Xét nghiệm Triple Test là gì?
Xét nghiệm Triple Test, hay còn gọi là triple-marker testing, xét nghiệm Kettering hoặc xét nghiệm Bart, là xét nghiệm máu không xâm lấn đơn giản được thực hiện trong thai kỳ ở giai đoạn tam cá nguyệt thứ hai [tuần 15 đến tuần 21] nhằm xác định phụ nữ mang thai có nguy cơ cao hoặc nguy cơ thấp về bất thường nhiễm sắc thể [và có thể là dị tật ống thần kinh – neural tube defects].
1. Xét nghiệm Triple test là gì?
Xét nghiệm Triple test là loại xét nghiệm sinh hóa, dùng để đánh giá thai nhi có nguy cơ cao hay thấp với các hội chứng dị tật bẩm sinh thường gặp. Xét nghiệm Triple test thực hiện với mẫu máu ngoại vi trên tĩnh mạch của thai phụ, định lượng 3 chỉ số đặc trưng để đánh giá tình trạng sức khỏe thai nhi.
Đây là xét nghiệm không xâm lấn, hoàn toàn không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai.
Sở dĩ xét nghiệm Triple test, còn gọi là bộ 3 xét nghiệm có tên như vậy bởi xét nghiệm sẽ cho biết 3 chỉ số liên quan đến thai nhi:
-
AFP [alpha-fetoprotein]: Một loại protein sản xuất bởi bào thai.
-
hCG: Một loại Hormone được sản xuất ở nhau thai.
-
Estriol: một loại estrogen [dạng hormone] sản xuất bởi bào thai và nhau thai.
AFP là Protein đặc biệt do bào thai sản xuất
Ba chất sinh hóa này đều được thai nhi và nhau thai sản xuất tự nhiên, tồn tại trong máu thai phụ. Bất cứ bất thường nào ảnh hưởng thì nồng độ của 3 thông số này cũng thay đổi theo, xét nghiệm Triple test dựa vào điều này để đánh giá.
Triple test là gì?
Triple test là một xét nghiệm sinh hóa, được thực hiện để đánh giá thai nhi có nguy cơ cao hay thấp với các dị tật bẩm sinh thường gặp.
Triple test thường được chỉ định thực hiện khi thai nhi 15 – 20 tuần tuổi. Tuy nhiên, để có kết quả xét nghiệm chính xác nhất, mẹ nên đến các cơ sở xét nghiệm và thực hiện Triple test khi thai được 16 – 18 tuần.
Triple test là xét nghiệm không xâm lấn, thực hiện với mẫu máu lấy từ tĩnh mạch của mẹ nên rất an toàn với mẹ và thai nhi.
Quá trình xét nghiệm sẽ lấy định lượng 3 chỉ số để từ đó đánh giá sức khỏe và tình trạng [nếu có] mà thai nhi đang gặp phải. 3 định lượng này là:
– AFP [alpha-fetoprotein]: Tên một loại protein sinh ra bởi bào thai.
– hCG: Tên một loại hormone sinh ra từ nhau thai.
– Estriol: Tên một loại estrogen sinh ra bởi bào thai và nhau thai.
Thai nhi và nhau thai sản xuất ba chất sinh hóa này một cách tự nhiên, tồn tại ở máu thai phụ. Nếu có bất thường nào thì nồng độ của 3 thông số này sẽ thay đổi.
Các mốc siêu âm định kỳ để phát hiện các dị tật thai nhi từ sớm
Siêu âm trong 3 tháng đầu thai kỳ
- Xác định thai trong hay ngoài tử cung.
- Thai phát triển bình thường hay ngừng phát triển trong tử cung
- Dự kiến ngày sinh[ tính tuổi thai].
- Số lượng thai.
- Phát hiện các bất thường: u xơ tử cung, u nang buồng trứng, còn dụng cụ tử cung
- Thời điểm vàng để siêu âm chẩn đoán, sàng lọc dị tật thai nhi tốt nhất là vào tuần 12- 13, để đo khoảng sáng sau gáy, dấu hiệu nghi ngờ bất thường nhiễm sắc thể.
- Phát hiện một số di tật sớm: thai vô sọ, khe hở cột sống, thoát vị rốn, khe hở thành bụng…
Siêu âm 3 tháng giữa thai kỳ
Cụ thể là sản phụ cần đi siêu âm thai vào tuần 18 và tuần 28 của thai kỳ, tức trong 3 tháng giữa thai kỳ. Nếu có bất thường phải đình chỉ thai [vì thai nhi bị dị tật quá nghiêm trọng] thì điều này cần phải thực hiện muộn nhất ở tuần 28.
Tất cả phụ nữ mang thai đều nên được thực hiện siêu âm trong thời kỳ này, tùy theo loại của dị tật của thai/ tình trạng sản phụ hoặc xét nghiệm Double test/Triple test có nguy cơ các bác sĩ sẽ chỉ định các loại xét nghiệm sàng lọc nếu dị tật thai nhi.
Đặc biệt những thai phụ sau đây rất cần được xét nghiệm:
- Tiền sử gia đình có dị tật bẩm sinh;
- Trên 35 tuổi;
- Có sử dụng thuốc hoặc các chất có thể gây hại cho thai;
- Bệnh tiểu đường và có sử dụng insulin;
- Bị nhiễm virus trong thời kỳ mang thai;
- Có tiếp xúc với phóng xạ liều lượng cao.
Sản phụ cần làm kết hợp các xét nghiệm sàng lọc ở 3 tháng đầu và 3 tháng giữa thai kỳ để phát hiện bất thường thai chính xác hơn, so với việc chỉ sử dụng một vài sàng lọc độc lập.
Hầu như tất cả các trường hợp thai nhi bị Hội chứng Down đều có thể được phát hiện sau khi sản phụ trải qua sau những lần kiểm tra sàng lọc ở thời điểm trên.
Kết quả xét nghiệm nếu có bất thường vẫn cần có thêm các kiểm tra xét nghiệm khác như siêu âm, hút ối, sinh thiết gai rau để làm nhiễm sắc đồ… sẽ được chỉ định tùy vào từng trường hợp cụ thể để chẩn đoán chính xác.
Xem thêm:
15 dấu hiệu mang thai sớm dễ nhận biết nhất
Siêu âm chuẩn đoán những bất thường trong quá trình mang thai
I. Khái niệm xét nghiệm double test và những thông tin cần biết
Trong thời kỳ mang thai, thai phụ cần phải thực hiện một số xét nghiệm cần thiết để kiểm tra sức khỏe của bản thân cũng như thai nhi. Theo đó, các phương pháp sàng lọc trước khi sinh hiện nay gồm có: siêu âm dị tật thai nhi, xét nghiệm double test, xét nghiệm triple test, xét nghiệm NIPT…Đặc biệt, xét nghiệm double test và triple test là 2 xét nghiệm phổ biến ở giai đoạn đầu của thai kỳ.
1. Xét nghiệm double test là gì?
Double test là cụm từ tiếng Anh có nghĩa là kiểm tra kép. Theo đó, xét nghiệm này được thực hiện ở quý I của thai kỳ [khoảng từ 11 tuần 1 ngày cho đến dưới 14 tuần]. Đây là xét nghiệm máu sàng lọc sử dụng các xét nghiệm Hóa sinh nhằm định lượng ra 2 chất bao gồm: β-hCG tự do và PAPP-A và đo độ mờ da gáy bằng siêu âm, tuổi mẹ, tuổi thai…nhằm đánh giá nguy cơ mắc các hội chứng Down, Edward, Patau ở thời kỳ tam cá nguyệt thứ nhất của thai kỳ.
2. Xét nghiệm double test để làm gì?
Mục đích của cả hai xét nghiệm double test và triple test ở phụ nữ mang thai đều là nhằm sàng lọc nguy cơ thai nhi bị dị tật di truyền. Lưu ý rằng cả hai không mang tính khẳng định mà chỉ phát hiện những bất thường trong di truyền để chẩn đoán nguy cơ dị tật của thai nhi là cao hay thấp.
Bên cạnh đó, xét nghiệm double test và xét nghiệm triple test cũng sẽ có những mục đích khác nhau. Thai phụ cần phải thực hiện cả 2 xét nghiệm này trong thai kỳ để đảm bảo trẻ sinh ra được khỏe mạnh và phát triển bình thường cả về thể chất lẫn trí não.
Khi mang thai ở quý I, tất cả các thai phụ đều được khuyến cáo thực hiện xét nghiệm double test. Đây được xem là một xét nghiệm đặc biệt cần thiết nhằm phát hiện sớm các vấn đề bất thường cho thai nhi.
Theo đó, double test sẽ giúp bác sĩ tìm ra nguy cơ của 3 nhóm bệnh thường gặp là: hội chứng Down, Tam nhiễm sắc thể [Trisomy 13] hay 18 [Trisomy 18]. Cụ thể:
- Hội chứng Down
Hội chứng Down còn được gọi là hội chứng thừa một nhiễm sắc thể số 21. Tỷ lệ mắc phải căn bệnh này hiện nay là 1/700. Trẻ mắc hội chứng Down sẽ có biểu hiện bên ngoài là việc 2 mắt gần nhau và bị xếch, mũi tẹt, mặt phẳng, miệng hay mở, ngón chân cái, tay cái cách xa các ngón còn lại.
Đặc biệt trẻ mắc bệnh sẽ chậm phát triển trí tuệ ở những mức độ khác nhau và thường kèm theo các dị tật ở tim, ruột, khả năng nghe, nhìn bị hạn chế rất nhiều…Tuổi thọ của người mắc hội chứng Down hiện này chỉ từ 40 – 50 tuổi nếu được chăm sóc tốt.
- Tam nhiễm sắc thể 13 [Trisomy 13]
Tam nhiễm sắc thể [Trisomy 13] là hội chứng xảy ra khi trẻ thừa một nhiễm sắc thể số 13. So với Down và Trisomy 18, hội chứng này hiếm gặp hơn với tỷ lệ 1/25.000 nhưng lại có mức độ nghiêm trọng hơn.
Theo đó, khi mắc hội chứng, trẻ sẽ bị chậm phát triển tâm thần, mắc nhiều dị dạng như: đầu nhỏ, sứt môi, hở hàm, thừa ngón tay chân, bất thường ở tim…Đa phần, khi trẻ bị tam nhiễm sắc thể sẽ thường chết trước, trong và ngay sau khi sinh ra.
- Tam nhiễm sắc thể 18 [Trisomy 18]
Là hội chứng thừa một nhiễm sắc thể số 18. Theo nghiên cứu, bệnh thường gặp ở nữ nhiều hơn nam giới với tỷ lệ mắc khoảng 1/3000 trẻ.
Đây là một hội chứng đặc biệt nguy hiểm, đa phần đều chết trước, trong hoặc sau khi sinh.Trẻ sinh ra thường có khuôn mặt tròn. Đầu và hàm nhỏ, ngón tay trỏ và ngón tay út gập đè lên các ngón khác, thận và tim bị dị dạng…
Như vậy, với câu hỏi xét nghiệm double test để làm gì? Các chuyên gia nhận định, xét nghiệm double test để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của thai nhi và xử lý kịp thời, tránh các trường hợp đáng tiếc có thể xảy ra.
3. Làm xét nghiệm double test ở tuần thứ mấy?
Xét nghiệm double test là xét nghiệm chẩn đoán lâm sàng ở phụ nữ mang thai ở quý I, tức là từ 11 tuần 1 ngày đến 13 tuần 6 ngày.
Đây là thời kỳ tam cá nguyệt thứ nhất, lúc này thai nhi đang có sự phát triển mạnh để hoàn thiện cơ thể. Các tế bào thần kinh, cơ quan sinh dục phát triển và dần hoàn thiện nên các bác sĩ có thể kiểm tra và phát hiện sớm các vấn đề bất thường của thai nhi và xử lý nhanh chóng.
4. Xét nghiệm double test bao lâu có kết quả?
Nhiều thai phụ thường băn khoăn về thời gian xét nghiệm test bao lâu có kết quả? Theo các chuyên gia, điều này khó có thể đưa ra con số thời gian chính xác vì còn tùy thuộc vào năng lực bác sĩ, chất lượng khám chữa bệnh tại cơ sở y tế.
Tuy nhiên, nhìn chung, sau khoảng 2- 3 ngày sau khi xét nghiệm, thai phụ sẽ nhận được kết quả xét nghiệm double test. Dựa trên kết quả này kết hợp với kết quả siêu âm tuổi mẹ, tuổi thai và một số chỉ số liên quan khác mà bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ dị tật của thai nhi.
Quy trình thực hiện xét nghiệm này cũng tương đối đơn giản. Theo đó, trước khi tiến hành xét nghiệm, thai phụ sẽ được bác sĩ thăm hỏi về tình trạng sức khỏe, chế độ nghỉ ngơi, ăn uống, các biểu hiện bất thường của cơ thể. Đồng thời cũng sẽ giải thích cho mẹ bầu hiểu rõ hơn về ý nghĩa của xét nghiệm trước khi thực hiện.
Tiếp theo bác sĩ sẽ lấy máu ở tĩnh mạch cánh tay của thai phụ để đem đi thực hiện xét nghiệm. Sau khi lấy máu, thai phụ có thể về nhà và đợi từ 2 – 3 ngày để nhận được kết quả kiểm tra từ phía cơ sở y tế.
5. Xét nghiệm double test bao nhiêu tiền
Ở mỗi cơ sở y tế, xét nghiệm double test bao nhiêu tiền sẽ khác nhau. Tại những cơ sở y tế có chất lượng, hệ thống máy móc hiện đại, tiên tiến, bác sĩ thực hiện là những người có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm thì chi phí thực hiện xét nghiệm sẽ có giá cao hơn. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra sẽ đảm bảo độ chính xác cao, kịp thời phát hiện và xử lý các ảnh hưởng không mong muốn đáng tiếc có thể xảy ra.
Ngược lại, tại những cơ sở y tế kém chất lượng, không đáp ứng các yêu cầu về điều kiện khám chữa bệnh, xét nghiệm double test bao nhiêu tiền sẽ có giá thấp hơn. Tuy nhiên, không ít trường hợp kết quả chẩn đoán sai lệch hoàn toàn khiến thai phụ gặp phải nhiều vấn đề không mong muốn. Chính vì vậy, các chuyên gia nhận định, khi đi thực hiện các xét nghiệm lâm sàng trước sinh, thai phụ nên lựa chọn các cơ sở y tế uy tín để tránh tình trạng “tiền mất tật mang”.
XEM THÊM:
- Cách tính ngày rụng trứng để mang thai theo ý muốn
- Các mốc khám thai quan trọng mẹ bầu nên biết
- Bị hôi nách sinh con có hôi nách không?
- Dấu hiệu mang thai sớm tuần đầu
Double test và Triple test: Xét nghiệm sàng lọc trước sinh cần thiết cho thai nhi
Xét nghiệm trước sinh để chẩn đoán dị tật thai nhi vô cùng quan trọng trong thời kỳ mang thai. Trong đó có hai xét nghiệm là Double test và Triple test mẹ bầu cần phải thực hiện.