Ngũ vị là vị thuốc có tác dụng gì năm 2024
Ngũ vị tử là dược liệu có nguồn gốc từ Trung Quốc, được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc Y học cổ truyền. Nhưng không phải ai cũng biết rõ về dược liệu này. Show
Ngũ vị tử là dược liệu có nguồn gốc từ Trung Quốc, được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc Y học cổ truyền. Nhưng không phải ai cũng biết rõ về dược liệu này. Vậy nên, bài viết dưới đây Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc chia sẻ chi tiết về đặc điểm, công dụng và các bài thuốc trị bệnh phổ biến, giúp người dùng chủ động nắm bắt thông tin để sử dụng đúng cách, an toàn nhất. Tổng quan dược liệu ngũ vị tửNgũ vị tử là quả của cây ngũ vị, có nhiều tên gọi khác như huyền cập, ngũ mai tử, tên khoa học là Fructus Schisandrae chinensis, thuộc họ Ngũ vị Schisandraceae. Đặc điểm hình dạngCây ngũ vị sở hữu những đặc điểm riêng biệt, dễ nhận biết, cụ thể như sau:
Phân bốNgũ vị là loài cây ưa sáng, thường xanh, ưa sống tại các vùng có khí hậu ẩm như núi cao từ 1300 – 1600, ven rừng ẩm, các bờ nương rẫy hoặc mọc lẫn trong khu vực rừng non đang tái sinh. Cây có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng hiện nay có mặt phổ biến tại các tỉnh của Việt Nam như tỉnh Lào Cai, Lai Châu, đặc biệt được tìm thấy nhiều tại Xà Xén ( thuộc xã Sapa, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai). Thu hoạch và sơ chếBộ phận được thu hái làm dược liệu là quả. Thường được thu hái vào mùa thu, từ tháng 8 đến tháng 9. Quả có thể sử dụng tươi hoặc phơi khô. Một số cách bào chế ngũ vị tử phổ biến như sau:
Thành phần hóa họcSau khi phân tích thành phần hóa học của ngũ vị tử, chuyên gia cho biết trong dược liệu này có chứa 0,89% dầu dễ bay hơi (bao gồm sesquicarene, a-ylangene, 2-bisabolene-chamigrene), khoảng 5% lignans, 9,11% axit hữu cơ. Hạt chứa 33% dầu béo. Ngoài ra, trong thành phần dược liệu có chứa một số chất khác như citral, sterol, vitamin C, vitamin E, diệp lục, nhựa, tanin, đường. Xem thêm: Cây Nhân Trần: Khám Phá Công Dụng Và 8 Bài Thuốc Dân Gian Trị Bệnh Ngũ vị tử có tác dụng gì? Chuyên gia giải đápTrước đây, ngũ vị tử được sử dụng phổ biến trong Y học cổ truyền. Tuy nhiên hiện nay, các tác dụng của ngũ vị tử đã được Y học hiện đại nghiên cứu và chứng minh hiệu quả. Theo Y học cổ truyềnNgũ vị tử có vị chua, tính ôn, đi vào kinh phế và thận. Dược liệu có tác dụng an thần, bổ thận, liễm phế, chỉ hãn sáp tinh, chỉ tả sinh tân, chỉ khát. Được dùng trong chữa trị viêm khí phế quản mạn tính, sốt nhiễm khuẩn, mất nước, hồi hộp, tim đập mạnh loạn nhịp, mất ngủ, ngủ không sâu giấc, ngủ hay mê man, lú lẫn, giảm trí nhớ. Theo Y học hiện đạiCông dụng của ngũ vị tử đã được các chuyên gia nghiên cứu và phân tích. Theo đó, các hoạt chất trong quả tác động tích cực đến các hệ cơ quan trong cơ thể:
Ngoài ra, sử dụng dược liệu đúng cách sẽ giúp phục hồi và tăng cường chức năng gan, giảm nhanh nồng độ ALT huyết thanh và kích thích hệ thống enzym cytochrom P450 giúp thúc đẩy chức năng giải độc. Ngũ vị tử tác động tích cực đến các hệ cơ quan trong cơ thể8 bài thuốc sử dụng ngũ vị tử trị bệnhNgũ vị tử khi được kết hợp với các dược liệu phù hợp sẽ giúp phát huy hiệu quả tốt hơn. Dưới đây là các bài thuốc từ ngũ vị tử dược liệu được sử dụng phổ biến nhất. 1. Bài thuốc chữa tiêu chảy do tỳ thận dương hưSử dụng ngũ vị tử kết hợp cùng một số dược liệu khác như phá cố chỉ, nhục đậu khấu, ngô thù du, sinh khương và đại táo giúp điều trị hiệu quả chứng tiêu chảy do tỳ thận dương hư.
2. Chữa cơ thể suy nhược do phế khí hưTình trạng suy nhược do phế khí hư thường gặp ở người suy hô hấp do tâm phế mạn, viêm phế quản mạn, giãn phế quản, giãn phế. Bài thuốc sử dụng ngũ vị tử kết hợp thục địa và một số dược liệu khác giúp điều trị hiệu quả.
3. Bài thuốc chữa suy nhược cơ thể (do mất máu)Đối với tình trạng suy nhược cơ thể xảy ra do mất máu, thiếu máu, thiếu dinh dưỡng,… khiến người bệnh mệt mỏi, thần sắc nhợt nhạt, chân tay lạnh có thể áp dụng bài thuốc sau đây:
4. Bài thuốc chữa hen suyễnHen suyễn là bệnh lý hô hấp mãn tính gây nên tình trạng khó thở, đau thắt ngực, mệt mỏi, nhợt nhạt,…. Sử dụng bài thuốc kết hợp ngũ vị tử cùng các nguyên liệu khác như mạch môn, sa sâm bắc và tất ngưu để thuyên giảm tình trạng này.
5. Bài thuốc hỗ trợ điều trị nhồi máu cơ timKhi bị nhồi máu cơ tim, người bệnh cần được cấp cứu và đưa đến bệnh viện nhanh chóng. Để sức khỏe người bệnh nhanh chóng hồi phục có thể áp dụng bài thuốc từ ngũ vị tử như sau:
6. Bài thuốc chữa thiếu máuBài thuốc này có tác dụng tăng sinh tế bào hồng cầu, thúc đẩy hoạt huyết giúp giảm nhanh các triệu chứng thiếu máu như da mặt xanh xao, mệt mỏi, chân tay lạnh,…
7. Bài thuốc hỗ trợ điều trị tai biến mạch máu nãoĐể giúp người bệnh tai biến mạch máu não mau hồi phục, bên cạnh sử dụng thuốc Tây y, bài thuốc từ ngũ vị tử kết hợp cùng các dược liệu quý có tác dụng hoạt huyết, cải thiện tuần hoàn máu được đánh giá cao về hiệu quả và tính an toàn.
8. Bài thuốc chữa bế kinhBế kinh là tình trạng kinh nguyệt rối loạn, không theo chu kỳ thông thường, thậm chí mất kinh hoàn toàn. Với tác dụng hoạt huyết, thúc đẩy tuần hoàn máu, ngũ vị tử được sử dụng phổ biến trong bài thuốc trị bệnh lý này,
Một số câu hỏi liên quan đến cây ngũ vị tửNgoài các thông tin về đặc điểm, công dụng và bài thuốc trị bệnh, dưới đây là một số vấn đề về dược liệu nhận được sự quan tâm lớn từ người dùng.
Liều lượng được khuyến nghị mỗi ngày là từ 1.5 -6g, liều cao có thể tới 12g. Tùy tình trạng bệnh, thầy thuốc sẽ điều chỉnh cho phù hợp. Vậy nên, bạn không nên tự ý sử dụng hoặc tăng giảm liều lượng nếu chưa được hướng dẫn.
Dù là dược liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên nhưng huyền cập có thể gây một số tác dụng phụ như: Dị ứng, nổi mẩn, phát ban, ợ chua, nóng rát thượng vị,… Tuy tác dụng phụ không quá phổ biến nhưng vẫn cần cẩn thận trước khi dùng.
Phụ nữ đang mang thai: Nếu dùng dược liệu sẽ làm tăng co bóp tử cung dễ dẫn đến động thai hoặc thậm chí sảy thai. Người bị động kinh: Dược liệu có thể gây kích thích thần kinh trung ương làm bùng phát cơn động kinh. Người bị bệnh về dạ dày: Các hoạt chất trong dược liệu có thể làm tăng tiết acid, khiến triệu chứng bệnh viêm loét dạ dày, xuất huyết dạ dày hoặc trào người dạ dày thêm nghiêm trọng. Người đang sử dụng thuốc Tây: Không nên dùng ngũ vị tử khi đang dùng thuốc Tacrolimus, thuốc Cytochrom P450 2C9, thuốc Cytochrom P450 3A4, Wafarin để tránh giảm hiệu quả trị bệnh. Giá bán ngũ vị tử bao nhiêu? Mua ở đâu?Giá ngũ vị tử hiện nay dao động từ 350.000 đồng – 400.000 đồng tùy từng thời điểm và tùy từng đơn vị cung cấp. Bạn có thể dễ dàng mua được dược liệu tại các nhà thuốc Đông y, các cửa hàng cung cấp dược liệu – thảo dược, hoặc tại các trung tâm nuôi trồng dược liệu. Với nhu cầu sử dụng tăng cao, các đơn vị cung cấp dược liệu này ngày càng nhiều. Nhưng bạn cần sàng lọc, lựa chọn kỹ càng, nên mua sản phẩm tại các cơ sở uy tín., đảm bảo sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, không sử dụng chất bảo quản hay hóa chất, phụ gia. Giá ngũ vị tử hiện nay dao động từ 350.000 đồng – 400.000 đồngLưu ý khi sử dụng vị thuốc ngũ vị tử đảm bảo hiệu quả và an toànCác loại dược liệu nói chung và ngũ vị tử nói riêng đều được ví như “con dao 2 lưỡi”, nếu áp dụng đúng cách dùng ngũ vị tử sẽ mang lại hiệu quả tích cực cho sức khỏe, nhưng nếu sai cách sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe. Vậy nên, dưới đây Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc đưa ra một số lưu ý quan trọng khi sử dụng dược liệu này.
Sử dụng ngũ vị tử đúng cách sẽ giúp hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Để hiệu quả cải thiện sức khỏe phát huy cao nhất, người bệnh đừng quên kết hợp cùng chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất và sinh hoạt lành mạnh, tăng cường tập luyện thể thao giúp nâng cao đề kháng. |