Sốt cùng với mệt mỏi, đau đầu, đau mỏi toàn thân, ngứa, sưng tại chỗ tiêm là triệu chứng thông thường do phản ứng miễn dịch của cơ thể xảy ra sau tiêm chủng vaccine nói chung mà không chỉ riêng với vaccine chống Covid-19. Phần lớn các triệu chứng sẽ giảm dần và khỏi hoàn toàn sau vài ngày.
Trả lời câu hỏi nhiều người băn khoăn có nên uống thuốc hạ sốt trước và sau khi tiêm vaccine phòng Covid-19, theo bác sĩ Trần Thị Lan Hương, thuốc hạ sốt là thuốc điều trị triệu chứng. Vì thế, khi có triệu chứng mới sử dụng thuốc. Bởi thế, việc điều trị thuốc dự phòng để hạ sốt là không cần thiết. Hơn nữa, phản ứng của mỗi người với vaccine là khác nhau, không phải ai cũng sốt sau tiêm. Ngoài ra, mỗi loại thuốc đều có tác dụng điều trị và tác dụng không mong muốn. Dùng không đúng chỉ định không những không đem lại lợi ích, thậm chí có thể cấp cứu vì dùng thuốc không đúng.
| Tiêm vaccine chống Covid-19. Ảnh: Sở Y tế Hà Nội |
Bác sĩ Trần Thị Lan Hương cho rằng, trong trường hợp bị sốt từ 38,5 độ C trở nên thì dùng thuốc hạ sốt, nếu không có chống chỉ định. Việc dùng thuốc hạ sốt đơn thuần là điều trị triệu chứng giúp cơ thể giảm mệt mỏi, mất nước, điện giải. Hiện tại chưa có bằng chứng nào cho thấy thuốc gây ảnh hưởng tới quá trình sinh miễn dịch cũng như hiệu quả của vaccine.
Paracetamol là hoạt chất được đánh giá hiệu quả và an toàn giúp giảm đau nhức, mệt mỏi và sốt [cần lưu ý với các trường hợp chống chỉ định].
Ngoài ra, khi sốt, cơ thể mất nước điện giải, do đó cần bù nước điện giải bằng oresol, nước trái cây, nước rau, các loại vitamin và các biện pháp cơ học như chườm ấm, mặc quần áo nhẹ nhàng, thoáng mát, tránh thức khuya, ngủ đủ giấc.
Mỗi người cần dùng thuốc theo đúng chỉ định. Liều dùng của Paracetamol trong giảm đau hạ sốt là 10-15 mg/kg/ lần. Mỗi lần cách nhau 4-6 giờ, không dùng quá 60mg/kg/ngày.
Nếu sau khi tiêm vaccine mà sốt cao kéo dài, uống hạ sốt nhưng không đỡ, tụt huyết áp, tức ngực khó thở thì hãy đến ngay cơ sở y tế.
KHÁNH HUYỀN
Theo bác sĩ Đỗ Duy Hải, sốt là biểu hiện thân nhiệt cơ thể tăng trên giới hạn bình thường [ >37,5°C]. Sốt là phản ứng miễn dịch tốt để bảo vệ cơ thể. Nhưng khi sốt cao, gây ảnh hưởng tới sinh hoạt của trẻ thì cần dùng các biện pháp hạ sốt. Việc dùng thuốc hạ sốt cho trẻ khi sốt, dù do bất kỳ nguyên nhân nào cũng cần thận trọng và có tư vấn của bác sĩ chuyên khoa. Thông thường hiện nay, bác sĩ và phụ huynh thường dùng thuốc hạ sốtkhi trẻ có biểu hiện sốt cao từ 38,5°Ctrở lên.
| Tiêm vắc xin Covid-19. Ảnh: Bộ Y tế |
Đối với trẻ em tiêm vắc xin phòng Covid-19 thì việc uống thuốc hạ sốt sau khi tiêm cũng phải được sự theo dõi, chỉ định của bác sĩ. Phản ứng sốt sau khi tiêm vắc xin sẽ tùy cơ địa mỗi trẻ. Có trẻ sốt, có trẻ không. Việc có hay không sốt không đồng nghĩa với việc trẻ có sốt phản ứng sinh miễn dịch tốt hơn trẻ không sốt.
Bác sĩ Đỗ Duy Hải cho rằng: Trước tiên phải xác định nguyên nhân sốt của trẻ do đâu. Cần tránh ám thị nguyên nhân chỉ do phản ứng vắc xin. Khi đã chắc chắn nguyên nhân sốt do phản ứng của tiêm vắc xin thì cần xác định mức độ sốt, các biểu hiện khác kèm theo. Các phản ứng kèm theo hay gặp là sưng đau tại vị trí tiêm. Các bậc phụ huynh có thể dùng thuốc hạ sốt, giảm đau trong trường hợp trẻ sốt cao, đau tại vị trí tiêm. Thuốc hay dùng là Paracetamol, ngoài ra còn có Ibuprofen, Aspirin. Việc dùng hạ sốt loại nào, dạng bào chế nào, liều lượng, cách dùng cần có hướng dẫn của bác sĩ.
Theo bác sĩ Đỗ Duy Hải, ngoài ra, phụ huynh có thể hạ sốt bằng các biện pháp vật lý như: Chườm hạ sốt, nới rộng quần áo, uống nhiều nước... Lưu ý: “Trẻ em không phải người lớn thu nhỏ”, dùng bất cứ thuốc gì cũng phải theo cân nặng của trẻ. Thuốc hạ sốt cũng không ngoại lệ. Phụ huynh cần theo dõi kỹ trẻ để phát hiện các biểu hiện nguy hiểm như: Sốt cao không hạ, trẻ li bì, bỏ ăn, co giật, các biểu hiện phản vệ [ban mày đay, khó thở, thở rít...] để kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế.
Bác sĩ Đỗ Duy Hải cho rằng, thuốc chỉ sử dụng khi cần thiết. “Một số chuyên gia khuyên rằng chỉ nên sử dụng thuốc hạ sốt khi trẻ cảm thấy khó chịu như: Quấy khóc, bú giảm ở trẻ nhỏ, ăn giảm, không chịu vận động ở trẻ lớn hơn. Những trẻ nói được thì có thể nói cho bố mẹ biết rằng con đang mệt, đau đầu... Đa phần là do bố mẹ quá lo lắng nên tự ý dùng thuốc hạ sốt cho con.
Trong quá trình điều trị cho bệnh nhân nhiễm Covid-19 tại TP Hồ Chí Minh thời gian vừa qua, bác sĩ Đỗ Duy Hải chỉ sử dụng thuốc hạ sốt cho các em khi thật sự cần thiết như: Trẻ sốt cao và khó chịu bởi tình trạng sốt, sử dụng thêm oresol để bù lượng nước điện giải mất do sốt.
Theo bác sĩ Đỗ Duy Hải, việc triển khai tiêm vắc xin phòng Covid-19 trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay là rất cần thiết, giống như việc tiêm các loại vắc xin phòng, ngừa một số bệnh khác.
Ở Việt Nam hiện nay, trước mắt Bộ Y tế triển khai tiêm vắc xin cho các em có độ tuổi từ 12 đến 17, sau khi có lượng giá nhất định sẽ có lộ trình tiếp tục tiêm vắc xin phòng ngừa Covid cho các em có độ tuổi nhỏ hơn để đảm bảo an toàn sức khỏe cho các em, đồng thời góp phần tăng diện bao phủ vắc xin phòng Covid-19 trong cộng đồng.
KHÁNH HUYỀN