"Thanh niên Việt Nam rất mê văn hóa Hàn Quốc, thậm chí còn mê hơn văn hóa Mỹ", Mark Gwyther, người sáng lập công ty quản lý tư vấn MGT và là một nhà tư vấn du lịch đang sinh sống tại thành phố Hồ Chí Minh nhận định trên VnExpress.
SputnikTừ lâu, Việt Nam nổi tiếng là một thiên đường cho giới du lịch bụi với nền ẩm thực đường phố phong phú, di sản thiên nhiên tuyệt đẹp, cùng nhiều thắng cảnh ngoạn mục, cung cấp những chuyến phiêu lưu kỳ thú cho những người có ngân sách giới hạn, theo báo Hong Kong SCMP.
Nhưng điều này bắt đầu thay đổi. Những thị trấn ven biển yên ả một thời nay đang chuyển dần thành các khu nghỉ dưỡng 5 sao. Những con phố một thời đầy nhà nghỉ và homestay [ở cùng nhà dân] đang được thay thế bằng các trung tâm mua sắm và tổ hợp khách sạn.
Ngành du lịch và khách sạn Việt Nam mở rộng nhanh trong vài năm qua. Bên cạnh những điểm nóng du lịch quốc tế như Iceland và Mông Cổ, năm 2017, Việt Nam được Tổ chức Du lịch Thế giới của Liên Hợp Quốc xếp vào một trong 10 điểm du lịch phát triển nhanh nhất thế giới.
Trong nửa đầu năm 2018, Việt Nam đã đón 8 triệu du khách quốc tế, tăng 27,2% so với năm trước, đem lại nguồn thu 13,4 tỷ USD cho Việt Nam, cao hơn 22,5% so với nửa đầu năm 2017.
Chính phủ có kế hoạch đầy tham vọng, hướng tới thu hút 20 triệu khách quốc tế mỗi năm vào năm 2020. Việt Nam cũng đặt mục tiêu phát triển du lịch thành một ngành trị giá 35 tỷ USD mỗi năm, tương đương 10% GDP.
Khách du lịch Hàn Quốc tăng đột biến đã góp phần vào sự tăng trưởng này, kích thích các ngành du lịch, khách sạn và hàng không phát triển. Năm ngoái, người Trung Quốc đại lục là nhóm khách tới Việt Nam nhiều nhất, với 3,4 triệu lượt người. Tiếp theo là Hàn Quốc, với 3,16 triệu, tăng 46,5% so với năm trước.
Các chuyến bay từ Việt Nam tới Hàn Quốc chiếm 44,5% lưu lượng chuyến bay quốc tế trong năm 2018, trong khi các chuyến bay từ Việt Nam tới Trung Quốc chỉ chiếm 14,8%, theo trang web dữ liệu bay OAG.
Các hãng hàng không của Hàn Quốc như Asiana và Jeju Air bắt đầu cung cấp chuyến bay hàng ngày giữa Busan và Đà Nẵng, thành phố ven biển ở miền trung Việt Nam, tăng công suất đường bay lên 86%. Kết quả là Đà Nẵng trở thành điểm đến hàng đầu của người Hàn Quốc vào mùa hè năm ngoái.
Đa số người Hàn Quốc tới Đà Nẵng đều đi Hội An, thành phố nghỉ dưỡng cách đó 30 km. Năm ngoái, hơn 240.000 khách Hàn Quốc đã tới Hội An, tăng 70% so với năm 2016.
Hãng hàng không Vietjet của Việt Nam tự hào vì đã phục vụ hơn hai triệu người Hàn Quốc mà trong đó, nhiều người lần đầu ra nước ngoài du lịch. Hồi tháng 12/2018, Vietjet mở đường bay mới nối Seoul và đảo Phú Quốc, một điểm đến hấp dẫn khác ở phía nam Việt Nam.
"Phía bắc của đảo Phú Quốc có nhiều khu nghỉ dưỡng được xây dựng để phục vụ riêng cho thị trường khách Hàn Quốc", Diane Lee, một nhà văn dạy tiếng Anh cho sinh viên Hàn Quốc tại Hà Nội, nhận xét. "Hầu như người Hàn Quốc không rời chân khỏi khu nghỉ dưỡng, nơi đầy đủ tiện nghi với trung tâm y tế và sân golf".
Tháng ba năm ngoái, Yoo Hyong-rok, 29 tuổi, lần đầu ra nước ngoài. Anh lớn lên ở Seoul, hàng năm cùng gia đình đi nghỉ ở Jeju hoặc những vùng khác trong nước, chứ chưa từng nghĩ tới chuyện ra nước ngoài.
Từ những năm 1960 tới cuối những năm 1980, người Hàn Quốc không được phép đi lại tự do, chỉ được cấp hộ chiếu vì những lý do đặc biệt. Sau khi chế độ dân chủ được bắt đầu vào năm 1988, người dân nước này được phép du lịch ra nước ngoài và khi tầng lớp trung lưu mở rộng trong ba thập niên tiếp theo, rất nhiều người Hàn Quốc bắt đầu khám phá thế giới.
Sau nhiều năm xem các chương trình truyền hình về Việt Nam và xem những bài đăng trên mạng xã hội về ẩm thực và văn hóa Việt Nam, Yoo chọn tới thăm Hà Nội.
"Rất nhiều bạn bè tôi đã tới Việt Nam du lịch", Yoo, nhân viên văn phòng, nói.
"Tôi đã nghe kể nhiều điều thú vị về Việt Nam và quyết định tới trải nghiệm".
Đặt chân tới Hà Nội, Yoo khám phá các điểm du lịch và ngạc nhiên bởi hàng chuỗi nhà hàng Hàn Quốc, cửa hàng mỹ phẩm Hàn Quốc và cà phê Hàn Quốc ở Hà Nội. Nhiều khách Hàn Quốc cũng có trải nghiệm tương tự Yoo.
"Mỗi lần tới thăm Việt Nam, tôi lại thấy ngày càng nhiều thương hiệu Hàn Quốc xuất hiện", Hong Hyeong-su, một doanh nhân Hàn Quốc từng đến Việt Nam 6 lần, nhận xét. "Tôi nhận thấy có rất nhiều ngành nghề kinh doanh liên quan tới Hàn Quốc. Người Việt cũng yêu mến văn hóa Hàn Quốc".
Trong lúc nhiều quốc gia châu Á bị cuốn theo cái gọi là làn sóng Hàn Quốc, văn hóa của đất nước này cũng bắt đầu mở rộng ảnh hưởng tới môi trường đô thị Việt Nam. Các thương hiệu bán lẻ, cà phê và quán ăn Hàn Quốc đã phổ biến ở Việt Nam, phục vụ người dân địa phương cũng như lượng khách du lịch người Hàn Quốc ngày càng tăng.
Những tài năng đang lên trong ngành công nghệ Việt Nam cũng đưa đất nước lên bản đồ khởi nghiệp thế giới.
"Thanh niên Việt Nam rất mê văn hóa Hàn Quốc, thậm chí còn mê hơn văn hóa Mỹ", Mark Gwyther, người sáng lập công ty quản lý tư vấn MGT và là một nhà tư vấn du lịch đang sinh sống tại thành phố Hồ Chí Minh nhận định.
"Nhạc Hàn Quốc xuất hiện mọi nơi, phim truyền hình chiếu dày đặc trên tivi. Tuần nào rạp xi-nê cũng chiếu phim ảnh Hàn Quốc mới. Nhà hàng thịt nướng, mỳ Hàn Quốc ở thành phố lớn nào cũng thấy, thậm chí bắt đầu xuất hiện ở các thành phố nhỏ", Gwyther nói.
Gwyther cũng lưu ý người Hàn Quốc nổi tiếng nhất Việt Nam là huấn luyện viên đội tuyển bóng đá Park Hang-seo, còn tiếng Hàn Quốc là một trong những ngoại ngữ được nhiều sinh viên chọn học nhất. Những khoản hỗ trợ kinh tế mà chính phủ Hàn Quốc dành cho Việt Nam cũng góp phần làm quan hệ hai nước thêm nồng ấm.
"Tới nay, Hàn Quốc là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam với hơn 65 tỷ USD vốn đăng ký", Gwyther cho biết. "Samsung đã mở một số nhà máy lớn sản xuất điện thoại và điện tử. Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đều có khu phố Hàn Quốc, nơi một lượng lớn người Hàn Quốc tới sinh sống và làm việc".
Đối với Yoo Hyong-rok, Việt Nam cho phép anh mở rộng tầm nhìn trong lúc vẫn tận hưởng được cảm giác như ở quê nhà.
"Ở Hà Nội, tôi đã thử vào một trong số nhiều tòa nhà có nhà hàng mang phong cách Hàn Quốc", Yoo nói. "Thức ăn họ làm giống hệt ở Hàn Quốc, thậm chí còn tươi ngon hơn".
Ngày 25/06 năm 1950, quân đội Bắc Triều Tiên bắt đầu cuộc Nam tiến ồ ạt và chỉ hai hôm sau đã 'tràn ngập' thủ đô Seoul của miền Nam.
Chụp lại video,
Chiến tranh Triều Tiên: ký ức của một cựu chiến binh Anh, James Grundy
Trước đó hơn một tháng, ngày 13/05 có chuyến tàu đặc biệt chở Kim Nhật Thành [Kim Il-sung] sang gặp Mao Trạch Đông để xin viện trợ "giải phóng đất nước".
Nhưng ông Kim cũng chỉ thông báo cho Mao là kế hoạch đánh Đại Hàn Dân Quốc được chính Joseph Stalin "thông qua và ủng hộ" mà không nói ngày giờ.
Tệ hơn, Bắc Kinh không hề nhìn thấy văn bản nào từ Moscow nói về chuyện này nên Mao đành hứa giúp ba quân đoàn.
Khi Chiến tranh Triều Tiên nổ ra, ông Kim Nhật Thành có 135 nghìn quân, được hàng nghìn chuyên gia quân sự Liên Xô hỗ trợ, cùng xe tăng, máy bay, pháo lớn.
Ở phía Nam, sau khi rút quân, Hoa Kỳ chỉ để lại cho lực lượng 98 nghìn quân của Tổng thống Rhee Syngman vũ khí hạng nhẹ.
'Cha tôi và cuộc chiến bí mật của CIA ở Lào'
Bình Nhưỡng từng bắn hạ máy bay Mỹ thời Nixon
Hạt nhân Bắc Hàn: giải pháp mới
Quân miền Nam thua liên tiếp trong tám tuần, bị dồn xuống cực Nam bán đảo và lực lượng miền Bắc nhanh chóng làm chủ 90% lãnh thổ.
Được Liên Hiệp Quốc ủy nhiệm, Quân đoàn 8 của Hoa Kỳ đổ bộ vào Pusan.
Nguồn hình ảnh, Keystone-France
Chụp lại hình ảnh,
Bình Nhưỡng năm 1958: Thủ tướng Kim Nhật Thành đón các cựu Chí nguyện quân TQ để cảm ơn họ về công lao 'Kháng Mỹ viện Triều'
Đại Hàn chỉ còn nửa quân số sau vài tháng thua trận nhưng nhờ vị chỉ huy mới, thiếu tướng Chung Il-kwon, đã phản công và giành một số thắng lợi.
Sau đó, Tư lệnh liên quân LHQ, Tướng Douglas MacArthur đã ra hai quyết định quan trọng:
- Trên bộ, chiến lược của ông là 'Nam đánh xuống Naektong, Bắc đánh lên Áp Lục', với tên hai con sông trở thành hai trận tuyến.
- Trên biển, ông có ý tưởng đổ bộ bằng tàu chiến để chia đôi quân địch và cuối cùng đã chọn bến Incheon.
Ngày 14/09/1950, Hoa Kỳ pháo kích, rồi cho tàu đổ bộ đưa Sư đoàn 7 cùng một số đơn vị Đại Hàn đổ xuống cảng này, cắt đôi quân Bắc Hàn.
Hơn 10 ngày sau Hoa Kỳ đã giải phóng Seoul.
Chỉ trong hai tháng giao tranh với quân Mỹ, quân đội của ông Kim Nhật Thành bị thương vong 50 nghìn, và 13 nghìn bị bắt làm tù binh.
Trên đà chiến thắng, chính phủ Truman ủy nhiệm cho ông MacArthur đem quân vượt Vĩ tuyến 38 ra Bắc.
Dù Bắc Hàn đã thua trận nhưng hành động của Hoa Kỳ đem quân vượt tuyến đã khiến Trung Quốc vào cuộc.
Các binh đoàn Chí nguyện quân để 'Kháng Mỹ viện Triều' do nguyên soái Bành Đức Hoài chỉ huy đã vào Triều Tiên.
Ngày 25/10, quân Trung Quốc đã giao chiến lần đầu với quân Mỹ ở trận Onjong-Unsan, phá tan nhiều trung đoàn Mỹ -Hàn.
Liên Xô cũng đưa MiG-15 do phi công Liên Xô lái vào bầu trời bán đảo khiến Mỹ đáp trả bằng cách điều động các phi đoàn F-86 Sabre sang Nhật Bản.
Cuộc chiến lên đỉnh điểm là tháng 4/1951, với Mỹ - Hàn bị đẩy lui về phía Nam để rồi lại vượt Vĩ tuyến 38 lần hai đánh quân Trung - Triều.
Sang năm 1952, cuộc chiến tiếp tục leo thang nhanh chóng về số thương vong và tập trung quân đội.
Hơn một triệu quân Trung-Triều đối mặt với liên quân Mỹ, Hàn, Anh, Úc, New Zealand, Thổ Nhĩ Kỳ, Bolivia, Cuba [800 nghìn], trong thế bất phân thắng bại.
Thủ tướng Anh Clement Attlee, cho đến 1950 còn không biết Triều Tiên nằm ở đâu, cũng cử 90 nghìn quân giúp cho Mỹ.
Nguồn hình ảnh, Sovfoto/Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Tù binh Thổ Nhĩ Kỳ bị Chí nguyện quân Trung Quốc áp tải trong cuộc chiến Triều Tiên
Trung đoàn Gloucestershire chỉ với 600 quân đã lập kỳ tích bên sông Imjin, chặn đứng 10 nghìn Chí nguyện quân Trung Quốc mà chỉ hy sinh 59 'Glorious Glosters'.
Nhưng Thế Chiến 3 có nguy cơ nổ ra ở châu Á với ý tưởng đưa bom nguyên tử vào chiến sự.
Tổng thống Truman đúng là đã ra lệnh đem bom hạt nhân Mark-4 sẵn sàng ném xuống Mãn Châu và Sơn Đông, nếu Trung Quốc tiếp tục đánh vào quân Mỹ.
Nhưng từ tháng 5/1951, Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ đồng ý về giải pháp vãn hồi hòa bình mà không phải bằng biện pháp quân sự.
Mao cũng muốn đàm phán vì cuộc chiến đã tốn kém tới mức ông phải bỏ cả kế hoạch giành lấy Đài Loan còn Liên Xô cũng không phản đối hòa đàm.
Ngày nay nhìn lại, các sách dạy lịch sử trên thế giới chú ý đến các điểm giống và khác nhau giữa hai cuộc chiến ở Triều Tiên và Việt Nam hư sau:
- Chiến tranh Triều Tiên và Việt Nam đều là 'proxy war', lại là chiến tranh nóng, trong lòng Chiến tranh Lạnh;
- Xung đột có màu sắc ý thức hệ nhưng vấn đề dân tộc cũng rất quan trọng;
- Chiến tranh Triều Tiên đánh kiểu châu Âu còn ở Việt Nam là chiến tranh du kích;
- Chiến tranh Triều Tiên [3 năm], ngắn hơn Cuộc chiến Việt Nam nhưng không kém độ tàn khốc;
- Sau chiến sự, Nam Bắc Hàn vẫn chia đôi, còn ở Việt Nam, miền Bắc cộng sản đã thắng, và VNCH đã thua;
Nhưng điểm giống nhau nổi bật nhất trong lịch sử hai dân tộc là sự chia cắt đất nước ở Vĩ tuyến 38 tại Hàn Quốc-Triều Tiên, và Vĩ tuyến 17 ở Việt Nam.
Nguồn hình ảnh, Central Press
Chụp lại hình ảnh,
Về Bắc hay vào Nam? Tại trạm trao đổi tù binh 'Lối đến Tự do' trong ảnh chụp ngày 11/08/1953 ở Bàn Môn Điếm trên Vĩ tuyến 38, tù binh miền Bắc được quyền chọn về nhà hay bước sang phía Nam
Hội nghị Potsdam vào tháng 7/1945 đã thấy cần chọn ra một đường phân định tạm thời cho quân Mỹ và Liên Xô ở Triều Tiên.
Một sĩ quan trẻ, Dean Rusk [sau làm Bộ trưởng Ngoại giao thời Chiến tranh Việt Nam] lấy cuốn National Geographic và chọn vĩ tuyến 38 độ Bắc để áng chừng là chia đôi bán đảo.
Không ai buồn hỏi một chuyên gia địa lý, lịch sử hay một người Triều Tiên nào về quyết định này.
Quân đội và 700 nghìn dân Nhật bị tống về nước, để lại một di sản khác về kinh tế: miền Bắc giàu có hơn vì nhận 60% cơ sở công nghiệp mà chỉ có 7 triệu dân.
Phía Nam không chỉ nghèo lại đông dân hơn [16 triệu] và bị chiến tranh tàn phá nặng.
Hội nghị Moscow sau đó đã chính thức công nhận Vĩ tuyến 38 và đường phi giới tuyến DMZ rộng mỗi bên 2 km để chia đôi Triều Tiên.
Sông Imjin vẫn chảy từ Bắc xuống Nam cắt qua đường biên để đổ vào sông Hàn rồi ra Hoàng Hải.
Nhưng cây cầu xe lửa trên sông bị cắt làm đôi từ đó đến nay.
Tại sao chọn Vĩ tuyến 17 cho Việt Nam?
Hội nghị Geneva 1954 ra đời để cũng bàn về Triều Tiên là chính, hai chữ Việt Nam còn không được nói đến mà chỉ là một phần trong điểm phụ về Đông Dương.
VNDCCH chỉ được Liên Xô đã thông báo là họ đã họp tại Berlin vào tháng 2/1954 cùng Hoa Kỳ, Anh, Pháp và Trung Quốc để mở hội nghị Geneva vào tháng 4.
Liên Xô hiểu ông Hồ Chí Minh rất lo ngại về hội nghị Geneva, như một điện thư của Đảng Cộng sản Liên Xô [26/02/1954] giải mật cho thấy.
Không người Việt Nam nào muốn chia đôi đất nước.
Chụp lại hình ảnh,
Quân đội Mỹ tại Triều Tiên
Thủ tướng Pháp Georges Bidault cũng viết thư cho Quốc trưởng Bảo Đại, đảm bảo là không có chuyện chia cắt Việt Nam.
Hoa Kỳ từ chối bắt tay đoàn Trung Quốc và chỉ có Ngoại trưởng Anthony Eden của Anh là muốn thúc đẩy cho một giải pháp nào đó qua đàm phán.
Vấn đề cốt lõi cho Trung Quốc vẫn là Triều Tiên, như báo cáo của Bộ Ngoại giao CHND Trung Hoa 02/03/1954, gửi lên Trung ương Đảng C̀ộng sản.
Theo đó, Chu Ân Lai chỉ đạo là về Đông Dương thì "cần phải đạt kết quả gì đó" [to make sure that the Geneva Conference will not end without any result].
Trung Quốc còn muốn là qua hội nghị để tạo ra "khó khăn gia tăng cho Pháp và Mỹ".
Sợ Đông Dương rơi vào tay cộng sản như đã "mất Trung Quốc", Mỹ gợi ý với Pháp về việc ném vũ khí nguyên tử 'chiến thuật' xuống quân Việt Minh ở Điện Biên.
Chụp lại hình ảnh,
Việt Nam sau ngày chia cắt: tàu Pháp chở người tỵ nạn vào Đà Nẵng tháng 8/1954
Theo giáo sư Fred Logevall, ĐH Cornell thì Ngoại trưởng Mỹ John Foster Dulles 'ít nhất đã nói rất chung chung về khả năng này, về người Pháp sẽ nghĩ sao về việc có thể sử dụng hai hoặc ba vũ khí hạt nhân chiến thuật ở các vị trí của quân địch.'
Nhưng cuối cùng thì Pháp, với sự hỗ trợ của Mỹ đã thúc đẩy cho giải pháp tạm chia đôi Việt Nam.
Chu Ân Lai đã thuyết phục được Hà Nội đành phải chấp nhận Vĩ tuyến 17 để "tạm thời chia cắt đất nước".
Trên thực địa, người ta lấy sông Bến Hải ở về phía Nam vĩ tuyến một chút để phân chia.
Trong lịch sử, Việt Nam đã từng bị chia bởi sông Gianh.
Hiệp định Geneva cấm coi Vĩ tuyến 17 là biên giới chính trị và lãnh thổ [it should not in any way be interpreted as constituting a political or territorial boundary] và người dân hai miền hoàn toàn có quyền thông thương.
Bầu cử tự do phải được tổ chức trước tháng 7/1956 để thống nhất đất nước.
Nhưng những gì diễn ra trên thực tế lại hoàn toàn khác hẳn.
Khi hội nghị chấm dứt, không bên nào ký vào văn bản cuối cùng.
Hệ quả cho hơn nửa thế kỷ
Nguồn hình ảnh, PhotoQuest
Chụp lại hình ảnh,
Sĩ quan Pháp bàn giao doanh trại cho bộ đội Việt Minh ở Hà Nội năm 1954 sau trận Điện Biên Phủ
Theo Jean Lacouture, chính phủ Hồ Chí Minh thiệt thòi nhất vì Hoa Kỳ và Nam Việt Nam từ chối tổng tuyển cử.
'The Vietnam War' và khi Hoa Kỳ vào VN
Phóng viên Mỹ bay vào Sài Gòn cứu nhà vợ
'The Vietnam War’ và khi Đồng Minh tháo chạy
Người Ba Lan suýt ngăn được Cuộc chiến VN?
Phe Việt Minh đã kiểm soát nhiều hơn quá nửa lãnh thổ ở cả hai miền Nam Bắc nhưng phải chấp nhận Vĩ tuyến 17.
Chính phủ Hồ Chí Minh nhận một miền Bắc nghèo hơn, bị cắt đứt khỏi vùng nông nghiệp giàu có trong Nam.
Chính vì thế, Hà Nội phải xin viện trợ từ Bắc Kinh, Moscow, trở nên phụ thuộc họ cả về ý thức hệ độc đoán và phải tiến hành Cải cách Ruộng đất tàn khốc, theo Jean Lacouture.
Nhưng đến năm 1959, Bắc Việt Nam đã sẵn sàng cho một cuộc chiến, và vài năm sau, Hoa Kỳ chính thức vào cuộc.
Cuộc chiến 'nóng' cuối cùng đã diễn ra ở Đông Dương lần hai, nhưng lần này, Hoa Kỳ và Trung Quốc tránh không chạm trán trên chiến trường.
Trong hai cuộc chiến Triều Tiên và Việt Nam, Liên Xô và Trung Quốc đều luôn chú ý đến thái độ của Hoa Kỳ với lo ngại phải đối đầu trực diện với Mỹ;
Nguồn hình ảnh, Dick Swanson
Chụp lại hình ảnh,
Xe bọc thép Mỹ bắn súng phun lửa ở Nam VN: cuộc chiến nóng trong lòng Chiến tranh Lạnh
Sau chiến tranh, như hội đàm với Kim Jong-un cho thấy, Hoa Kỳ vẫn là bên chủ động 'chia bài' ở châu Á và Trung Quốc, Nga chỉ ứng phó tốt nhất cho quyền lợi của mình.
Quyền lợi của các nước nhỏ hơn luôn chỉ là thứ yếu.
Nhân kỷ niệm 68 năm nổ ra chiến tranh Triều Tiên, tháng 6/1950-2018, các bạn xem lại bài liên quan:
Nữ bác sĩ Hungary 'làm bạn' với Kim Nhật Thành
Thaad làm được gì trước Bắc Hàn và TQ?
Bắc Hàn 'sẵn sàng nhấn chìm' USS Carl Vinson
'Cuộc chiến Anh-Mỹ' về cách đánh ở VN