Ở đâu tre cũng xanh tươi Cho dù đất sỏi đá vôi bạc màu có mấy từ ghép
Cây tre là một trong những loài cây quen thuộc đối với đời sống sinh hoạt, sản xuất của nhân dân Việt Nam. Không chỉ vậy, từ vai trò, công dụng cũng như đặc tính tốt đẹp của cây tre là tre đã trở thành một biểu tượng cho lòng dũng cảm, sự kiên cường, bất khuất của nhân dân, con người Việt Nam. Viết về biểu tượng cây tre, nhà thơ Nguyễn Duy đã viết nên những dòng thơ gây xúc động đến người đọc, đó chính là bài thơ Tre Việt Nam. Tre xanhXanh tự bao giờ?Mở đầu bài thơ, tác giả Nguyễn Duy đã thể hiện sự băn khoăn chưa có lời giải đáp về nguồn gốc cũng như thời điểm xuất hiện của cây tre. Trong những câu chuyện của bà, trong những lời ca dao đầy thiết tha của mẹ,hẳn trong chúng ta ai cũng từng biết đến cây tre. Nhưng, cây tre ra đời như thế nào, có xuất xứ ra sao thì không ai biết, chỉ biết một cách mơ hồ, ước lượng rằng tre ra đời từ rất lâu rồi. Đúng như nhà thơ Nguyễn Duy thể hiện sự cảm than “Chuyện ngày xưa... đã có bờ tre xanh”. Thân gầy guộc, lá mong manhMà sao nên luỹ nên thành tre ơiỞ đâu tre cũng xanh tươiCây tre là loài cây có thân nhỏ, mọc thẳng, một cây tre trưởng thành có thể cao từ năm đến bảy mét. Lá tre mỏng và dài. Từ những đặc điểm của cây tre, tác giả Nguyễn Duy thể hiện sự xúc động khi hình dáng mỏng manh của cây tre vẫn vươn lên tươi tốt, vẫn có thể thành luỹ, nên thành. Tre có thể sống ở mọi địa hình, ngay cả đất đai cằn cỗi là sỏi đá tre vẫn vươn lên xanh tốt “Cho dù đất sỏi, đá vôi bạc màu”. Từ đặc tính sinh sôi mạnh mẽ, mãnh liệt của cây tre, tác giả gợi cho người đọc hình dung về chính con người Việt Nam, đó chính là những người có khả năng thích nghi cao, có khả năng chinh phục những hoàn cảnh khó khăn để sinh tồn, phát triển. Có gì đâu, có gì đâuMỡ màu ít chắt dồn lâu hoá nhiềuRễ siêng không ngại đất nghèoLí giải cho sự kiên cường, cho sức sống mãnh liệt của cây tre, Nguyễn Duy đã minh giải bằng chính sự cần cù, chân chất của tre. Tre không ngại đất nghèo “Rễ siêng không ngại đất nghèo”, sự cần cù của tre được tác giả điển hình hoá bằng những chum rễ vững chắc của tre ăn sâu vào đất “Tre bao nhiêu rễ bấy nhiêu cần cù”. Bão bùng thân bọc lấy thânTay ôm tay níu tre gần nhau thêmThương nhau tre không ở riêngTre không chỉ là biểu tượng của sức sống bền bỉ, của sự kiên cường mà cây tre còn là biểu tượng của sự đoàn kết, gắn bó.Từ đặc tính sinh học của cây tre là thường mọc thành luỹ, thành khóm nên dù thân tre mong manh nhưng không có một cơn bão, trận giông tố nào có thể quật ngã chúng. Trong sự miêu tả của Nguyễn Duy, những cây tre ôm ấp, bao bọc lấy nhau khi trời có bão bùng “Bão bùng thân bọc lấy thân”, những cây tre dựa vào nhau để không bị quật ngã và trong cái nhìn đầy thi vị của nhà thơ, tre như ôm tay níu để gần nhau hơn. Vì thương nhau mà tre không mọc riêng, đó cũng là cách nhà thơ lí giải nguyên nhân tre thường hay mọc thành khóm. Chẳng may thân gãy cành rơiVẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măngNòi tre đâu chịu mọc congCây tre thường mọc thẳng, đâm cao lên bầu trời, thân tre tuy mỏng manh nhưng thực chất nó lại vô cùng cứng cáp. Ngay cả khi tre bị gãy thì nó cũng không hề lụi tàn, biến mất mà nơi cây tre ngã xuống ấy, những mầm của măng sẽ mọc lên. Trong ca dao cũng có câu nói về sự phát triển nối tiếp của tre, đó là “tre già măng mọc”. Những cây tre từ khi còn là những búp măng yếu ớt thì lúc nào cũng vươn thẳng, không chịu mọc cong. Đây là một đặc trưng tiêu biểu của loài tre, và cũng từ đặc trưng ấy mà nó đã trở thành biểu tượng cho con người Việt Nam, cho đức tính ngay thẳng, không chịu luồn cúi của những người Việt Nam. Như vậy, viết về cây tre nhưng thực chất, tác giả Nguyễn Duy đã khát quát thành biểu tượng về con người Việt Nam với những đức tính tốt đẹp: kiên cường, đoàn kết, ngay thẳng, không chịu luồn cúi dù trong những hoàn cảnh khó khăn, thử thách nhất. Page 2Tre xanh,Xanh tự bao giờ?Chuyện ngày xưa... đã có bờ tre xanh.Thân gầy guộc, lá mong manh,Mà sao nên luỹ nên thành tre ơi?Ở đâu tre cũng xanh tươi,Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu.Có gì đâu, có gì đâu,Mỡ màu ít chắt dồn lâu hoá nhiều.Rễ siêng không ngại đất nghèo,Tre bao nhiêu rễ bấy nhiêu cần cù.Vươn mình trong gió tre đu,Cây kham khổ vẫn hát ru lá cành.Yêu nhiều nắng nỏ trời xanh,Tre xanh không đứng khuất mình bóng râm.Bão bùng thân bọc lấy thân,Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm.Thương nhau tre không ở riêng,Luỹ thành từ đó mà nên hỡi người.Chẳng may thân gãy cành rơi,Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng.Nòi tre đâu chịu mọc cong,Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường.Lưng trần phơi nắng phơi sương,Có manh áo cộc tre nhường cho con.Măng non là búp măng non,Đã mang dáng thẳng thân tròn của tre.Năm qua đi, tháng qua đi,Tre già măng mọc có gì lạ đâu.Mai sau,Mai sau,Mai sau... Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh. 1970-1972 Nguồn: Nguyễn Duy, Cát trắng, NXB Quân đội nhân dân, 1973 Tác phẩm đã nói về tình yêu cây tre Việt Nam , đồng thời nói về lợi ích, vai trò của cây tre trong đời sống cũng như sức mạnh và ý chí vươn lên kiên cường của cây tre. Chẳng biết từ bao giờ, cây tre đã gắn liền với xóm làng Việt Nam. Hình ảnh lũy tre xanh vươn mình trong gió đã trở thành nét đẹp trong đời sống người dân quê. Với thân hình gầy guộc, lá mong manh, tre mạnh mẽ vươn mình đứng thẳng lên trong nắng chiều. Có một đặc rính rất nổi bật của tre là tre không hề kén chọn đất. Ở bất cứ đâu, trên bất cứ loại đất nào, , ngay cả đó là những vùng đất cằn khô sỏi đá, tre vẫn vươn mình đứng thẳng. Rễ tre đâm sâu xuống tận cùng của bề mặt đất, hút chất dinh dưỡng từ lòng đất lên nuôi cây khôn lớn. Và khi đã vươn mình lên khỏi không gian nhỏ bé của bức tường làng, tre kiêu hùng đứng thẳng trong không gian rộng lớn của vũ trụ . Sự ngay thẳng ấy của tre cũng là biểu trưng cho sự ngay thẳng, kiên cường, bất khuất không bao giờ chịu thua hoàn cảnh của con người Việt Nam. Đó cũng là những đực tính đẹp của người dân ta mà thông qua hình ảnh cây tre tác giả muốn ngợi ca. 2 Rễ siêng không ngại đất nghèo Tre bao nhiêu rễ bấy nhiêu cần cù Cây kham khổ vẫn hát ru lá cành"...
Từ láy : xanh xanh ,mong manh ,gầy guộc , mỡ màu
Đề bài : Hãy tìm từ láy , từ ghép trong đoạn thơ sau: Tre xanh xanh tự bao giờ
Chuyện ngày xưa đã có bờ tre xanh
Thân gầy guộc lá mong manh
Mà sao nên lũy nên thành tre ơi
Ở đâu tre cũng xanh tươi Cho dù đất sỏi đá vôi bạc màu
Có gì đâu , có gì đâu Mỡ màu ít chắc dồn lâu hoa nhiều Bài làm : Trong đoạn thơ trên có : - Các từ láy : xanh xanh ; mong manh ; gầy guộc - Các từ ghép : tre xanh ; chuyện ngày xưa ; xanh tươi ; đất sỏi ; đá vôi ; mỡ màu ; ngày xưa ; bờ tre xanh Chúc bạn học tốt!
Hãy tìm từ láy , từ ghép trong đoạn thơ sau: Tre xanh xanh tự bao giờ Chuyện ngày xưa đã có bờ tre xanh Thân gầy guộc lá mong manh Mà sao nên lũy nên thành tre ơi Ở đâu tre cũng xanh tươi Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu Có gì đâu , có gì đâu Mỡ màu ít chắc dồn lâu hoa nhiều láy :,mong manh ghép : xanh xanh, gầy guộc,.....
từ láy:mong manh ,gầy guộc
từ ghép:tre xanh, bờ tre xanh,chuyện ngày xưa,xanh tươi,đất sỏi , đất vôi,bạc màu,
Từ láy : xanh xanh, mong manh, gầy guộc, mỡ màu ngày xưa
_______
Chúc bạn học tốt!
nobita_haudauluoinhac... said: Từ láy : xanh xanh ,mong manh ,gầy guộc , mỡ màu từ ghép : xanh tươi ,bạc màu ,đất sỏi ,đất vôi , chuyện ngày xưa . |