Tác giả giãi bày phương châm giữ nước vững bền như thế nào trong đoạn thơ trên

1. Văn bản

+ Nhật dụng:

-Cổng trường mở ra.

- Cuộc chia tay của những con búp bê.

- Ca dao, dân ca

- Nhớ được tên tác giả, tác phẩm, chủ đề văn bản.

- Hiểu yếu tố nghệ thuật trong văn bản

- Nhớ được bài ca dao đã học

- Hiểu ý nghĩa của yếu tố nghệ thuật trong văn bản.

-Biết vận dụng kiến thức đã học với vấn đề trong thực tế cuộc sống: vai trò của nhà trường trong việc giáo dục thế hệ trẻ.

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

Số câu: 03

Số điểm:1,5

Tỉ lệ:15 %

Số câu: 02

Số điểm:1,5

Tỉ lệ: 15%

Số câu: 01

Số điểm:1,0

Tỉ lệ: 10 %

Số câu:06

Số điểm:4,0

Tỉ lệ 40%

2.Tiếng Việt

+ Từ láy.

-Nhận biết được từ láy

-Hiểu tác dụng của từ láy.

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

Số câu: 01

Số điểm: 0,5

Tỉ lệ :5 %

Số câu: 01

Số điểm :0,5

Tỉ lệ: 5 %

Số câu:02

Số điểm: 1

Tỉ lệ %:10%

3.Tập làm văn

- Văn biểu cảm

Viết bài văn biểu cảm về loài cây hoặc loài hoa em yêu

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

Số câu:1

Số điểm:5

Tỉ lệ %:50%

Số câu:1

Số điểm:5

Tỉ lệ %:50%

Tổng số

Số câu: 04

Số điểm:2,0

Tỉ lệ: 20 %

Số câu: 03

Số điểm:2,0

Tỉ lệ: 20 %

Số câu: 01

Số điểm:1,0

Tỉ lệ%:10 %

Số câu: 01

Số điểm:5

Tỉ lệ : 50%

Số câu: 09

Số điểm:10

Tỉ lệ 100%

Mức độ

NLĐG

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

Cộng

I. Đọc- Hiểu

- Ngữ liệu:

Văn bản tự sự

- Tiêu chí lựa chọn ngữ liệu: 1 đoạn trích có độ dài khoảng 60 chữ

- Nhận diện được phương thức biểu đạt.

- Xác định được cặp từ trái nghĩa.

- Hiểu được cụm từ "thế giới kì diệu"

- Giải thích ngữ liệu có trong đoạn trích.

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

2

1

10%

1

1

10%

1

1

10%

4

3,0

30%

II. Tạo lập văn bản

- Viết 1 đoạn văn về một kỉ niệm đáng nhớ nhất trong ngày khai trường đầu tiên của mình

- Viết 1 bài văn biểu cảm [Loài cây em yêu]

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

1

2

20%

1

5

50%

2

7

70%

Tổng số câu/ số điểm toàn bài

Tỉ lệ % điểm toàn bài

2

1

10%

1

1

10%

2

3

30%

1

5

50%

6

10

100%

Phần I.

Đọc hiểu

- Ngữ liệu: Văn bản biểu cảm

- Tiêu chí lựa chọn ngữ liệu: 01 đoạn thơ trong văn bản

- Nhận biết xuất xứ đoạn trích, thể loại của văn bản

- Nêu được nội dung đoạn thơ

- Xác định đúng các từ ghép và phân loại đúng

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

1

1.0

10%

1

1.0

10%

1

1.0

10%

3

3.0

30%

Phần II.

Tạo lập văn bản

- Biết cách bày tỏ tình cảm, cảm xúc về một vấn đề của trong đoạn trích

Biết viết bài văn biểu cảm

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

1

2.0

20%

1

5.0

50%

2

7.0

70%

Tổng cộng

Số câu

Số điểm

Tỷ lệ

1

1.0

10%

1

1.0

10%

2

3.0

30%

1

5.0

50%

5

10.0

100%

Văn bản: Mẹ tôi

Câu 1 /a

[1 đ]

Câu 2/b

[0.5đ]

Câu 1/c

[1 đ]

0.75

Từ ghép

Câu 1/b

[0,5đ]

0,5

Từ láy

Câu 1/b

[0,5đ]

0,5

Đại từ

Câu 2/a

[0.5 đ]

0.25

Làm văn biểu cảm

Câu 2/c

[1đ]

Câu 4

[5đ]

1

Tổng số câu

Tổng số điểm

0.75

2

0.5

1

0.75

2

1

5

3

10

1

a] – Đoạn trích trong tác phẩm Cổng trường mở ra, của tác giả Lí Lan.

b] Từ láy: nôn nao, hồi hộp, chơi vơi, hốt hoảng

- Tác dụng: Diễn tả đầy đủ, sâu sắc hơn tâm trạng và cảm xúc về ngày đầu tiên đi học của người mẹ.

c] - Nhà trường có vai trò quan trọng trong việc giáo dục thế hệ trẻ :

+ Dạy tri thức cho học sinh, học sinh có thể tiếp thu tri thức từ nhiều nguồn nhưng kiến thức từ nhà trường vẫn là kiến thức giữ vị trí quan trọng hàng đầu…

+ Giáo dục, rèn luyện học sinh về mặt phẩm chất, đạo đức, cách sống, cách ứng xử có văn hóa…

+ Giáo dục thế hệ trẻ phát triển toàn diện…

0,5

0,5

0,5

1,0

2

a] - Mô típ: ” thân em”.

- Cảm xúc gợi lên từ cụm từ ’’ thân em”: ngậm ngùi, buồn thương, xót xa, cay đắng, tủi nhục về một thân phận bé nhỏ, hèn mọn, bị vùi dập trong xã hội xưa.

b] Câu ca dao gợi nhớ đến bài ca dao đã học:

Thân em như trái bần trôi

Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu

- Thuộc chủ đề: Những câu hát than thân, châm biếm.

0,5

1,0

0,5

0,5

3

* Yêu cầu chung: HS biết kết hợp kỹ năng về văn biểu cảm. Biểu cảm về loài hoa hoặc về tác phẩm văn học để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; thể hiện chân thực tình cảm của bản thân, văn viết có cảm xúc, diễn đạt trôi chảy, đảm bảo tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.

* Yêu cầu cụ thể

1. Đảm bảo cấu trúc bài văn biểu cảm [0,5đ]

- Trình bày đầy đủ các phần MB, TB, KB:

+ Phần mở bài biết dẫn dắt hợp lý và nêu được đối tượng biểu cảm, cảm xúc chung về đối tượng.

+ Phần thân bài biết tổ chức thành nhiều đoạn văn liên kết chặt chẽ với nhau cùng hướng về đối tượng biểu cảm.

+ Phần kết bài thể hiện được tình cảm, nhận thức cá nhân.

- Trình bày đủ các phần MB, TB, KB nhưng các phần chưa thể hiện đầy đủ yêu cầu như trên; phần thân bài chỉ có 1 đoạn.

- Thiếu mở bài hoặc kết bài. Thân bài chỉ có một đoạn văn hoặc cả bài viết chỉ có một đoạn

0,5

0,25

0,0

2. Xác định đúng đối tượng biểu cảm [0,5 đ]

- Xác định đúng đối tượng biểu cảm:

+ Đề 1: Loài cây em yêu

+ Đề 2: Loài hoa em yêu

- Xác định sai đối tượng hoặc trình bày lạc đối tượng khác.

0,5

0,0

3. Lựa chọn những đặc điểm tiêu biểu của đối tượng và thể hiện tình cảm, cảm xúc theo 1 trình tự hợp lý của sự việc, có sự liên kết chặt chẽ; sử dụng tốt khả năng quan sát, so sánh, liên tưởng, tưởng tượng, miêu tả...trong qúa trình bày tỏ cảm xúc; biết bộc lộ suy nghĩ nhằm thể hiện quan điểm của bản thân về đối tượng; nội dung biểu cảm phải phù hợp, chân thực về loài cây hoặc loài hoa mà em yêu. [3 đ]

* Đảm bảo các yêu cầu trên; có thể trình bày theo định hướng sau:

Đề 1:

* Mở bài: + Giới thiệu về tên loài cây [cây tre, cây xoài, cây na…].

+ Lí do em yêu thích loài cây đó.

*Thân bài:

- Các đặc điểm nổi bật của loài cây đã gợi cảm xúc cho em khi quan sát [chọn lọc chi tiết, hình ảnh tiêu biểu].

- Mối quan hệ gần gũi giữa loài cây đó với đời sống của em

[ Cây đem lại cho em những gì trong đời sống vật chất và tinh thần]

- Ý nghĩa, vai trò của loài cây đó trong cuộc sống của con người

* Kết bài: + Tình cảm, ấn tượng của em đối với loài cây đó.

Đề 2:

* Mở bài: - Giới thiệu về loài hoa mình yêu, ấn tượng chung về loài hoa.

*Thân bài:

+ Các đặc điểm nổi bật về vẻ đẹp của loài hoa đã gợi cảm xúc cho em khi quan sát: vẻ đẹp sắc hoa, cánh hoa, hương hoa…[chọn lọc chi tiết, hình ảnh tiêu biểu].

+ Cảm nghĩ về sự âm thầm dâng sắc thắm hương thơm cho đời: giúp con người bớt mệt mỏi, thêm tươi tắn, lạc quan.

+ Cảm nghĩ về ý nghĩa biểu tượng của hoa trong cuộc sống.

* Kết bài: -Tình cảm, ấn tượng của em đối với loài hoa đó.

* Cơ bản đáp ứng yêu cầu trên, song một số nội dung biểu cảm còn chung chung chưa nổi bật, một vài ý chưa liên kết chặt chẽ [ bộc lộ cảm xúc qua tả, kể về loài cây, loài hoa còn hạn chế]

* Đáp ứng 2/3 yêu cầu trên, biểu cảm còn nhiều chỗ chưa rõ.

* Viết được vài câu chung chung, kỹ năng biểu cảm yếu.

* Không đáp ứng được yêu cầu nào.

3,0

2-2,5

1-1,5

0,25-0,5

0,0

4. Sáng tạo [0,5đ]

- Có nhiều cách diễn đạt độc đáo, sáng tạo [viết câu, sử dụng từ ngữ, hình ảnh đặc sắc, sinh động,...] văn viết giàu cảm xúc, thể hiện khả năng cảm thụ, nhận thức tốt về đối tượng biểu cảm.

- Có 1 số cách diễn đạt độc đáo và sáng tạo. Thể hiện được nhận thức tương đối tốt về đối tượng biểu cảm.

- Không có cách diễn đạt độc đáo, sáng tạo. Không thể hiện nhận thức về đối tượng biểu cảm.

0,5

0,25

0,0

5. Chính tả, dùng từ, đặt câu [0,5đ]

- Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

- Mắc một số lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

- Mắc nhiều lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

0,5

0,25

0,0

3

"Thế giới kì diệu" đó là:

- Là thế giới của những điều hay lẽ phải, thế giới của tình thương

0,25

- Là thế giới của tri thức, của những hiểu biết lí thú

0,25

- Là thế giới của tình bạn, tình thầy trò cao đẹp

0,25

- Là thế giới của những ước mơ, khát vọng,…

0,25

4

* Ý nghĩa: Niềm tin vào vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người, tin vào con đường đi lên bằng học vấn, tin vào tương lai tươi sáng đang chờ con của người mẹ. Cổng trường mở ra đồng nghĩa với việc cánh cửa tâm hồn trí tuệ của con người mở ra.

1,0

II.

1

[2 điểm]

HS viết đoạn văn: Trên cơ sở nội dung của đoạn trích, bày tỏ tình yêu của mình đối với mẹ. Về hình thức phải có mở đoạn, phát triển đoạn và kết đoạn. Các câu phải liên kết với nhau chặt chẽ về nội dung và hình thức

a. Đảm bảo thể thức của một đoạn văn và đảm bảo số câu

0,25

b. Xác định đúng vấn đề : bày tỏ tình yêu của em đối với mẹ.

0,25

c. Triển khai hợp lí nội dung đoạn văn: Vận dụng tốt các phương thức biểu đạt. Có thể viết đoạn văn theo ý sau:

1,0

- Những kỉ niệm ngày đến trường đầu tiên khi vào học lớp 1 em vẫn nhớ như in.

- Sáng sớm hôm đó mẹ gọi em dậy để chuẩn bị vệ sinh cá nhân và ăn sáng.

- Xong xuôi, mẹ cho em được mặc bộ quần áo trắng tinh tươm và khoác chiếc cặp mới mẹ đã mua tặng em nhân ngày khai giảng.

- Mẹ đã dặn dò em phải lễ phép chào hỏi khi gặp thầy cô.

- Khi đến trường, em cũng nh bao bạn nhỏ khác đều háo hức đón chờ để nhận lớp với những người bạn mới.

- Ngày đầu tiên đi học trong sáng mùa thu tháng 9, bầu trời trong xanh và gió mát trong lành đã để lại trong em bao kỉ niệm đẹp về quãng đường học sinh.

d. Sáng tạo: Cách diễn đạt độc đáo, có suy nghĩ riêng về vấn đề.

0,25

e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt.

0,25

2

[5 điểm]

Viết bài văn biểu cảm

Đề: Loài cây em yêu [cây chuối, dừa, mít, ổi,…]

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn biểu cảm

Trình bày đầy đủ các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài. Các phần, câu, đoạn phải liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung và hình thức.

0,25

b. Xác định đúng đối tượng biểu cảm.

0,25

c. Học sinh có thể trình bày bài viết theo nhiều cách nhưng về cơ bản cần đảm bảo các ý sau:

* Mở bài.

Giới thiệu về loài cây em yêu.

0,5

* Thần bài

1. Biểu cảm về các đặc điểm của cây:

- Em thích màu của lá cây,…

- Cây đơm hoa vào tháng… và hoa đẹp như…

- Những trái cây lúc nhỏ… lúc lớn… và khi chín … gợi niềm say xưa hứng thú ra sao?

- Miêu tả lại niềm thích thú khi được hái những trái cây và thưởng thức nó.

- Mỗi khi mùa quả qua đi, trong em lại nhóm lên một cảm giác đợi mong mùa quả mới như thế nào?

- Với riêng em, em thích nhất đặc điểm gì ở loài cây đó?

2. Có thể kể một kỉ niệm sâu sắc của bản thân với loài cây trên

3

* Kết bài.

Khẳng định lại tình cảm yêu quý của em với loài cây.

0,5

d. Sáng tạo: cách diễn đạt độc đáo, sáng tạo, có cảm xúc

0,25

e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt.

0,25

Tổng điểm

10,0

Phần II. Tạo lập văn bản

1

4

* Hình thức:

- Kiểu văn bản biểu cảm.

- Bộc lộ tình cảm, cảm xúc, đánh giá hay những suy tư đậm màu sắc cảm xúc về một hay thế giới loài cây.

- Bài viết có bố cục 3 phần: Diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, giàu hình ảnh. Câu viết đúng ngữ pháp, không sai những lỗi chính tả thông thường.

* Nội dung:

1. Mở bài: + Nêu loài cây , lý do em yêu.

+ Em yêu nhất cây đó, yêu nó hơn cây khác vì sao?

2. Thân bài: - Các phẩm chất của cây.

+ Miêu tả cây đó như thế nào ? [ thân, rễ, lá, cao , thấp, đẹp, hoa. .]

+ Sự trưởng thành của loài cây đó: Phẩm chất của cây.

+ Loài cây với đời sống con người như thế nào ?

+ Loài cây đó với đời sống của em như thế nào?

+ Từ cây em liên tưởng đến ai ?

3. Kết bài: Tình yêu của em với cây.

+ Cây đã trở thành người bạn thân của em.

+ Tình cảm của em đới với cây như thế nào ? mỗi khi em phải xa cây em yêu.

*Biểu điểm:
- Điểm 4 - 5: Bài viết có bố cục rõ ràng, kỉ niệm chân thành gợi được những rung động, lời văn trong sáng có sức truyền cảm, biết kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm để làm nổi bật nội dung

- Điểm 3 - 4: Bài viết đảm bảo yêu cầu của đề, bố cục rõ ràng, lời văn mạch lạc, sai ít lỗi các loại

- Điểm 2 - 3: Bài viết còn sơ sài, chưa thật sự đảm bảo yêu

cầu của đề, lời văn còn vụng sai nhiều lỗi các loại.- Điểm 0,5 – 1,5: Bài viết sơ sài, lời văn lủng củng, mắc nhiều lỗi.

- Điểm 0: Lạc đề hoặc bỏ giấy trắng.

1,0 điểm

[4,0điểm]

0,5 điểm

3,0 điểm

0,5 điểm