↑
Nguyên
văn
tác
phẩm
gồm
372
câu,
tuy
nhiên
hai
câu:
"Viết
hoàng
hôn
dĩ
vi
kỳ
hề,
Khương
trung
đạo
nhi
cải
lộ"
bị
nghi
là
do
người
đời
sau
thêm
vào
↑
2,0
2,1
Tức
vua
Chuyên
Húc,
một
trong
Ngũ
Đế
của
Trung
Quốc
cổ
đại
↑
3,0
3,1
Hai
câu
này
có
nghĩa
rằng
Khuất
Nguyên
sinh
vào
ngày
Dần,
tháng
Dần,
năm
Dần
-
ứng
với
thời
đạo
con
người
được
sinh
ra
trong
trời
đất
(Người
Trung
Quốc
cổ
quan
niệm:
trời
mở
ở
Tý,
đất
thành
ở
Sửu,
người
sinh
ở
Dần)
↑
4,0
4,1
Chính
Tắc:Nêu
rõ
nghĩa
chữ
"Bình";
Linh
Quân:
nêu
rõ
nghĩa
chữ
"Nguyên"
-
tên
và
tự
của
nhà
thơ
↑
5,0
5,1
Tên
một
thứ
cây
có
hương
thơm
(trong
"Ly
Tao",
Khuất
Nguyên
thường
dùng
tên
của
nhiều
loài
cỏ
cây
theo
lối
tỉ
dụ
và
ẩn
dụ,
tùy
theo
văn
cảnh
có
thể
hiểu
dụng
ý
của
nhà
thơ)
↑
6,0
6,1
Hai
câu
này
nghi
là
do
người
đời
sau
thêm
vào
↑
Bành
Hàm:
Hiền
thần
của
nhà
Ân,
can
vua
Trụ
nhưng
Trụ
không
nghe,
Bành
Hàm
nhảy
xuống
sông
tự
tử.
Trong
bài
thơ
này,
Khuất
Nguyên
nhiều
lần
nhắc
đến
Bành
Hàm,
chứng
tỏ
ông
rất
đau
khổ
bế
tắc
và
có
ý
cư
xử
theo
lối
của
Bành
Hàm
↑
Hai
câu
này
hình
như
không
xuất
hiện
trong
bản
dịch.
↑
9,0
9,1
Về
nhân
vật
này
có
nhiều
cách
giải
thích.
Quách
Mạt
Nhược
cho
rằng
đây
là
người
đàn
bà
đỡ
đần
công
việc
(Cụ
Đào
Duy
Anh
dịch
là
"bạn
gái").
Có
lẽ
đây
là
người
phụ
tế
-
vì
Khuất
Nguyên
vốn
có
chức
trách
tế
tự
ở
tông
miếu
↑
10,0
10,1
Thân
phụ
của
vua
Vũ
nhà
Hạ.
Cổn
trị
thủy
không
thành
công,
bị
vua
Thuấn
giết
ở
núi
Vũ.
Khi
rạch
bụng
Cổn,
một
đứa
trẻ
nhảy
ra;
vì
ra
đời
ở
núi
Vũ
nên
được
đặt
tên
là
Vũ.
Thuấn
sai
Vũ
trị
thủy,
Vũ
thành
công,
Thuấn
truyền
ngôi
cho
Vũ
↑
11,0
11,1
Chỉ
Ngu
Thuấn,
một
trong
Ngũ
Đế
của
Trung
Quốc
cổ.
Theo
truyền
thuyết,
Thuấn
là
một
vị
thánh
quân
↑
12,0
12,1
Các
tên:
Khải,
Thái
Khang,
Nghệ,
Xác,
Ngáo
-
đều
là
những
nhân
vật
trong
huyền
sử
Trung
Quốc,
có
chính
tích
bất
hảo
↑
13,0
13,1
Hạ
Kiệt:
Vua
cuối
cùng
của
nhà
Hạ,
rất
tàn
bạo,
bị
nhân
dân
căm
ghét.
Thành
Thang
đã
khởi
nghĩa,
diệt
Kiệt,
sáng
lập
nhà
Thương
↑
14,0
14,1
Tức
Trụ,
vua
cuối
cùng
của
nhà
Thương
(Ân).
Trụ
rất
tàn
ác,
dâm
bạo.
Vương
tử
Tỷ
Can
là
chú
ruột
của
Trụ
can
gián,
Trụ
chẳng
những
không
nghe
còn
mổ
bụng
moi
tim
lấy
thịt
Tỷ
Can
làm
mắm.
Trụ
bị
Vũ
Vương
nhà
Chu
tiêu
diệt
↑
15,0
15,1
Núi
Thương
Ngô
tức
núi
Cửu
Nghi,
thuộc
tỉnh
Hồ
Nam,
là
nơi
chôn
vua
Thuấn
↑
16,0
16,1
Ngọn
núi
thần
trong
dãy
núi
Côn
Luân
(theo
truyền
thuyết,
núi
Côn
Luân
là
nơi
cư
trú
đầu
tiên
của
người
Trung
Quốc)
↑
17,0
17,1
Theo
thần
thoại,
Hy
Hòa
là
người
đánh
xe
của
thần
mặt
trời
↑
18,0
18,1
Trong
thần
thoại,
Bạch
thủy
là
con
sông
phát
nguyên
từ
núi
Côn
Luân,
uống
nước
sông
ấy
thì
bất
tử
↑
19,0
19,1
Một
ngọn
núi
trong
dãy
Côn
Luân
↑
20,0
20,1
Theo
truyền
thuyết,
là
con
gái
vua
Phục
Hy,
chết
đuối
ở
sông
Lạc
Thủy,
thành
nữ
thần
sông
Lạc
↑
21,0
21,1
Đào
Duy
Anh
dịch
là
cỏ
thi,
là
thứ
cỏ
quý
được
dùng
làm
thẻ
để
bói
↑
Cửu
châu:
Gọi
chung
cả
thiên
hạ,
vì
Trung
Quốc
xưa
chia
làm
chín
châu:
Ký,
Duyên,
Thanh,
Từ,
Dương,
Kinh,
Dự,
Ung,
Lương
↑
23,0
23,1
Tức
Thành
Thang
và
Hạ
Vũ
↑
24,0
24,1
Hiền
thần
của
Hạ
Vũ
↑
Tức
Phó
Duyệt.
Vua
Cao
Tông
nhà
Ân
cầu
hiền,
tìm
được
Duyệt
đang
đào
đắp
đất
ở
Phó
Nham,
liền
rước
về
phong
làm
tướng
↑
26,0
26,1
Tức
vua
Cao
Tông
nhà
Ân
↑
27,0
27,1
Tức
Khương
Tử
Nha
(cũng
gọi
là
Lã
Thượng,
Khương
Thượng),
khai
quốc
công
thần
của
nhà
Chu,
được
phong
ở
đất
Lã
nên
cũng
lấy
Lã
làm
họ.
Lã
Vọng
từng
làm
nghề
mổ
thịt
ở
Triều
Ca
-
kinh
đô
nhà
Ân,
đến
già
làm
nghề
câu
cá
ở
sông
Vị
Thủy;
gặp
Chu
Văn
Vương
được
trọng
dụng,
sau
giúp
Vũ
Vương
diệt
Trụ
↑
28,0
28,1
Người
nước
Vệ
thời
Xuân
Thu,
nhà
nghèo
phải
đi
đánh
xe
thuê
cho
người
ở
nước
Tề.
Một
hôm,
Tề
Hoàn
Công
đi
chơi
đêm,
ra
cửa
Đông
thấy
Ninh
Thích
vừa
cho
trâu
ăn
vừa
gõ
sừng
trâu
mà
hát.
Hoàn
Công
nghe
câu
hát
cho
là
"kỳ
nhân",
bảo
Quản
Trọng
rước
về
cho
làm
thượng
khanh
↑
29,0
29,1
Lan:
Là
thứ
cây
Khuất
Nguyên
yêu
quý.
Vương
Dật
cho
rằng
Lan
ở
đây
ám
chỉ
Tử
Lan,
em
ruột
vua
Sở
Hoài
Vương.
Tử
Lan
làm
Lệnh
doãn
(nước
Sở
gọi
tướng
quốc
là
Lệnh
doãn),
khuyên
Hoài
Vương
đến
hội
kiến
với
Tần.
Kết
quả
Hoài
Vương
bị
Tần
bắt
làm
con
tin
↑
30,0
30,1
Tiêu:
Cũng
là
một
thứ
cây
quý.
Vương
Dật
cho
"Tiêu"
đây
là
ám
chỉ
Tử
Tiêu,
làm
Lệnh
doãn
nước
Sở
đời
Khoảnh
Tương
Vương.
(Quách
Mạt
Nhược
cho
rằng
cả
Tử
Lan
và
Tử
Tiêu
đều
là
học
trò
của
Khuất
Nguyên,
từng
được
ông
yêu
quý
nhưng
về
sau
đã
phản
lại
đường
lối
chống
Tần
của
thầy)
↑
31,0
31,1
Chỉ
sa
mạc
ở
phía
tây
Trung
Quốc
↑
32,0
32,1
Tên
núi
trong
thần
thoại,
nguyên
là
cột
chống
trời
ở
góc
Tây
Bắc.
Cung
Công
giành
ngôi
đế
của
Chuyên
Húc,
bị
Chuyên
Húc
đánh
bại,
Cung
Công
bèn
đập
đầu
vào
cột
chống
trời
để
tự
tử,
cột
bị
đổ,
thành
núi
Bất
Chu.
(Vì
cột
chống
trời
đổ,
trời
bị
rách
nên
Nữ
Oa
phải
luyện
đá
vá
trời)
↑
33,0
33,1
Theo
truyền
thuyết,
Cửu
Biện
và
Cửu
Ca
đều
là
nhạc
của
trời,
Hạ
Khải
trộm
được
đem
xuống
nhân
gian
↑
34,0
34,1
Vũ
thiều:
Là
điệu
nhạc
múa
Cửu
Thiều,
tương
truyền
do
vua
Thuấn
làm
ra
(Vì
nhạc
Thiều
được
coi
là
âm
nhạc
tiêu
biểu
của
quốc
gia,
nên
quốc
ca
cũng
được
gọi
là
quốc
thiều)
Bản
dịch
này
có
thể
có
thông
tin
cấp
phép
khác
với
văn
kiện
gốc.
Tình
trạng
bản
dịch
áp
dụng
cho
phiên
bản
này.
Bản gốc:
Bản dịch:
Tác
phẩm
này
thuộc
phạm
vi
công
cộng
vì
thời
hạn
bảo
hộ
bản
quyền
của
nó
đã
hết
ở
Việt
Nam.
Nếu
là
tác
phẩm
khuyết
danh,
nó
đã
được
công
bố
lần
đầu
tiên
trước
năm
1960.
Đối
với
các
loại
tác
phẩm
khác,
tác
giả
(hoặc
đồng
tác
giả
cuối
cùng)
của
nó
đã
mất
trước
năm
1972.
(Theo
Điều
27,
Luật
Sở
hữu
trí
tuệ
Việt
Nam
sửa
đổi,
bổ
sung
2009
bắt
đầu
có
hiệu
lực
từ
năm
2010
và
điều
khoản
kéo
dài
bản
quyền
đối
với
tác
phẩm
khuyết
danh
từ
50
thành
75
năm
nhưng
không
hồi
tố)
Ngoài
ra,
một
tác
phẩm
của
Việt
Nam
thuộc
phạm
vi
công
cộng
tại
Việt
Nam
theo
quy
định
này
cũng
thuộc
phạm
vi
công
cộng
tại
Hoa
Kỳ
chỉ
nếu
nó
thuộc
phạm
vi
công
cộng
tại
Việt
Nam
vào
ngày
23
tháng
12
năm
1998,
tức
là:
tác
phẩm
khuyết
danh
đã
được
công
bố
lần
đầu
tiên
trước
năm
1948;
đối
với
các
loại
tác
phẩm
khác,
tác
giả
(hoặc
đồng
tác
giả
cuối
cùng)
của
nó
đã
mất
trước
năm
1948
và
tác
phẩm
chưa
bao
giờ
được
xuất
bản
tại
Hoa
Kỳ
trước
ngày
23
tháng
12
năm
1998.
(Theo
Tuyên
cáo
7161
của
Tổng
thống
Bill
Clinton
áp
dụng
Đạo
luật
Thỏa
thuận
Vòng
đàm
phán
Uruguay
(URAA)
đối
với
các
tác
phẩm
được
xuất
bản
lần
đầu
tiên
tại
Việt
Nam)