Thế kỷ 21 được gọi là “kỷ nguyên” của Công nghệ sinh học khi các quốc gia trên thế giới đua nhau phát triển lĩnh vực mũi nhọn này, nhất là trong bối cảnh cuộc sống con người dần “thiếu an toàn” do dịch bệnh gia tăng, tình trạng kháng thuốc kháng sinh hay các thực phẩm chứa hóa chất độc hại… Vậy ngành Công nghệ sinh học là gì? Đào tạo ở đại học và triển vọng nghề nghiệp cho sinh viên tốt nghiệp ngành học này như thế nào?
Vậy ngành Công nghệ sinh học là gì?
Công nghệ sinh học là lĩnh vực kết hợp công nghệ, quy trình kỹ thuật hiện đại cùng nền tảng khoa học trong sinh học [vi sinh vật, tế bào thực vật và động vật] nhằm sản xuất và tạo ra các sản phẩm sinh học chất lượng cao.
Trong nông nghiệp, công nghệ sinh học được nghiên cứu để ứng dụng trong việc ứng dụng công nghệ vi sinh nhằm cải thiện hệ thống tiêu hóa, nâng cao năng suất vật nuôi; hay phát triển các giống cây trồng biến đổi gen, tăng sức đề kháng của cây đối với sâu bệnh và cỏ dại,… góp phần mang đến cơ hội tiếp cận nguồn thực phẩm phong phú, bổ dưỡng và thu nhập cao hơn cho người dân cũng như bảo vệ môi trường đất và nước nhờ việc giảm sử dụng thuốc trừ sâu và các chất hóa học.
Trong dược học, việc nghiên cứu, chủ động sản xuất vắc-xin giúp tăng cường khả năng miễn dịch của con người chống lại các tác nhân gây bệnh nguy hiểm như SARS, cúm gia cầm, virus viêm gan…, hay các chế phẩm sinh học hỗ trợ điều trị bệnh chính là những thành tựu của công nghệ sinh học trong lĩnh vực dược học. Nổi bật nhất là các loại dược phẩm có nguồn gốc từ dược liệu thiên nhiên trong nước như cao dây thìa canh giúp kiểm soát đái tháo đường, chiết xuất hạt cần tây trong hỗ trợ điều trị bệnh gút, tỏi đen với công dụng giảm cholesterol và mỡ máu…
Không những vậy, công nghệ sinh học còn được ứng dụng trong lĩnh vực y học nhằm hỗ trợ trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý, chẳng hạn như nghiên cứu và phát triển các kỹ thuật xét nghiệm hệ gen trong cơ thể con người giúp chẩn đoán sớm và tư vấn về bệnh di truyền trước sinh, hay kết hợp với nghiên cứu công nghệ tế bào gốc và các ứng dụng trong dược học nhằm hỗ trợ hiệu quả trong điều trị ung thư, giảm chi phí và kéo dài cuộc sống cho bệnh nhân.
Theo Global Market Insights, trong giai đoạn từ nay đến 2025, ngành công nghệ sinh học trên thế giới được dự báo sẽ có mức tăng trưởng khá cao, trong đó khu vực châu Á – Thái Bình Dương đóng vai trò dẫn đầu quốc tế với mức tăng cao nhất là 9%, tập trung ứng dụng vào 3 lĩnh vực chính giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống con người là nông nghiệp, dược học và y học.
Tại Việt Nam, ngành công nghệ sinh học nằm trong chiến lược phát triển khoa học công nghệ từ nay đến 2030 của Bộ Khoa học và Công nghệ với hơn 500 doanh nghiệp và trung tâm nghiên cứu đang hoạt động. Do đó, thị trường lao động trong lĩnh vực công nghệ sinh học được nhận định là có tiềm năng phát triển rất lớn cả trong nước và quốc tế.
Học Công nghệ sinh học tại USTH có gì đặc biệt?
Chương trình cử nhân Công nghệ sinh học nông, y, dược của USTH với thời gian đào tạo 3 năm sẽ cung cấp cho sinh viên các kiến thức tổng quát về công nghệ sinh học trong 3 lĩnh vực: nông nghiệp, y học và dược học.
Chương trình đào tạo được kiểm định đạt chuẩn quốc tế HCERES và được xây dựng với hỗ trợ mạnh mẽ của Liên minh hơn 40 trường đại học, tổ chức nghiên cứu Pháp – một trong những cường quốc về phát triển công nghệ sinh học trên thế giới, đặc biệt là sự hợp tác từ các trường có thế mạnh về lĩnh vực này như: Đại học tổng hợp Nice Sophia Antipolis, Đại học Aix Marseille, Đại học Montpellier, Đại học Lyon 1, Đại học Paris 7, Đại học Strasbourg,..
Tại USTH, sinh viên sẽ được học lý thuyết kết hợp chặt chẽ với thực hành. Đối với các môn chuyên ngành, thời lượng thực hành chiếm từ 20-70% tổng thời lượng môn học sẽ giúp các sinh viên vận dụng kiến thức được học vào thực tiễn và rèn luyện các kỹ năng làm việc trong phòng thí nghiệm hiện đại đạt chuẩn quốc tế.
Bên cạnh chương trình được đào tạo 100% bằng tiếng Anh, sinh viên được cung các kỹ năng làm việc chuyên nghiệp, kinh nghiệm thực tế thông qua các seminar khoa học, các khóa thực tập trong ngành công nghiệp, các cơ quan chính phủ, phi chính phủ NGOs và các viện nghiên cứu, giúp các sinh viên có lợi thế cạnh tranh trong thị trường lao động trong nước và quốc tế.
Ngoài ra, đây là một trong những ngành có số lượng sinh viên đi thực tập tốt nghiệp nước ngoài cao nhất USTH. Trong vòng 5 năm trở lại đây, khoảng 50%-80% sinh viên ngành công nghệ sinh học của trường đã tham gia thực tập tốt nghiệp tại Pháp, Hàn Quốc, Thái Lan, Đức, Canada,…
Triển vọng nghề nghiệp rộng mở
Sinh viên tốt nghiệp chương trình cử nhân Công nghệ sinh học nông, y, dược tại USTH có thể ứng tuyển vào các vị trí trong lĩnh vực Công nghệ sinh học như:
Với xu thế phát triển ngày càng cao của khoa học công nghệ thì triển vọng của ngành công nghệ sinh học là rất lớn. Nó được xem là cành tay đắc lực trong lĩnh vực nông nghiệp kỹ thuật cao.
Chính vì vậy, trong những năm gần đây, ngành này đã và đang thu hút được sự thu hút được sự quan tâm của các bạn bạn trẻ cũng như các phụ huynh. Sau đây là top các trường đại học có ngành công nghệ sinh học tốt nhất hiện nay sẽ giúp các bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin về các trường đại học này.
1. Đại học Khoa Học Tự Nhiên – ĐHQG HN
Hiện tại, trường Đại học Khoa Học Tự Nhiên – Đại học Quốc Gia Hà Nội chưa có khoa Công nghệ sinh học mà chỉ có ngành Công nghệ sinh học thuộc khoa Sinh học.
Trường có đội ngũ nhân sự giàu kinh nghiệm. Hằng năm, khoa Sinh học của trường cung cấp cho đất nước gần 100 cử nhân ngành Công nghệ sinh học chính quy. Nhiều sinh viên của trường đã và đang là những nhà khoa học đầu ngành, những nhà lãnh đạo tại các viện nghiên cứu, các trường đại học, các trung tâm khoa học trong và ngoài nước.
2. Đại học Khoa Học Tự Nhiên – ĐHQG TP.HCM
Giống như trường Đại học Khoa Học Tự Nhiên Hà Nội, trường đại học Khoa học Tự nhiên TP. HCM cũng chưa có khoa riêng, mà Công nghệ sinh học là một ngành thuộc khoa Sinh học.Ngành CN sinh học gồm 4 chuyên ngành: Công nghệ sinh học cho Y dược, Nông nghiệp, Công nghiệp, Phân tử và Môi trường. Sinh viên sẽ được đào tạo các kiến thức cơ bản và nghiên cứu ứng dụng của ngành trong các lĩnh vực. Ngoài ra, sinh viên còn được trang bị những kiến thức cơ bản và chuyên sâu để có thể vận dụng vào thực tiễn.
Nhờ những kiến thức cơ bản vững vàng, các cử nhân tốt nghiệp ngành có khả năng tiếp nhận nhanh chóng các quy trình công nghệ hiện đại từ các quốc gia trên thế giới.
3. Đại học Bách Khoa Hà Nội
Bộ môn Công nghệ sinh học trường đại học Bách khoa Hà Nội được thành lập năm 2003 trên cơ sở tách ra từ bộ môn Vi sinh và kỹ thuật di truyền. Bộ môn tham gia đào tạo các kỹ sư, thạc sĩ và tiến sĩ thuộc chuyên ngành CN sinh học và CN thực phẩm.
Việc đào tạo sau đại học sẽ gắn chặt với nghiên cứu. Sinh viên sau ra trường sẽ có cơ hội ở lại trường làm việc trong viện nghiên cứu hoặc tiếp tục học lên cao học.
4. Đại học Bách Khoa TP.HCM
Bộ môn Công nghệ sinh học là bộ môn trẻ nhất trong khoa Kỹ thuật Hóa học của trường đại học Bách khoa TP. HCM. Bộ môn ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo cán bộ công tác trong ngành tại Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh phía Nam. Đại học Bách khoa TP. HCM là nơi đào tạo đội ngũ kỹ sư, thạc sĩ, tiến sĩ về vi sinh, công nghiệp công nghệ tế bào, tạo ra những sản phẩm công nghệ sinh học phục vụ cho y học, thực phẩm, xử lý ô nhiễm môi trường.
Kỹ sư tốt nghiệp ngành Công nghệ sinh học đại học Bách khoa TP. HCM là đối tượng tuyển dụng hàng đầu của các công ty sản xuất, kinh doanh các sản phẩm sinh học, các công ty dược và các viện nghiên cứu.
5. Đại học Nông Lâm TP.HCM
Đây chính là cơ sở để đào tạo những kỹ sư Công nghệ sinh học trình độ cao đáp ứng nhu cầu nhân lực của đất nước.
Sau 16 năm xây dựng và phát triển không ngừng, tới nay, bộ môn có hai chuyên ngành đào tạo, một chương trình liên kết quốc tế, đào tạo trình độ thạc sĩ và hoàn thiện chương trình đào tạo tiến sĩ.
6. Đại học Cần Thơ
Trường đại học Cần Thơ chịu trách nhiệm đào tạo cử nhân công nghệ sinh học theo chương trình tiên tiến tập trung vào vấn đề an toàn thực phẩm và ô nhiễm môi trường ở Đồng bằng sông Cửu
Ngày nay, rất nhiều cựu sinh viên ngành Công nghệ sinh học của trường đang là những kỹ sư nghiên cứu, nhà khoa học trong các công ty, phòng thí nghiệm, là giảng viên trong các trường đại học trong và ngoài nước. Nhờ có họ mà Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và cả nước nói chung có được một nền nông nghiệp hiện đại tiên tiến.
7. Đại học Nông nghiệp Việt Nam
Trường đạo tạo đội ngũ kỹ sư và nghiên cứu nhằm đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực có trình độ cao trong lĩnh vực này.
8. Đại học Mở TP.HCM
Ngành công nghệ sinh học là một bộ môn nằm trong khoa đào tạo các cử nhân có năng lực chuyên môn, tư duy sáng tạo để giải quyết các vấn đề thực tiễn của ngành học, ứng dụng công nghệ sinh học trong y – dược, nông nghiệp, môi trường, công nghệ thực phẩm để có thể đáp ứng yêu cầu của các loại hình doanh nghiệp và tổ chức khác nhau.
Đại học Mở TP.HCM một trong những trường đi đầu trong phong trào nghiên cứu khoa học của đại học Mở TP. HCM, hàng năm, khoa đều có đề tài dự thi và đạt các giải cao trong các cuộc thi sinh viên, nghiên cứu khoa học cấp bộ như Eureka, Sony xanh,…
9. Kết luận
Từ những thông tin vừa được cung cấp, chắc các bạn đã giải đáp được các thắc mắc về ngành công nghệ sinh học cũng như nơi đào tạo về ngành nghề này. Đây sẽ là cơ sở cho các bạn sẽ trở thành các kỹ sư Công nghệ trong tương lai.