Trong những năm tháng đầu đời, đôi khi những chấn thương do sơ suất khi bé bị ngã đập đầu phía sau. Điều này có thể ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe của bé.
Bé bị ngã đập đầu phía sau sẽ dẫn đến các dấu hiệu từ nhẹ đến nặng. Chẳng hạn như sưng nhẹ, bầm, cho đến chảy máu ở đầu, tai, vết thương sưng to. Nếu trường hợp nhẹ, bố mẹ có thể hoàn toàn yên tâm về thể trạng của con. Nếu trường hợp nặng, trẻ cần được đưa đi viện gấp để tránh biến chứng sọ não nguy hiểm.
Trường hợp trẻ nhỏ bị ngã xuống sàn, đập đầu vào cửa, va phải cạnh bàn hay ngã từ trên cao… Đây không phải là chuyện hiếm xảy ra. Thông thường, các trường hợp đều nhẹ và có thể hồi phục nhanh chóng.
Bố mẹ bình tĩnh quan sát tư thế trẻ sau lần ngã để xác định rõ vùng bị tổn thương trong vòng 2 ngày. Sau đó, bố mẹ bế bé lên giường nằm nghỉ ngơi, tránh quát mắng con. Nếu bé vẫn tỉnh táo, vui chơi bình thường mà không hề có dấu hiệu nguy hiểm nào, mẹ có thể an tâm.
Thông thường, vùng đầu, trán là nơi có nguồn cấp máu nên chấn thương khi ngã đập đầu sẽ dẫn đến chảy máu dưới da. Đầu của trẻ xuất hiện các vết bầm tím hoặc sưng phồng. Nếu vết thương dần tan hết, không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Nhưng nếu vết thương chảy máu, bé vẫn sinh hoạt vui vẻ thì phụ huynh không cần quá lo lắng.
Trẻ có thể bất tỉnh khi bị ngã đập đầu xuống nền cứng với lực đập đủ mạnh, dù chỉ vài giây. Nếu con khóc ngay sau khi ngã, bố mẹ nên yên tâm bởi bé vẫn còn tỉnh táo. Ba mẹ cần quan tâm và đưa trẻ đi khám nếu bất tỉnh 1 phút trở lên.
2. Mất ý thức và nôn ói
Nếu xuất hiện các biến chứng xấu như biến dạng sọ; mất ý thức; không tập trung. Mẹ phải đưa bé đi khám ở cơ sở y tế gần nhất; càng sớm càng tốt. Ngoài ra, các biểu hiện nguy hiểm khác khi bé bị ngã đập đầu phía sau bao gồm: bé bị nôn nhiều; khóc nhiều; ăn kém hoặc khó khăn khi vận động ở bộ phận nào đó.
3. Đi lại loạng choạng
Sau khi té đập đầu sau gáy, các bé có thể bị chóng mặt, đi lại mất thăng bằng. Đây là những biểu hiện không mấy nguy hiểm.
Mẹ có thể theo dõi bé lúc vui chơi để xem bé ngồi thẳng; đi lại vững vàng; vận động tay chân bình thường hay vẫn còn loạng choạng. Trường hợp trẻ sơ sinh bị va vào đầu, mẹ có thể quan sát lúc bé bò hay dùng tay… để xem có gì bất thường không.
Dù bé vẫn tỉnh táo nhưng nếu các dấu hiệu như lờ đờ; giao tiếp bằng mắt kém; thiếu tập trung…mẹ cũng cần lưu ý.
Đặc biệt, trong vòng 24 giờ, mẹ cần quan sát mắt bé xem có bị lác; đồng tử hai bên không đều; nhìn một thành hai để có hướng xử lý kịp thời. Ngoài ra, mẹ nên thử phản ứng của trẻ khi chườm lạnh. Nếu trẻ phản ứng lại thì gia đình có thể yên tâm bé vẫn còn khỏe mạnh.
4. Nôn nhiều hơn 3 lần
Sau khi ngã đập đầu phía sau, dù có ảnh hưởng đến sọ não hay không, trẻ nhỏ thường nôn 1 đến 2 lần do ho; khóc hoặc va đập của hộp sọ. Để phòng tránh trình trạng này, mẹ nên cho bé uống nước lọc hoặc bú sữa mẹ; không dùng thức ăn dặm hay thức ăn đặc.
Khi trẻ nôn nhiều hơn 3 lần và có kèm các dấu hiệu sau là nguy hiểm:
- Trẻ bị sốt, mẹ hãy nhanh chóng đưa bé đi khám
- Quấy khóc nhiều bất thường kèm dấu hiệu đau đầu liên tục
5. Ngủ nhiều
Dù bé đã ngủ đủ giấc nhưng vẫn có xu hướng ngủ tiếp sau lần ngã đập đầu phía sau. Nếu bé bị ngã vào buổi tối, hoặc giờ ngủ trưa thì thật khó biết bé ngủ do buồn ngủ hay do cú té. Nếu không thể giữ bé thức thì hãy để bé ngủ, nhưng bố mẹ cần theo dõi cứ 2 giờ một lần. Vì bé lừ đừ, lơ mơ, khó đánh thức cũng là một trong những dấu hiệu rất nguy hiểm mẹ cần phải cẩn thận.
Biến chứng chấn thương do bé bị ngã đập đầu ở phía sau
Biến chứng nguy hiểm nhất khi bé bị ngã đập đầu phía sau là chấn thương sọ não. Trong vòng 36-48 giờ, trẻ sẽ có biểu hiện lún sọ, chảy máu, tụ máu dưới màng cứng.
Bé sẽ đau đầu nặng hơn; ói nhiều hơn; lừ đừ; dần dần bất tỉnh; chảy dịch ở lỗ tai; mũi hay bầm tím quanh quầng mắt. Thậm chí, bé có thể bị liệt nửa người, không đi lại được.
Các dấu hiệu trên thể hiện tình trạng bé bị chấn thương đầu nặng dần, cần đưa trẻ đi bệnh viện gấp để được bác sĩ điều trị kịp thời.
Cách phòng tránh bé bị ngã đập đầu phía sau
- Để đảm bảo không để bé bị ngã đập đầu phía sau, bố mẹ hãy cảnh giác lắp cửa an toàn ở lối trên và dưới cầu thang cũng như là cửa sổ.
- Trẻ nằm võng hoặc nôi cần được che chắn để không bị rơi xuống sàn. Dây cột võng của trẻ cần phải chắc chắn, đưa lắc nhẹ nhàng.
- Không bao giờ để con chơi một mình trên cao như giường, bàn hay ghế.
- Luôn đội mũ bảo hiểm và các thiết bị an toàn khi con đạp xe, trượt patin,…
- Luôn luôn thắt dây an toàn trong xe đẩy và trên ghế cao hay trên bàn thay đồ cho bé
- Giữ những vật dụng có thể leo lên tránh xa khu vực cửa sổ.
- Hạn chế sử dụng dụng cụ tập đi vì bé có thể bị ngã ra ngoài hoặc ngã xuống cầu thang.
- Luôn luôn quan sát con chơi bên ngoài và giữ trẻ trong tầm với của bố mẹ.
Trẻ nhỏ luôn cần được chăm sóc và bảo vệ an toàn trước những tác động bên ngoài. Tuy nhiên, việc trẻ nhỏ vận động, vui chơi thường dẫn đến những va đập chấn thương; đặc biệt là phần đầu là điều không thể tránh khỏi. Với các biểu hiện từ nhẹ đến nặng, bố mẹ có thể có cách xử trí để phòng tránh biến chứng nguy hiểm. Bố mẹ cũng nên trông nom, chăm sóc con cẩn thận để tránh bé bị ngã đập đầu phía sau.
>> Bố mẹ có thể xem thêm: Cách sơ cấp cứu vết thương cho bé mẹ cần biết
Hy vọng với những thông tin về bé bị ngã đập đầu phía sau, MarryBaby sẽ giúp cho các bố mẹ có thêm kiến thức để xử trí khi rơi vào trường hợp này.
Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Trẻ sơ sinh và trẻ em vốn rất hiếu động nên vấn đề thường xuyên bị té ngã sẽ khó tránh khỏi. Tuy nhiên, những va chạm này tưởng như nhẹ nhàng nhưng lại có thể gây ra chấn thương đầu nghiêm trọng. Vì thế, ba mẹ tuyệt đối không được chủ quan, lơ là với những tai nạn nhỏ trong sinh hoạt hàng ngày, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho các bé.
Tham khảo: Cách kiểm tra hẹp bao quy đầu ở trẻ và cách xử lý
Ngã thường nghiêm trọng khi ngã xuống vài bậc cầu thang, rơi từ bàn xuống sàn cứng, ngã từ giường xuống một bề mặt cứng hoặc đầu bị va đập vào cạnh giường. Vậy bé bị ngã dập đầu phía sau có nguy hiểm không? Ba mẹ cần làm gì khi trẻ bị ngã dập đầu phía sau? Cùng Huggies tìm hiểu cách xử lý đúng đắn khi trẻ bị té đập đầu xuống đất bố mẹ nhé!
Bé bị ngã đập đầu phía sau khi nào nguy hiểm?
Thông thường, khi bị ngã đập đầu phía sau, rất khó để dự đoán chấn thương não nào là lành tính hay nguy hiểm. Tuy nhiên, bố mẹ có thể để ý một số dấu hiệu cảnh báo chấn thương não sau đây và nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện.
Tham khảo: Trẻ sơ sinh bị đi ngoài mẹ nên ăn gì để con nhanh khỏi?
Trường hợp bé bất tỉnh
Trẻ bị té đập đầu xuống đất dù chỉ vài giây thì lực va đập vẫn có thể đủ mạnh để gây khối máu tụ. Vì vậy, ba mẹ khi thấy trẻ bất tỉnh hãy đưa ngay đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán.
Rối loạn tri giác
Sau khi trẻ bị ngã đập đầu thì vẫn tỉnh táo nhưng sau đó một thời gian lại có những dấu hiệu bất thường như kích động khó dỗ, lơ mơ, tiếp xúc kém. Cụ thể là bé không thể tập trung chú ý vào mẹ hay bố, không nhìn vào mắt người đối diện, không làm theo yêu cầu được đặt ra hay không nhận ra người thân trong gia đình,...
Tham khảo: Các tuần khủng hoảng của bé mẹ đã biết?
Nôn từ 3 lần trở lên
Sau khi trẻ bị té u đầu, ngay cả khi không có chấn thương sọ não, nhiều bé vẫn có thể nôn 1 hay 2 lần, do khóc, trẻ bị ho hoặc đơn giản là do sự va đập của hộp sọ. Bố mẹ cần lưu ý nếu trẻ nôn trong vòng vài giờ đầu sau khi bị ngã, chỉ nên cho bé uống nước hoặc bú sữa mẹ và không nên cho bé dùng thức ăn đặc. Tuy nhiên, nếu trẻ bị nôn liên tục từ 3 lần trở lên thì đó là dấu hiệu nguy hiểm và bố mẹ cần lập tức đưa trẻ đi khám.
Tham khảo: Bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sao cho đúng?
Mất thăng bằng
Bé bị té u đầu có thể kêu chóng mặt sau cú ngã. Điều này không có gì nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu bé bị mất thăng bằng, biểu hiện đặc trưng là bé ngã lên ngã xuống khi đi thì bố mẹ cần đưa bé đến gặp bác sĩ sớm nhất có thể. Khi bé chơi, hãy theo dõi xem bé có thể sinh hoạt như bình thường không [ngồi thẳng, đi lại vững vàng, di chuyển tay chân bình thường] hay bé loạng choạng, kéo lê chân, mất phương hướng,… Nếu bé chưa biết đi thì để ý xem có gì bất thường khi bé ngồi, bò hoặc dùng tay không, bé có quấy khóc nhiều bất thường và không thể dỗ hay không.
Tham khảo: Trẻ tăng động giảm chú ý có nguy hiểm không?
Dấu hiệu mắt
Trẻ dấu hiệu mắt lác, đồng tử hai bên không đều, bé vấp ngã hoặc lao vào các đồ vật như thể không nhìn thấy chúng trong vòng 24 giờ sau khi ngã. Trẻ lớn có thể nhìn mờ, nhìn đôi [nhìn một hóa hai]. Chảy máu hoặc chảy nước dịch từ lỗ mũi hoặc lỗ tai. Ba mẹ cần lập tức đưa trẻ đến ngay cơ sở gần nhất khi có các dấu hiệu này.
Tham khảo: Cách dùng men vi sinh cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Ngủ nhiều
Các bé thường có xu hướng ngủ thiếp đi sau khi ngã, điều này khiến ba mẹ khó có thể theo dõi tình trạng ý thức của trẻ. Nếu bé bị ngã vào buổi tối, hoặc gần giờ ngủ trưa thì thật khó biết bé ngủ vì đến giờ hay vì chấn thương. Nếu không thể giữ bé thức thì cứ để bé ngủ, nhưng cần theo dõi sát, cứ 2 giờ một lần.
Trong một số trường hợp, tuy bị chấn thương sọ não nhưng trẻ chưa có biểu hiện gì khi đi thăm khám nên sẽ được bác sĩ cho về nhà. Ba mẹ cần đảm bảo tiếp tục theo dõi sức khỏe trong vài ngày sau đó, đưa trẻ đi khám nếu có các dấu hiệu như quấy khóc nhiều, đau đầu, buồn nôn hoặc nôn ói, lơ mơ, khó đánh thức, co giật, cử động bất thường, gặp khó khăn khi đi lại,... Nếu trong thời gian theo dõi bé không có biểu hiện bất thường thì sẽ không đáng lo.
Tham khảo: Phương pháp giáo dục Montessori là gì?
Bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh lưu ý rằng:
Trong cơ thể bé, phần đầu chiếm tỷ lệ trọng lượng cao nên khi ngã rất dễ bị chấn thương đầu. Sau khi tai nạn xảy ra, ba mẹ cần theo dõi để phát hiện sớm các dấu hiệu tụ máu chèn ép não như đã nêu trên trong vòng 1 tuần, nếu có bất thường cần đưa bé đến khám ngay tại các bệnh viện có chuyên khoa ngoại thần kinh nhi như: BV Nhi Đồng 2, BV Chợ Rẫy. Sau 1 tuần nếu bé ồn định thì bạn có thể tạm thời yên tâm, tuy nhiên ba mẹ cần cẩn thận hơn đừng để bé té ngã nữa nhé!
Biện pháp phòng ngừa nguy cơ trẻ bị ngã đập đầu
- Áp dụng các biện pháp giữ an toàn tại nhà: Để giảm thiểu tối đa những vùng nguy hiểm trong chính ngôi nhà đang ở, hãy cảnh giác bằng các cách như lắp cửa an toàn ở lối trên và dưới cầu thang cũng như lắp chắn an toàn cửa sổ. Tốt nhất nên làm điều này trước khi trẻ biết đi bước đầu tiên.
- Trẻ nằm võng hoặc nôi cần được che chắn để không bị rơi xuống sàn khi thay đổi tư thế. Dây cột võng của trẻ cần phải chắc chắn, đưa lắc nhẹ nhàng.
- Không bao giờ để con một mình trên đồ vật cao như giường, bàn thay đồ hay ghế cao. Đặc biệt là với những bé mới biết trườn, bò, đứng, đi,...
- Luôn đội mũ bảo hiểm và các thiết bị an toàn khi đạp xe, trượt patin, ván trượt, trượt tuyết hay trượt băng. Đội mũ bảo hiểm vừa đầu giảm tỷ lệ bị chấn thương đầu khoảng 85%
- Luôn luôn thắt dây an toàn trong xe đẩy và trên ghế cao hay trên bàn thay đồ cho bé
- Giữ những vật dụng có thể leo lên tránh xa khu vực cửa sổ để bé không thể leo lên mở cửa [ngay cả khi cửa sổ có chắn bảo vệ]
- Hạn chế sử dụng dụng cụ tập đi vì bé có thể bị ngã ra ngoài hoặc ngã xuống cầu thang.
- Luôn luôn thực hành sân chơi an toàn. Quan sát con khi trẻ chơi bên ngoài và giữ trẻ trong tầm với cánh tay bạn khi để bé ở bề mặt cao.
- Nếu bạn có thảm chơi hay xích đu trong sân, hãy lót phía dưới và xung quanh bằng vật liệu mềm để hạn chế va đập khi trẻ ngã.
- Nếu có rung lắc, va đập xảy ra, giữ tâm trạng con thoải mái và nghỉ ngơi. Không được chơi thể thao tiếp cho đến khi nào bác sĩ cho phép [nếu não bị chấn động tiếp khi đang trong giai đoạn lành dần, sẽ cần thời gian lâu hơn rất nhiều để lành hẳn chấn thương]
- Với trẻ lớn trong độ tuổi đi học, cần giảng giải cho trẻ biết nguyên nhân, hậu quả và các cách phòng tránh tai nạn.
Tham khảo: Đồ chơi cho trẻ sơ sinh phát triển toàn diện
Nếu ba mẹ chủ quan trước việc trẻ bị ngã đập đầu xuống đất, không chú ý tới những biểu hiện bất thường của trẻ thì có thể đưa tới những hậu quả nghiêm trọng. Do đó, cần thận trọng trong việc trông giữ và nuôi dạy trẻ, phòng tránh các nguy cơ té ngã, chấn thương cho bé. Đồng thời, khi thấy có những dấu hiệu bất thường sau khi bé bị ngã đập đầu phía sau thì nên đưa bé đi thăm khám ngay.
Tham khảo: Bảng chiều cao cân nặng của trẻ sơ sinh
Ngoài ra, mẹ có thể tham khảo thêm thông tin tại chuyên mục Chăm sóc bé hoặc gửi câu hỏi về Góc chuyên gia.