Trong cuộc sống để đun nấu người ta không sử dụng xăng là độ

Nhiên liệu là những chất cháy được, khi cháy tỏa nhiệt và phát sáng.

Hình 1: Một số nhiên liệu phổ biến trong đời sống như than, củi, khí gas, xăng dầu. 

Nhiên liệu đóng vai trò quan trọng trong đời sống và sản xuất. Các nguyên liệu thường là các vật liệu có sẵn trong tự nhiên như than, củi, dầu mỏ hoặc điều chế từ các nguồn nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên (cồn đốt, khí than...).

@91769@

Dựa vào trạng thái, người ta chia nhiên liệu thành 3 loại: rắn, lỏng, khí. 

@91773@

• Gồm than mỏ, gỗ,...
• Thành phần chính của than là cacbon, còn lại là một lượng nhỏ các nguyên tố khác như hidro, lưu huỳnh, oxi...

Than mỏ được tạo thành do thực vật bị vùi lấp dưới đất và phân hủy dần trong hàng triệu năm. Thời gian phân hủy càng dài, than càng già và hàm lượng cacbon trong than càng cao, khi đốt tỏa càng nhiều nhiệt.

Hình 2: Quá trình hình thành than mỏ trong tự nhiên.

Than mỏ gồm các loại: Than gầy, than mỡ, than non và than bùn.

Than mỏ	Than gầy	Than mỡ	Than non	Than bùn
Tính chất	Than già nhất, chứa nhiều cacbon nhất. Khi cháy tỏa nhiều nhiệt.	Chứa ít cacbon hơn than gầy.	Chứa ít cacbon hơn than gầy.	Than trẻ nhất được hình thành ở các đầm lầy.
Hàm lượng cacbon	> 90%	80%	78%	58%
Ứng dụng	Dùng làm nhiên liệu trong nhiều ngành công nghiệp.	Dùng để luyện than cốc.	Dùng để luyện than cốc.	Dùng để đốt tại chỗ hoặc làm phân bón.

Hình 3: Hàm lượng cacbon trong các loại than.

Gỗ là loại nhiên liệu được dùng từ thời cổ xưa. Tuy nhiên, việc dùng gỗ làm nhiên liệu gây lãng phí lớn nên ngày càng được hạn chế.

Hiện nay, gỗ được dùng làm vật liệu trong sản xuất xây dựng và nguyên liệu cho công nghiệp sản xuất giấy.

Hình 4: Ứng dụng của gỗ trong xây dựng và sản xuất.

2. Nhiên liệu lỏng

• Gồm các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ (xăng, dầu hỏa...) và rượu (cồn).
• Nhiên liệu lỏng được dùng chủ yếu cho động cơ đốt trong, một phần nhỏ dùng để đun nấu và thắp sáng.

	Xăng	Dầu hỏa	Rượu (cồn)
Thành phần	Hỗn hợp các hidrocacbon no, mạch thẳng, phân tử chứa từ 7 đến 11 nguyên tử cacbon	Hỗn hợp các hidrocacbon no, mạch thẳng, phân tử chứa từ 12 đến 15 nguyên tử cacbon	Rượu etylic, có công thức phân tử: C2H6O, công thức cấu tạo: C2H5OH.
Ứng dụng	Dùng làm nhiên liệu cho động cơ đốt trong của xe máy, ô tô, máy bay...	Dùng cho động cơ đốt trong máy bay phản lực, đèn dầu hỏa để thắp sáng.	Dùng để đun nấu.

3. Nhiên liệu khí

Gồm các khí thiên nhiên, khí mỏ dầu, khí lò cốc, khí lò cao, khí than.

Ưu điểm của nhiên liệu khí là có năng suất tỏa nhiệt cao, dễ cháy hoàn toàn, vì vậy ít gây độc hại cho môi trường.

Dùng trong đời sống và công nghiệp.

 Hình 5: Năng suất tỏa nhiệt của một số nhiên liệu thông thường.

III. SỬ DỤNG NHIÊN LIỆU NHƯ NÀO CHO HIỆU QUẢ?

Khi sử dụng nhiên liệu cần tránh để nhiên liệu cháy không hoàn toàn, sẽ vừa gây lãng phí, vừa làm ô nhiễm môi trường. 

Vì vậy để sử dụng nhiên liệu cho hiệu quả ta cần đảm bảo các yêu cầu sau:

• Cung cấp đủ không khí và oxi cho quá trình cháy như: thổi không khí vào lò, xây ống khói cao để hút gió.
• Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với không khí hoặc oxi bằng cách: trộn đều nhiên liệu khí, lỏng với không khí, chẻ nhỏ củi, đập nhỏ than khi đốt cháy.
• Điều chỉnh lượng nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức độ cần thiết phù hợp với như cầu nhằm tận dụng hết nhiệt lượng do sự cháy tạo ra.

@91929@

1. Nhiên liệu là chất cháy được, khi cháy tỏa nhiệt và phát sáng.

2. Nhiên liệu được chia làm 3 loại: rắn, lỏng, khí.

3. Cách sử dụng nhiên liệu hiệu quả: cung cấp không khí (oxi) cho quá trình cháy, tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với không khí hoặc oxi. Duy trì sự cháy ở mức độ cần thiết phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Trong quá trình học tập, nếu có bất kỳ thắc mắc nào, các em hãy để lại câu hỏi ở mục hỏi đáp để cùng thảo luận và trả lời nhé. Chúc các em học tốt!

• Oxygen tồn tại trong khí quyển
• Oxygen không màu, không mùi, không vị
• Vì đầm nuôi tôm là 1 không gian nhỏ mà phải nuôi một số lượng tôm rất lớn, mật độ nuôi cao, nên nhu cầu oxy cần được cung cấp cho đầm nuôi là rất lớn. Lắp quạt khí sẽ giúp cung cấp và phân tán lượng oxygen đồng đều cho nước. Đồng thời lượng oxy được cung cấp nhiều giúp cho việc phân hủy chất thải trong đầm nuôi tôm cũng được tăng lên. , Nhờ đó mà tôm mới được nuôi sống hiệu quả.

• Con người có thể ngừng hoạt động hô hấp không? Vì sao? 
• Em hãy tìm hiểu và cho biết những bệnh nhân nào phải sử dụng bình khí oxygen để thở

• Bình khí nén là bình tích trữ không khí được né ở một áp suất nhất định. Tại sao thợ lặn cần sử dụng bình khí nén? 

• Tiến hành thí nghiệm như hình 9.4 và giải thích hiện tượng quan sát được

• Gia đình em sử dụng loại nhiên liệu nào để dun nấu hằng ngày? Nhiên liệu đó có cần sử dụng khí oxygen để đốt cháy không? 
• Em hãy lấy vs dụ chứng tỏ oxygen duy trì sự sống và sự cháy
• Một hộ gia đình sử dụng bếp củi để đun nấu hằng ngày. Khi lửa sắp tàn, người ta thêm củi và thổi hoặc quạt vào bếp thì ngọn lửa bùng lên. Em hãy giải thích cách làm đó. 

Hướng dẫn trả lời:

• Con người không thể ngừng hoạt động hô hấp. bởi vì hoạt động hô hấp là hoạt động cung cấp oxy giúp cho cơ thể con người hoạt động. Ngừng hô hấp tức là cơ thể con người không được nhận oxy, não bộ không thể hoạt động, có thể khiến con người tử vong hoặc ảnh hưởng đến não bộ và các cơ quan khác trong cơ thể. 
• Bệnh nhân bị các bệnh về phổi hoặc tim, bệnh nhân bị ngạt khí, rối loạn nhịp thở, hoại tử khí,…
• Vì con người không thể lọc oxy ở dưới nước để hô hấp và không thể nhịn thở trong một thời gian dài quá lâu dưới nước. Vậy nên thợ lặn cần dùng bình nén khí để  cung cấp oxy trong suốt quá trình ở dưới nước. 
• Hiện tượng: que đóm bùng cháy mãnh liệt

giải thích: Oxygen giúp duy trì sự cháy. Que đóm đang còn tàn đỏ khi tiếp xúc với oxy sẽ giúp duy trì sự cháy, khiến que đóm bùng cháy lên mãnh liệt

học sinh nêu nhiên liệu để đun nấu hằng ngày trong gia đình. Ví dụ: bếp củi, bếp ga,… cần oxygen để đốt cháy

• Ví dụ chứng tỏ oxygen duy trì sự sống và sự cháy: 
• duy trì sự sống: oxy được dùng trong y tế làm chất duy trì sự sống giúp cứu chữa các bệnh nhân 
• duy trì sự cháy: dùng bếp củi đun nấu hằng ngày khi lửa gần tàn thì cho thêm củi rồi dùng ống thỏi thổi không khí để cung cấp oxy giúp cho lửa bùng cháy to trở lại
• Giải thích: thổi hoặc quạt vào bếp giúp cung cấp oxy để duy trì sự cháy, khiến ngọn lửa bùng lên trở lại

Bài tập

1. Cho biểu đồ về một số hoạt động tiêu thụ khí oxygen như hình đưới đây:

a) Lĩnh vực nào tiêu thụ nhiều oxygen nhất, lĩnh vực nào tiêu thụ ít oxygen nhất?

b) Hãy tìm hiểu và nêu vai trò của oxygen đối với lĩnh vực y khoa và hàn cắt kim loại.

2.Trong quá trình lửa cháy, nếu đám cháy xăng dầu nhỏ, người ta có thể sử dụng tấm chăn dày, lớn và trùm nhanh lên đám cháy mà không dùng nước để dập tắt đám cháy. Em hãy giải thích tại sao lại làm như vậy?

3. Khi nào chúng ta cần sử dụng các biện pháp hỗ trợ nhằm cung cấp nguồn oxygen cho hoạt động hô hấp?

4. Tại sao trong bể nuôi cá cảnh thường lắp một máy bơm nước nhỏ để bơm nước liên tục đồng thời trồng thêm mội số cây thuỷ sinh?

Hướng dẫn trả lời:

1. a, lĩnh vực tiêu thụ nhiều nhất: luyện thép

lĩnh vực tiêu thụ ít nhất: thuốc nổ, nhiên liệu tên lửa và hàn cắt kim loại

b, Đối với y khoa: oxy cần thiết để duy trì sự sống. Nó có tác dụng chính đó là cấp cứu cho người bị ngạt, bị bệnh tim, các bệnh về hô hấp, rối loạn nhịp thở…

Đối với hàn cắt kim loại: oxy giúp duy trì sự cháy. trong hàn cắt kim loại, dùng nhiệt lượng phản ứng cháy của khí đốt trong oxy, để nung chảy các sản phần kim loại được hàn và que hàn bổ sung để tạo thành mối hàn.

2. Muốn dập tắt ngọn lửa do xăng dầu cháy, người ta thường trùm tấm chăn dày, lớn và trùm nhanh lên đám cháy, mà không dùng nước.

• Nguyên nhân là vì xăng dầu nhẹ hơn nước, nên khi xăng dầu cháy nếu ta dập bằng nước thì nó sẽ lan tỏa nổi trên mặt nước khiến đám cháy còn lan rộng lớn và khó dập tắt hơn. Do đó khi ngọn lửa do xăng dầu cháy người ta hay thường  tấm chăn dày, lớn và trùm nhanh lên đám cháy để cách li ngọn lửa với oxi.

3. Khi chúng ta thấy khó thở, đầu óc choáng váng, hoặc dùng cho các bệnh nhân cấp cứu, mắc các bệnh về phổi, tim, suy hô hấp,…

4. Lắp máy bơm nước rong bể cá: Tạo các luồng khí oxi và giúp tuần hoàn lượng nước để cung cấp cho hệ sinh thái của cá trong bể. Đồng thời,  Môi trường bên trong được máy bơm nước cho bể cá xử lý cũng sạch hơn, hạn chế tối đa sự hình thành và sinh trưởng của rong rêu, tảo, những thứ kiềm hãm sự phát triển của hệ sinh thái.

Trồng thêm một số cây thủy sinh: Các loài cây thủy sinh trồng trong bể cá sẽ loại bỏ nitrat khỏi nước, cải thiện chất lượng nước và kìm hãm sự phát triển của rong tảo. Chúng cũng giúp làm tăng mức ô-xy trong bể và cung cấp chỗ trú ẩn dễ chịu cho cá