa một cách sâu sắcvà tinh tế tâm trạng của nhân vật trong hai cảnh đối lập: ước mơ tựdo - hiện thực tù ngục: từ khi chập chờn, mê man theo tiếng sáo nhưmột kẻ mộng du, rồi dẫn đến hành động “vùng bước đi” để rồi tỉnhlại và cay đắng xót xa cho thân phận khi “thổn thức nghĩ mìnhkhông bằng con ngựa”. Hai tâm trạng ấy nối tiếp nhau để góp phầnxây dựng nên hoàn chỉnh bức chân dung thân phận của nhân vật.Với ngòi bút phân tích tâm lí nhân vật sắc sảo, những chitiết vừa hiện thực vừa giàu chất thơ, ngôn ngữ giọng điệu linh hoạtcùng với tấm lòng yêu thương bao la và đồng cảm cho những sốphận bất hạnh, Tô Hoài đã khắc họa thật rõ nét và chân thực ướcmơ, khát vọng của Mị cũng như sức sống tiềm tàng ẩn trong tâmhồn của nhân vật.DÀN Ý CHUNG CỦA DẠNG ĐỀNGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔI1]Mở bài:9Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm.- Giới thiệu về đoạn văn phải nghị luận [đoạn văn này tiêu biểu chophương diện chủ đề nào của tác phẩm, cho đặc sắc nghệ thuậtnào?]-2] Thân bài:- Tiến hành thuyết minh, phân tích, bình luận về các phương diện cụthể của đoạn văn:+ Đoạn văn nằm ở vị trí nào trong tác phẩm? Nội dung chủ yếu củađoạn văn là gì? Đoạn văn gồm những nhân vật nào? Được đặt trongtình huống ra sao?+ Phát hiện và khai thác ý nghĩa các chi tiết nghệ thuật đặc sắc, cácthủ pháp nghệ thuật độc đáo? Nhận xét về ngôi kể và giọng điệucủa người kể chuyện?- Trong quá trình nghị luận, cần chú ý trích dẫn các ngữ liệu phùhợp để làm nổi bật nội dung và nghệ thuật của đoạn văn.3] Kết bài:- Đánh giá về đóng góp của đoạn văn vào thành công chung của tácphẩm [vẻ đẹp riêng của đoạn văn, chỉ ra vị trí của đoạn văn đối vớitác phẩm]. Có thể nhận xét thêm về đặc sắc thể loại và phong cáchtác giả.- Nêu cảm nghĩ của bản thân hoặc điều tâm đắc nhất về đoạn vănđó.10