Bên cạnh âm dương, ngũ hành, Đông y dùng thuốc tùy theo nguyên tắc “Biện chứng luận trị” - nghĩa là tùy theo chứng trạng biểu hiện ở người bệnh mà sử dụng cách chữa, bài thuốc khác nhau.
Đối với các nhà điều trị, việc kết hợp cả Tây y và Đông y nhằm vừa giúp đạt hiệu quả cao trong việc điều trị bệnh, vừa hạn chế khả năng xảy ra tác dụng phụ đối với người bệnh. Cách chữa trị thường là: với người bị bệnh cấp tính dùng phương pháp y học hiện đại để điều trị, qua giai đoạn nguy kịch mới phục hồi chức năng bằng phương pháp y học cổ truyền.
Còn đối với người dân thường, nhiều người có quan niệm cho rằng thuốc Đông y hay thuốc y học cổ truyền [bao gồm thuốc Bắc và thuốc Nam] không độc hoặc ít độc hơn thuốc tây y. Quan niệm này có lý do của nó, phần lớn thuốc tây y đi từ con đường tổng hợp của hóa học, tức là những hóa chất ít nhiều độc tính, trong khi phần lớn thuốc Đông y xuất phát từ cây cỏ là sinh chất thiên nhiên dễ hòa hợp với sự sống của con người hơn các chất nhân tạo. Nhưng từ quan niệm thuốc đông y ít độc để đi đến chỗ lạm dụng, sử dụng bừa bãi, cứ uống nhiều thuốc đông y vào “không bổ bề ngang cũng bổ bề dọc” là điều hết sức nguy hại. Hoặc có nhiều người đang dùng thuốc tây y chữa bệnh, nghe lời đồn đại hoặc tự ý dùng thêm thuốc đông y gọi là kết hợp để điều hòa, giúp thuốc Tây y đang dùng bớt độc hại hơn. Họ không biết rằng, tự ý kết hợp thuốc Tây và thuốc Đông y như thế có khi gặp phải tương tác thuốc có hại làm cho bệnh nặng hơn, thậm chí nguy đến tính mạng.
Ta cần biết rằng, thuốc Đông y không chỉ gồm có những vị thuốc bào chế từ cây cỏ hiền hòa không có độc tính, mà còn có cả những vị thuốc rất độc làm từ khoáng chất và từ thực vật. Chưa kể người ta có thể dùng nhầm thực vật rất độc để làm thuốc, như dùng nhầm cây lá ngón và đã làm tử vong nhiều người chỉ vì không hiểu biết đó là cây rất độc.
Về khoáng chất, một số vị thuốc đông y rất độc, phải xem đó là độc chất. Thần sa, chu sa [chứa thủy ngân], thạch tín, khinh phấn… Thực vật hay dược thảo có độc tính, có thể kể: á phiện là nhựa lấy từ trái của cây thuốc phiện [Papaver somniferum], phụ tử là rễ củ của cây ô đầu Việt Nam [Aconitum fortunei], có chứa aconitin một chất cực độc, độc tính của mã tiền là do chất strychnine, nếu dùng quá liều sẽ gây cơn co giật kiểu uốn ván và nạn nhân chết vì ngạt thở.
Thậm chí nhân sâm [Panax ginseng], một loại thuốc bổ Đông y rất quý, nhưng lạm dụng, dùng không hợp lý cũng có thể gây ngộ độc. Một số người dùng nhân sâm và chế phẩm của nó với liều quá cao, hoặc quá dài ngày, dẫn đến “ngộ độc nhân sâm”: tăng huyết áp, thần kinh hưng phấn quá độ làm mất ngủ, đau đầu, chóng mặt...
Hiện nay, thuốc Đông y còn kể bao gồm cả những chế phẩm gọi là thực phẩm chức năng [TPCN] chủ yếu từ các dược thảo. Dược thảo nếu đăng ký là thuốc đó là thuốc Đông y hay thuốc y học cổ truyền thậm chí là thuốc Tây y, nhưng dược thảo đăng ký là TPCN chế phẩm được gọi là TPCN. Cần lưu ý, các TPCN được bày bán với với bao bì chai lọ giống chai lọ thuốc và dạng bào chế là viên nén, viên nang giống y như viên thuốc nhưng không được xem là thuốc. Trên nhãn, bao bì của TPCN bắt buộc phải ghi rõ: “Đây không phải là thuốc và không được dùng để thay thế thuốc”. Nhờ quảng cáo, tiếp thị rầm rộ nên nhiều người, cứ tưởng TPCN là dược thảo dùng sao cũng được, còn cả tin đến độ xem là “thần dược” chữa bá bệnh; và cứ thế tự tiện dùng kết hợp với thuốc tây y đang được dùng để chữa bệnh.
Từ quan niệm thuốc đông y ít độc để đi đến chỗ lạm dụng, sử dụng bừa bãi là điều hết sức nguy hại
Nên lưu ý, thuốc Đông y hay TPCN là dược thảo phải dùng đúng liều lượng thì mới an toàn và nhất là không được tự tiện dùng kết hợp với thuốc tây y một cách tùy tiện. Kết hợp không đúng rất nguy hiểm. Thí dụ, dùng kết hợp TPCN tỏi, gừng, lá bạch quả... chung với thuốc kháng đông vì những thành phần như aspirin, warfarin... có thể gây ảnh hưởng xấu đến hiệu quả thuốc kháng đông của Tây y gây xuất huyết trầm trọng. Hoặc kết hợp dùng thêm nhân sâm chung với một số thuốc trị đái tháo đường có thể gây hạ đường huyết một cách nguy hiểm.
Tóm lại, thuốc Đông y cũng có những độc chất như thuốc Tây y; vì vậy, phải thật cẩn trọng khi sử dụng, không nên nghe lời truyền miệng, đồn đại về một toa thuốc, vị thuốc nào đó rồi tự tiện, sử dụng lâu dài - trong khi chưa biết trong toa ấy có chứa độc chất hay không. Cũng như, nhiều thuốc Đông y hoặc TPCN là dược thảo gây tương tác thuốc rất bất lợi nếu dùng chung thuốc Tây y; vì vậy, tuyệt đối không được kết hợp thuốc đông tây y một cách tùy tiện. Dùng kết hợp Đông, Tây y như thế nào bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Có lời khuyên: “Khi đi khám hoặc tái khám ở bác sĩ, người bệnh phải báo cho bác sĩ biết đã dùng thuốc đông y hoặc TPCN loại nào hoặc muốn dùng thêm thuốc đông y, TPCN cũng phải hỏi ý kiến bác sĩ. Được thông báo, bác sĩ sẽ quyết định cho dùng hay không nên dùng”.
PGS.TS.DS. NGUYỄN HỮU ĐỨC
Để điều trị bệnh, nhiều khi phải dùng kết hợp cả y học hiện đại và y học cổ truyền, nhưng có nên uống thuốc tây và thuốc bắc cùng một lúc hay không, uống như thế nào để đạt hiệu quả cao?
Có thể sử dụng thuốc tây và thuốc bắc cùng lúc:
- Thuốc Tây y mang tính đối kháng và tiêu diệt. Cơ chế tác động bằng cách hủy diệt các ổ bệnh, sát khuẩn, kháng viêm, tiêu trừ u bướu,..
- Còn đối với thuốc bắc thì coi trọng “cân bằng” và điều hòa, thúc đẩy cơ thể phục hồi từ đó tiêu trừ bệnh tật.
Vì cơ chế tác động khác nhau, nên dùng thảo dược Đông y và Tây y cùng lúc sẽ làm tác dụng của thuốc, có khi còn dẫn đến tình “xung thuốc”, tạo thành chất độc có hại cho cơ thể người bệnh.
Nếu quý bệnh nhân phải dùng cả thuốc tây và thuốc bắc để chữa bệnh, thì nên uống cách nhau ra từ 2 – 3h dùng thuốc, không nên dùng cùng lúc để tránh triệt tiêu công dụng lẫn nhau.
Tốt nhất là nên uống cách xa nhau vì nhiều loại thuốc tây và thuốc ta không thể cùng uống một lúc. Ví dụ, các loại thuốc kháng sinh đều có tác dụng diệt hoặc ức chế vi khuẩn và hệ thống men trong cơ thể thì không thể cùng uống với các vị thuốc Đông y có chứa các vi sinh vật và nhiều loại men như thần khúc, đậu xị… vì có thể làm giảm hiệu quả của thuốc; các loại thuốc có nguồn gốc alcaloid của Tây y như atropin, cafein, theophylin, stricnin, corticoid… không thể uống cùng các thuốc y học cổ truyền như ô đầu, mã tiền tử, hoàng liên… vì có thể làm tăng độc tính dẫn đến tình trạng ngộ độc.
Các vị thuốc như đào nhân, hạnh nhân có chứa nitrilglycoside thì không nên uống cùng với các tân dược thuộc nhóm an thần, gây mê, gây tê vì có thể gây ức chế trung khu hô hấp và rối loạn chức năng gan.
Các thuốc cường tim thuộc nhóm digitalis không được uống cùng với các dược liệu như trúc đào, vạn niên thanh vì có thể gây rối loạn nhịp tim. Các thuốc thuộc nhóm sulfanilamide không nên uống cùng các dược liệu có chứa acid hữu cơ như bồ công anh, xuyên khung, ngũ vị tử, ô mai… vì có thể gây sỏi đường tiết niệu và chứng đái ra máu.
Kháng sinh thuộc nhóm tetracyclin không nên uống cùng các vị thuốc chứa nhiều canxi, magie và nhôm như thạch cao, mẫu lệ… vì sẽ làm giảm hiệu lực của tetracyclin, hình thành các hợp chất kim loại bền vững ở đường ruột làm ảnh hưởng đến quá trình hấp thu và tiêu hoá thức ăn.
Page 2
Nám da là vấn đề của mọi phụ nữ gặp phải khi thực hiện thiên chức làm mẹ. Và sau khi sinh em bé là thời điểm để các mẹ tút tát lại nhan sắc và cũng là lúc nám da sau khi sinh xuất hiện đỉnh điểm. Trị nám da sau khi sinh Nám da sau khi sinh là nỗi sợ chung mà bất cứ bà mẹ nào cũng phải đối mặt. Các mẹ muốn mau chóng loại bỏ nám da nhưng chưa tìm được phương pháp tốt nhất. Vậy hãy dành 5 phút đọc bài viết và tìm ra cách trị nám sau sinh hiệu quả nhất Một số phương pháp trị nám da sau khi sinh Cách trị nám sau sinh hiệu quả nhất với tinh bột nghệ Trị nám da sau sinh bằng tinh bột nghệ chuẩn bị Tinh bột nghệ nguyên chất Mật ong rừng nguyên chất Cách làm Cho 3 thìa tinh bột nghệ với 4 thìa mật ong vào một chiếc bát nhỏ Dùng thìa hòa đều thành hỗn hợp nhuyễn mịn Thoa lên da mặt 1 lớp mỏng vào vùng bị nám và rửa sạch lại mặt sau 20 phút Phù hợp với da da nhờn, da hỗn hợp bởi dùng mật ong và nghệ sẽ tạo cảm giác hơi khô Chanh tươi mỗi ngày giú