Phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài ở tòa an huyện hsg

Dàn ý chi tiết

1. Mở bài

- Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm và nêu vấn đề nghị luận

- Nguyễn Minh Châu – người mở đường xuất sắc cho Văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới. Sau 1975, ngòi bút của ông nôn nao đi đào xớt đến tận cùng sự thật cuộc sống, những bí ẩn, những mảng tối, góc khuất, những số phận con người sau hậu chiến. Tác phẩm nào cũng mang một thế giới nội tâm giàu có và mãnh liệt, một nỗi đau nhân thế đến nhức nhối, quằn quại.

- Xây dựng nhân vật người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện cái nhìn đầy thương cảm và trân trọng đối với hình ảnh người phụ nữ.

2. Thân bài

Khái quát tác phẩm

Phân tích hình ảnh người đàn bà hàng chài

LĐ1: Người đàn bà vô danh

Xuyên suốt toàn bộ câu chuyện, hầu như người đọc không hề biết đến tên gọi của người đàn bà tội nghiệp ấy. Nguyễn Minh Châu đã gọi một cách phiếm định: khi thì gọi là người đàn bà hàng chài, lúc gọi mụ, khi lại gọi chị ta…thật đau đớn, xót xa.

LĐ2: Ngoại hình

- Xấu xí thô, thô kệch toát ra sự lam lũ, mệt mỏi, cam chịu

- “Người đàn bà chặc ngoài bốn mươi, một thân hình quen thuộc của đàn bà vùng biển, cao lớn với những đường nét thô kệch”

- “Mặt mụ rỗ. Khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới, tái ngắt và dường như đang buồn ngủ”

- “Tấm lưng áo bạc phếch, rách rưới, nửa thân dưới ướt sũng” à sự đói nghèo, nhếch nhác.

LĐ3: Số phận bất hạnh

- Chị là nạn nhân của cái đói, cái nghèo và bạo lực gia đình

- Cả cuộc đời chị gắn mình với sống nước. Cuộc sống nghèo khổ, thuyền chật con đông “nhiều lần biển động phải ăn xương rồng luộc chấm muối”

- Vì túng quẫn, đói nghèo, thất học, lạc hậu. Lão chồng của chị từ một anh con trai “hiền lành nhưng cục tính” đã trở thành một kẻ vũ phu lỗ mãng. Hắn lấy phương pháp đánh vợ để giải tỏa những bế tắc của cuộc sống “Ba ngày một trận nhẹ. Năm ngày một trận nặng”.

LĐ4: Vẻ đẹp khuất lấp ẩn sau hình ảnh người đàn bà hàng chài

- Tấm lòng bao dung, vị tha, sẵn sàng chấp nhận tất cả thua thiệt về mình

+ Chị rất hiểu chồng, thương chồng

Trong suốt câu chuyện dài dằng dặc của cuộc đời mình, tuy khó khăn nhưng người đàn bà không tỏ ra oán giận chồng, ngược lại còn bênh vực chồng bởi chị cho rằng lão chồng chị không xấu. Mà chỉ vì cuộc sống khốn khó, vất vả cho nên lão chồng đã xem việc đánh vợ như một phương thức giải tỏa những bức bí của cuộc đời.

+ Người đàn bà chấp nhận chịu mọi hình phạt của pháp luật nhưng bỏ chồng thì không.

- Đức hi sinh cao thượng của thiên chức làm mẹ

+ Chị gồng mình gánh chịu đòn roi của chồng là bởi vì những đứa con: “Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không phải sống cho mình như ở trên đất được”

+ Chị hiểu rằng bất kì một cuộc hôn nhân tan vỡ nào thì người buồn đau nhất chính là những đứa con. Một gia đình hạnh phúc là gia đình đầy đủ các thành viên dù đâu đó trong gia đình vẫn còn nhiều khiếm khuyết.

+ Thương con, muốn tránh sự tổn thương cho con mà chị đã bảo với laco chồng: “có đánh thì đưa chị lên bờ mà đánh”

=> Trong cái nhìn của nhà văn, đằng sau vẻ xấu xí, thô kệch, cam chịu đến khó tin ở người đàn bà hàng chài lam lũ ấy chính là vẻ đẹp tâm hồn, sự hi sinh cao cả của một người mẹ, người vợ, hiện thân đầy đủ cho những giá trị nhân văn cao cả của người phụ nữ Việt Nam.

Nghệ thuật

- Xây dựng nhân vật người đàn bà hàng chài, Nguyễn Minh Châu đặt nhân vật vào tình huống bất trắc để từ đó khám phá, phát hiện. hé lộ cuộc đời, cảnh ngộ và tính cách phẩm chất nhân vật.

- Khéo léo, tinh tế đặt điểm nhìn vào nhân vật để bộc lộ tâm tư, tình cảm của nhân vật cũng như những chiêm nghiệm, cách nhìn cuộc sống, con người của nhà văn.

3. Kết bài

Khát quát lại nội dung và hình tượng nhân vật.

Phân tích hình ảnh người đàn bà hàng chài

Bài văn tham khảo

Nguyễn Minh Châu – người mở đường xuất sắc cho Văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới. Sau 1975, ngòi bút của ông luôn nôn nao đi đào xớt đến tận cùng sự thật cuộc sống, những bí ẩn, những mảng tối, góc khuất, những số phận con người sau hậu chiến. Tác phẩm nào cũng mang một thế giới nội tâm giàu có và mãnh liệt, một nỗi đau nhân thế đến nhức nhối, quằn quại. Thông qua xây dựng nhân vật người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện cái nhìn đầy thương cảm và trân trọng đối với hình ảnh người phụ nữ bất hạnh chịu nhiều đắng cay, ngang trái của cuộc đời.

Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa được in trong tập truyện cùng tên là tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Minh Châu giai đoạn sau năm 1975. Truyện kể về sự chứng kiến của Phùng ở một bãi biến nơi anh đến chụp ảnh nghệ thuật. Một buổi sáng khi anh vừa chụp xong một cảnh đắt trời cho về chiếc thuyền ngoài xa trong làn sương sớm thì cùng với đó anh phát hiện ra một sự thật phũ phàng. Đó là cảnh người đàn ông đánh vợ, còn người đàn bà thì cam chịu nhẫn nhục. Khi được mời đến tòa án, người đàn bà kia lại yêu cầu quý tòa không được bắt chị bỏ chồng. Phùng và Đẩu rất ngặc nhiên về thái độ của người đàn bà. Qua câu chuyện của người đàn bà tại tòa án huyện, họ bắt đầu hiểu ra và vỡ lẽ ra biết bao nhiêu điều.

Xuyên suốt toàn bộ câu chuyện, hầu như người đọc không hề biết đến tên gọi của người đàn bà tội nghiệp ấy. Nguyễn Minh Châu đã gọi một cách phiếm định: khi thì gọi là người đàn bà hàng chài, lúc gọi mụ, khi lại gọi chị ta…Không phải nhà văn nghèo ngôn ngữ đến độ không thể đặt cho chị một cái tên mà vì chị cũng giống như hàng trăm người đàn bà ở vùng biển nhỏ bé này: Chị là người đàn bà vô danh.

Lần đầu chị xuất hiện với ngoại hình xấu xí, thô kệch, toát ra sự lam lũ, mệt mỏi, cam chịu: “Người đàn bà chặc ngoài bốn mươi, một thân hình quen thuộc của đàn bà vùng biển, cao lớn với những đường nét thô kệch”. Điểm đáng chú ý ấy là khuôn mặt của chị với những đường nét khó coi: “Mặt mụ rỗ. Khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới, tái ngắt và dường như đang buồn ngủ”. Ở chị còn phơi lộ sự nghèo đói và nhếch nhác: “Tấm lưng áo bạc phếch, rách rưới, nửa thân dưới ướt sũng”. Nhìn thoáng qua ta có thể nhận ra ngay dáng vẻ của một con người quen chịu nhọc nhằn, lam lũ.

Đi sâu vào tìm hiểu cuộc đời của người đàn bà hàng chài ta mới nhận thấy hết được số phận éo le, bất hạnh của chị. Chị chính là nạn nhân của cái đói, cái nghèo và bạo lực gia đình: theo lờ kể của chị, hồi nhỏ chị đã là một cô gái xấu xí lại rỗ mặt. Theo năm tháng, càng lớn càng trử nên khó nhìn. Vì xấu không ai lấy nên chị trót có mang với anh hàng chài vẫn thường đến nhà chị mua bả về đan lưới. Từ đấy, chị gắn đời mình với sống nước. Cuộc sống nghèo khổ, thuyền chật con đông “nhiều lần biển động phải ăn xương rồng luộc chấm muối”. Vì túng quẫn, đói nghèo lạc hậu mà lão chồng của chị từ một anh con trai: “hiền lành nhưng cục tính” đã trở thành một kẻ vũ phu, lỗ mãng. Hắn lấy phương pháp đánh vợ để giải tỏa những bế tắc trong cuộc sống. Lão chồng hành hạ chị “Ba ngày một trận nhẹ. Năm ngày một trận nặng”. Thật đau đớn và xót xa.

Trận đòn cay nghiệt ấy không có gì kì lạ nhưng kỳ lạ chính ở thái độ của người đàn bà. Kì lạ thay chị vẫn lặng im chịu đựng, vẫn lặng yên như một sự căm chịu: “người đàn bà với một vẻ cam chịu đầy nhẫn nhục không hề kêu một tiếng, khong chống trả, cũng không tìm cách trốn chạy”. Cảnh tượng ấy đã khiến cho Phùng tan vỡ. Anh không thể ngờ rằng đằng sau bức ảnh tuyệt mỹ kia lại vỡ ra những sự thật đời thường trần trụi đến thế.

Câu chuyện người đàn bà ở tò án huyện đã dần hé lộ về vẻ đẹp tâm hồn của chị. Ở tòa án huyện lúc đầu chị chỉ xuất hiện bằng hình ảnh rụt rè. Chị tìm tới góc công đường để ngồi. Chị ngồi trong thế ngồi bị động như một chú thú xù lông để tự vệ mặc dù đã được Phùng và Đẩu cảm thông, chia sẻ. Lúc đầu chị xưng hô “con – quý tòa”, sau lấy lại được sự thăng bằng thì chị đột ngột chuyển đổi cách xưng hô: “chị - các chú”. Nguyễn Minh Châu đã nhấn mạnh ngôn ngữ và thân thế củ người đàn bà với ý nghĩa: giờ đây chính chị là quan tòa đang phán xét Phùng và Đẩu, dạy cho Phùng và Đẩu một bài học về cách nhìn đời, nhìn cuộc sống.

Chị là một người phụ nữ rất thấu hiểu lẽ đời lại giàu lòng nhân hậu, vị tha, chị sẵn sàng chấp nhận tất cả thua thiệt về mình. Chị chấp nhận phần thua thiệt về mình như một sự sám hối: “cũng tại đàn bà ở thuyền chúng tôi đẻ quá nhiều…giá chúng tôi đẻ ít đi”. Và vì thuyền chật con đông nên cuộc sống khốn khó, có lúc phải ăn xương rồng luộc chấm muối. Trong suốt câu chuyện dài dằng dặc của cuộc đời mình, tuy khó khăn nhuwg người đàn bà không tỏ ra oán giận chồng, ngược lại còn bênh vực chồng bởi chị cho rằng lão chồng chị không xấu. Bởi “trước kia là một anh con trai hiền lành nhưng cục tính”. Từ ngày lấy chị vì cuộc sống khốn khó vất vả nên lão chồng đã xem việc đánh vợ là phương thức giải tỏa những bức bí của cuộc đời. Như vậy, chị là người hiểu chồng, thương chồng. Chị hiểu chồng chị cũng chỉ là nạn nhân của đói nghèo thất học, hắn vừa đáng thương lại vừa đáng giận.

Hơn hai lần trong câu chuyện của mình ở tòa án huyện, người đàn bà nói: “Qúy tòa bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được nhưng đừng bắt con bỏ nó”. Đây là câu nói khiến Phùng và Đẩu ngạc nhiên và vỡ lẽ ra bao nhiêu điều. Người đàn bà xin chịu mọi hình phạt của pháp luật, nhưng bỏ chồng thì không. Đối với chị người chồng vũ phu mang đến co chị hai cái “ân”: ân huệ và ân nhân. Chị tự nhận thức rằng mình xấu, bị cái xấu đeo đuổi như định mệnh từ lúc còn nhỏ, trận đậu mùa để lại di chứng trên mặt chị là những nốt rỗ chằng chịt, theo năm tháng càng lớn lại càng xấu, càng già lại càng khó coi. Và vì xấu nên việc có mang với anh hàng chài là một ân huệ. Việc hắn đưa chị lên thuyền chung sống đã đem hắn trở thành ân nhân. Chính vì lẽ vậy mà chị không thể bỏ.

Vượt lên trên sự cay đắng và cơ cực ấy, tình mẫu tử của chị tỏa sáng. Đó chính là đức hi sinh cao thượng của thiên chức làm mẹ. Chị gồng mình gánh chịu đòn roi của chồng là bởi vì những đứa con: “Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được”. Chị hiểu rằng bất kì một cuộc hôn nhân tan vỡ nào thì người buồn đau nhất chính là những đứa con. Một gia đình hạnh phúc là gia đình có đầy đủ các thành viên dù đâu đó trong gia đình vẫn còn nhiều khiếm khuyết. Vì thương con mà chị quặn lòng gửi thằng Phác lên rừng ở với ông ngoại nó. Vì thương con và để tránh sự tổn thương cho những tâm hồn thơ bé nên chị bảo lão chồng “có đánh thì đưa chị lên bờ mà đánh”. Chị giống như con gà mẹ xòe đôi cánh che chở cho đàn gà con trước sự tấn công của loài chim ăn thịt. Chính tình mẫu tử thiêng liêng cao thượng đã chắp cánh cho chị đưa đàn con bay vút lên trên sự cơ cực đói kém, nhọc nhằn.

Bằng nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật đặc sắc, qua cái nhìn của nhà văn, đằng sau dáng vẻ xấu xí, thô kệch, cam chịu đến khó tin của người đàn bà hàng chài lam lũ ấy chính là vẻ đẹp tâm hồn, sự hi sinh cao cả của người vợ, người mẹ, hiện thân đầy đủ cho những giá trị nhân văn cao cả của người phụ nữ Việt Nam.

Xây dựng nhân vật người đàn bà hàng chài, Nguyễn Minh Châu đặt nhân vật vào tình huống bất trắc để từ đó khám phá, phát hiện hé lộ cuộc đời, cảnh ngộ và tính cách phẩm chất nhân vật để nhân vật bộc lộ tâm tư, tình cảm cũng như những chiêm nghiệm, cách nhìn cuộc sống, con người của nhà văn.

Khép lại nhân vật người đàn bà hàng chài Nguyễn Minh Châu đã đem đến cho người đọc những triết lí nhân sinh vô cùng sâu sắc: đừng nhìn cuộc đời con người một cách giản đơn, phiếm diện, phải đánh giá sự việc, hiện tượng trong các mối quan hệ đa chiều, nhiều chiều.

Nguyễn Thị Thu Huyền