Cũng dàng chai tăng là như thế nào

Việc cúng dường trai tăng, đây là người phật tử noi theo tấm gương chí hiếu của Tôn giả Ðại Hiếu Mục Kiền Liên khi xưa. Vì chính Tôn giả là người đứng ra tổ chức thiết lễ trai tăng cúng dường đầu tiên, để cầu siêu cho thân mẫu của Ngài. Ðó là Ngài vâng theo lời Phật dạy. Buổi đại lễ trai tăng nầy được các chùa theo hệ phái Phật giáo Bắc Tông, (Phát triển) thực hiện vào ngày rằm tháng bảy âm lịch hằng năm, sau khi chư tăng ni làm lễ “Tự tứ” mãn hạ. Từ đó, mới có lễ cúng dường trai tăng truyền thống nầy. 

Noi theo truyền thống đó, nên người phật tử mỗi khi trong thân quyến có người thân qua đời (thông thường là đến 49 ngày cúng chung thất), thì họ thường thiết lễ cúng dường trai tăng ở trong chùa, hoặc có đôi khi tổ chức tại tư gia. Ðiều này, còn tùy thuộc vào khả năng và hoàn cảnh của mỗi người. Nhưng phần lớn là người phật tử thường tổ chức lễ trai tăng ở trong chùa. Vì tổ chức ở nhà có nhiều điều bất tiện hơn. 

 Ảnh minh họa

Theo lệ thường, trước ngày cúng tuần chung thất, trong tang quyến đến chùa (thường là ngôi chùa nơi thờ linh cốt của người mất) trình bày về việc thiết lễ cúng dường trai tăng cho vị trụ trì hoặc tăng, ni của ngôi chùa đó biết, để tiện bề sắp xếp và cung thỉnh Chư tôn đức tăng ni. Việc cung thỉnh Chư tôn đức tăng ni tham dự chứng minh của buổi lễ này, nhiều hay ít, đều do thân nhân trong tang quyến quyết định. 

Mục đích của buổi lễ này là để thân quyến có dịp bày tỏ dâng lên nỗi lòng thương kính báo hiếu tri ân đối với người đã mất. Ðồng thời cũng thành tâm dâng lên phẩm vật để cúng dường Tam bảo và hiện tiền tăng. Nhờ sức chú nguyện của Chư tôn đức tăng ni mà hương linh của người quá cố chóng được siêu sinh thoát hóa. Ðó là chúng tôi trình bày đại khái về nguyên nhân cũng như về cách thức của buổi lễ cúng dường trai tăng cho phật tử biết sơ qua.

Trở lại câu hỏi của phật tử. Phật tử hỏi rằng, khi người thân qua đời ở đâu, thì nên cúng dường trai tăng ở nơi đó hay có thể cúng dường ở nơi khác được không? Xin thưa, là được không có gì trở ngại. Như chúng tôi đã nói, tùy theo hoàn cảnh sinh sống của mỗi người. Chúng ta nên linh động uyển chuyển mà không sai trái với lễ nghi. Trường hợp, như cha mẹ mất ở bên Việt Nam hay ở bất cứ nơi đâu, mà phật tử không thể về hoặc đến nơi đó được, thì phật tử cũng có thể cúng dường trai tăng ở Úc. Không nhất thiết là phải cúng dường trai tăng nơi chỗ người mất. Tuy nhiên, có những trường hợp, mình cũng có thể cúng dường trai tăng trong lúc còn tang lễ hoặc một vài tuần thất sau đó, nếu có mặt mình trong khi dự tang lễ. Ngoài ra, thì có thể tổ chức bất cứ nơi đâu cũng đều được cả. Ðó là tùy theo hoàn cảnh sinh sống ngoài ý muốn của mình. Ðiều quan trọng là ở nơi tấm lòng thành kính của mình, khi thiết lễ dâng cúng.

Tóm lại, việc cúng dường trai tăng tùy theo hoàn cảnh sinh sống của phật tử mà phật tử có thể tùy nghi linh động thiết cúng bất cứ nơi đâu cũng được. Tuy nhiên, theo tôi, nơi nào có đông thân nhân tang quyến thì tốt hơn. Vì ngày đó, cũng là dịp để cho mọi người về chùa gieo thiện duyên với Tam bảo. Ðồng thời, sự sum họp có mặt đông đủ của con cháu làm cho linh hồn người mất cũng được an vui hơn. 

Kính chúc phật tử thân tâm thường lạc, tinh tấn tu hành, chóng đạt thành ý nguyện.

Thích Phước Thái
Chú thích: Bài đã được đăng trên một số trang cá nhân trên mạng Internet, đăng trên phatgiao.org.vn với sự cho phép của tác giả

TIN, BÀI LIÊN QUAN:

Nếu nhà có phòng rộng thì nên thiết bàn thờ Phật trước (hoa quả hương đèn trang nghiêm)…

HỎI: Tôi muốn cúng dường trai tăng tại tư gia nhưng không biết cách sắp xếp, bố trí bàn thờ Phật, bàn chư Tăng như thế nào? Lễ phẩm ra sao? Mong quý Báo hướng dẫn.

(ĐỖ THUẤN, )

ĐÁP: Bạn Đỗ Thuấn thân mến!

Cúng trai tăng tại tư gia là một trong những lễ nghi khá phổ biến. Mỗi khi gia đình Phật tử có duyên sự như lạc thành, an vị, cầu an, cầu siêu… thường mời chư Tăng đến nhà làm lễ, cầu nguyện. Nếu đủ duyên, đến trước giờ Ngọ (trước 12 giờ-giờ thọ trai của chư Tăng) gia đình thiết trai, dâng cơm nước và lễ phẩm cúng dường.

Tùy theo hoàn cảnh thực tế của mỗi gia đình mà có cách trần thiết lễ trai tăng khác nhau. Nếu nhà nhỏ hẹp quá thì vận dụng tinh thần phương tiện, chỉ cần thiết bàn sao cho chư Tăng ngồi ăn uống được. Bàn này có thể đặt trước phòng thờ, trong phòng khách hay một nơi nào đó sạch sẽ. Các Phật tử đối trước chư Tăng dâng lời tác bạch, thỉnh chư Tăng thọ trai và lễ bái cúng dường.

Nếu nhà có phòng rộng thì nên thiết bàn thờ Phật trước (hoa quả hương đèn trang nghiêm), bàn ăn của chư Tăng tiếp theo sau. Đến giờ làm lễ cúng trai tăng, cung thỉnh chư Tăng an tọa, các Phật tử trong gia đình vân tập trước bàn Phật dâng lời tác bạch, nghe đạo từ, tham gia cúng quá đường. Cúng quá đường xong, chư Tăng ngọ trai thì các Phật tử lần lượt dâng lễ phẩm cúng dường lên chư Tăng. Cúng dường xong trở lại trước bàn thờ Phật lễ tạ ba lạy.

Về lễ phẩm cúng dường trai tăng, căn bản có hai phần. Phần thứ nhất là thực phẩm, phần thứ hai là y phục, phòng xá-sàng tòa, thuốc men (ngày xưa là bốn vật dụng cần thiết trong đời sống du hành của chúng Tăng). Thực phẩm thì không nên quá nhiều hay quá ít, nấu nướng phải tinh sạch, tâm thành kính cúng dường. Tuyệt đối không dâng cúng các thức uống có cồn trong lễ trai tăng.

Ngày nay, để cho tiện lợi, phù hợp với mục đích sử dụng, người Phật tử phương tiện không sắm các vật dụng mà cúng tiền mặt để chư Tăng tự mua sắm lấy. Nên lễ phẩm cúng dường trai tăng, ngoài thực phẩm, thường là một cuốn kinh sách mới hay một gói quà nhỏ cùng với phong bì. Nói chung, cúng dường trai tăng tại tư gia cũng không khác mấy với cúng trai tăng tại chùa.

Thường thì mỗi khi xin lễ, nếu được thầy trụ trì hứa khả thì thầy sẽ điều một vị thầy đến tư gia hướng dẫn mọi thứ trần thiết, lễ nghi, lễ phẩm cho gia đình. Những gì mà gia đình còn chưa rõ thì nên hỏi vị thầy này để được hướng dẫn cụ thể nhằm chu toàn mọi lễ nghi với tâm thành kính nhằm đạt được phước báo cao nhất.

Cúng dường trai tăng như thế nào?

Cúng chạy tăng bao lâu?

Cúng dường trai phần ý nghĩa là gì?

Cúng dường như thế nào?