Vì sao nhân vật anh thanh niên lại khiến cho ông họa sĩ cảm thấy nhọc quá
Tiet 67 LANG LE SA PA OANHBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (280.58 KB, 11 trang ) HỘI THI GIÁO VIÊN GIỎI CẤP TỈNH Chuyển: Ở tiết học trước chúng ta đã thấy hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh niên vô cùng khắc nghiệt. Nhưng các em ạ, hoàn cảnh càng khắc nghiệt, phẩm chất của con người lại càng toả sáng lung linh hơn giống như ngọc trong cát vậy. NỘI DUNG I. Giới thiệu chung: II. Tìm hiểu văn bản: 1. Khung cảnh thiên nhiên Sa Pa: 2. Hình ảnh con người: 2.1. Nhân vật anh thanh niên: a. Hoàn cảnh sống và làm việc HS: Đọc thầm đoạn truyện kể về giây phút gặp gỡ và b. Phẩm chất: phút chia tay (tr 182;188) G: Gặp gỡ bác lái xe và 2 vị khách lần đầu tiên đến thăm, anh đã cư xử như thế nào? H: - Biếu vợ bác lái xe gói tam thất - Đỏ mặt, luống cuống, tất tả - Hái hoa tặng cô gái - Pha nước chè thơm như nước hoa Yên Sơn - Đếm từng phút gặp gỡ - Ấn vào tay ông hoạ sĩ làn trứng làm quà - .. G: Biểu hiện đỏ mặt, luống cuống, tất tả là thái độ gì? - Vui mừng, cuống quýt khi có khách đến thăm G: Thế còn hành động đếm từng phút gặp gỡ? - Quý trọng cuộc gặp gỡ dù với khách mới quen GV: Nghe tin vợ bác lái xe ốm, anh biếu gói tam thất và ngay cả với những vị khách lần đầu mới quen biết như ông hoạ sĩ và cô kĩ sư anh cũng dành cho họ tình cảm thật thân tình, nồng ấm- anh đón họ bằng sự cởi mở cùng hoa trong vườn nhà, chè pha nước mưa Yên Sơn, làn trứng lúc chia tay làm quà rồi trân trọng, nâng niu từng phút giây gặp gỡ. G: Cuộc tiếp xúc ấy chứng tỏ anh là người như thế nào? G: Chi tiết nào ở anh thanh niên tạo cho em ấn - Hiếu khách, chu đáo, cởi tượng sâu sắc nhất? vì sao? mở, chân thành - HS tự do bộc lộ (2 hs) G: H/a anh thanh niên tặng cô gái bó hoa nhiều màu sắc sặc sỡ. Bó hoa ấy không chỉ là vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời Sa Pa mà còn mà còn là vẻ đẹp của của tình đời, tình người nồng ấm, mến yêu. Hành động đó đem đến một thông điệp đầy nhân văn: hãy sống đẹp, hãy quan tâm đến nhau nhau bằng tất cả tấm lòng và tình cảm nhân hậu. Phải chăng đó chính là âm vang của một cuộc sống đẹp. Chuyển: Theo bước chân anh, ông hoạ sĩ và cô gái đã lên thăm ngôi nhà nhỏ và khám phá thêm biết bao điều kì diệu. Mời các em theo dõi SGK tr184. ? Nơi ở và làm việc của anh được miêu tả qua những chi tiết nào? - Một căn nhà ba gian, sạch sẽ, với bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm. - Cuộc sống riêng của anh thu gọn lại một góc trái gian với chiếc giường con, một chiếc bàn học, một giá sách. ? Cuộc sống ấy khiến ông hoạ sĩ có thái độ như thế nào? - ngạc nhiên ? Vì sao ? - vì nó hoàn toàn trái ngược với suy nghĩ ban đầu của ông ? Ngoài giờ ốp, anh còn tìm niềm vui từ những công việc nào? - trồng hoa, nuôi gà, đọc sách ? Trong số những công việc ấy, công việc nào có ý nghĩa với anh nhất? - Đọc sách ? Chi tiết nào nói lên điều đó? - Anh tâm sự với cô kĩ sư trẻ: Lúc nào tôi cũng có người trò chuyên, nghĩa là có sách ấy mà - Mừng quýnh khi bác lái xe đưa cho mấy quyển sách ? Như vậy sách có vai trò gì trong cuộc sống của anh? - cuộc sống của anh ko cô đơn, buồn tẻ vì anh có nguồn vui là đọc sách - Yêu sách, sắp xếp cuộc - Anh coi sách như người bạn - Sách là nhịp cầu nối với thế giới nhộn nhịp bên sống ngăn nắp, khoa học. ngoài ? Qua tất cả những chi tiết đó em có nhận xét gì về lối sống của anh? GV bình: Ở cái tuổi 27, cái tuổi bay nhảy tự do, hừng hực sức sống nhưng lại phải giam mình ở một nơi hoang vu, lạnh lẽo. Thông thường trong hoàn cảnh ấy người ta rất dễ buông thả hay thu mình trong sự cô đơn nhưng người thanh niên ấy đáng yêu ở chỗ đã tạo cho mình một không gian riêng rất đẹp về đời sống tinh thần. Lối sống ấy thật đáng trân trọng, đáng học tập phải không các em. GV: Các em ạ! Những con người có cách sống đẹp thường có suy nghĩ đẹp khiến ta phải ngạc nhiên, khâm phục. GV: Mời một em đọc đoạn truyện tr185 Anh hạ giọng.hạnh phúc để lắng nghe những tâm sự của anh thanh niên ? Tìm những chi tiết nói nên suy nghĩ của anh về công việc và nỗi thèm người của mình? -Khi ta làm việc ta với công việc là đôi -Công việc của cháu gian khổ là thế nhưng khi cất nó đi cháu buồn đến chết mất -Mình sinh ra là gì? Mình đẻ ở đâu? Mình vì ai mà làm việc -Phát hiện ra đám mây khô..-> sống hạnh phúc ? Em hiểu như thế nào về những lời tâm sự ấy của anh ? - Về công việc : - Về trách nhiệm : - Về hạnh phúc : (HS thảo luận theo nhóm bàn) N1 :- Với anh, công việc giống như một người bạn(là đôi) - Anh tìm thấy niềm vui khi gắn bó với công việc N2: - Ý thức được rất rõ ý nghĩa của công việc : vì quê hương, vì đất nước -Qn HP : HP khi được là người có ích cho xã hội GV : . Làm việc một mình trên đỉnh núi cao, không có ai giám sát, thúc giục anh vẫn luôn tự giác, tận tụy. Suốt mấy năm ròng rã ghi và báo ốp đúng giờ. Phải ghi và báo về nhà trong mưa tuyết lạnh cóng, gió lớn và đêm tối lúc 1h sáng, anh vẫn không ngần ngại. Với anh công việc là bạn, là đôi. Ta hiểu rằng anh đã thực sự tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong công việc thầm lặng giữa Sa Pa sương mù bao phủ -như anh tâm sự : cất nó đi cháu buồn đến chết mất ? Qua lời tâm sự ấy, em cảm nhận được nét đẹp nào của anh. ? Vẻ đẹp tâm hồn ấy đã gợi trong ông hoạ sĩ và cô kĩ sư những cảm xúc gì ? - Người con trai ấy đáng yêu thật nhưng làm cho ông nhọc quá. - Anh thanh niên làm cô bàng hoàng, hiểu hơn về giá trị c/s- >Ấn tượng : cảm phục, hàm ơn ? Tại sao họ lại có cảm xúc như vậy ? Các em hãy tìm câu trả lời đúng trong bài tập trắc nghiệm nhỏ sau nhé 1.? Đọc dòng văn : Người con trai ấy đáng yêu thật nhưng làm cho ông nhọc quá, theo em vì sao hoạ sĩ cảm thấy nhọc quá ? A. Hoạ sĩ vật lộn quá sức B. Vì cảm thấy bất lực trước ngòi bút của mình C. Vì ông cảm thấy hạnh phúc và khao khát sáng tạo - Yêu đời, yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm cao - Khiêm tốn, thành thực -> có lí tưởng sống cao đẹp, tiêu biểu cho tuổi trẻ Việt Nam. -Nghệ thuật: D. Vì người thanh niên đem đến cho ông nhiều điều mới lạ khiến ông phải suy nghĩ, gợi lên những khát khao, tìm kiếm, sáng tạo. 2.? Tại sao cô kĩ sư lại có cảm giác bàng hoàng khi khám phá cuộc sống của người thanh niên ? A.Tìm được sự đồng điệu, thêm tin vào sự đúng đắn của con đường mình đã lựa chọn B. Vì bó hoa anh tặng C. Vì cuộc sống ngăn nắp của anh GV : Đúng vậy, vẻ đẹp của anh thanh niên không chỉ làm rung động trái tim người hoạ sĩ và cô kĩ sư mà còn khơi gợi bao khát khao, tin yêu. ? Bất giác, người hoạ sĩ nảy ý tưởng gì ? -Vẽ chân dung anh ? Và anh thanh niên đã phản ứng như thế nào ? HS1 :- Từ chối vì cảm thấy những đóng góp của mình còn nhỏ bé HS2 : Giới thiệu những người khác đáng vẽ hơn ? Điều đó cho thấy phẩm chất gì ở anh ? GV : Anh cảm thấy đóng góp của mình là bình thường, nhỏ bé so với bao nhiêu người khác. Anh khiêm nhường trong nhận định công việc của mình, trân trọng những đóng góp của người khác. ?Qua những điều cô và các em vừa khám phá, em cảm nhận được gì về vẻ đẹp của anh thanh niên. +Khắc hoạ nhân vật trong khoảnh khắc: giản dị, đáng yêu + Xây dựng nv chính qua nhiều điểm nhìn khác nhau (đa chiều, khách quan) 2.2.Các nhân vật khác: - Miêt mài lao động - Có lí tưởng sống cao đẹp - Cống hiến hết mình cho đất ? Vậy vẻ đẹp ấy được nhà văn NTL khắc hoạ bởi nước những yếu tố nghệ thuật nào ? - XD nv qua nhiều điểm nhìn khác nhau, tạo sự đa chiều, tính khách quan cho bức chân dung nv. - khắc hoạ nhân vật trong khoảnh khắc: giản dị, đáng yêu GV bình: Có thể nói chỉ xuất hiện trong khoảnh khắc nhưng sao người thanh niên ấy cứ khiến lòng ta phải vấn vương, xao xuyến. Không yêu mến, không cảm phục sao được một con người thân thiện, ngăn nắp, khiêm nhườngvà đặc biệt là say mê, có trách nhiệm với công việc của mình như thế. Những suy nghĩ của anh đã tạo lên một âm vang sâu lắng và thiết tha về một con người cô độc mà không hề cô độc, về một vùng Sa Pa lặng lẽ mà không hề lặng lẽ.Vẻ đẹp của anh là vẻ đẹp của tuổi trẻ Việt Nam, của con người lao động mới trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Phải chăng, nhà văn muốn nhắn nhủ đến bạn đọc : c/s của mỗi chúng ta được làm nên từ những hi sinh lớn lao mà thầm lặng như người thanh niên nơi Sa Pa lặng lẽ ấy. Họ khiến cuộc sống này thật đáng trân trọng và đáng tin yêu. Chuyển: Trong truyện Lặng lẽ Sa Pa,tg không chỉ gây ấn tượng với ta ở nhân vật anh thanh niên mà tất cả các nhân vật khác cũng để lại trong tâm trí người đọc những suy nghĩ tốt đẹp. ? Kể tên các nhân vật khác trong câu chuyện. GV : Giờ trước cô đã giao cho các nhóm câu hỏi thảo luận để chuẩn bị cho tiết học ngày hôm nay. Các nhóm chuẩn bị để trình bày kết quả. Câu hỏi: Cảm nhận của em về: - Nhân vật ông họa sĩ (Nhóm 1) - Nhân vật cô kỹ sư (Nhóm 2) - Nhân vật bác lái xe (Nhóm 3) - Nhân vật ông kỹ sư vườn rau, nhà khoa học nghiên cứu bản đồ sét. (Nhóm 4) GV: Mời 4 nhóm lần lượt trình bày kết quả Gọi các nhóm khác nhận xét,bổ sung ? Em ấn tượng với nhân vật nào nhất trong số những nhân vật trên ? - Hs tự do bộc lộ ? Các nhân vật trên khác nhau ở điểm nào ? => Những con người lao động -Khác : Về tuổi tác, giới tính, nghề nghiệp, cuộc đời mới âm thầm, lặng lẽ cống riêng hiến hết mình cho Tổ quốc. ? Thế nhưng những con người này lại gặp gỡ nhau ở một điểm chung. - Có lí tưởng sống cao đẹp - Cống hiến hết mình cho đất nước ? Các nhóm có thể khái quát những điểm chung đó ? Những con người này gợi cho em suy nghĩ gì ? - Tất cả đề vô danh nhưng bản hoà ca xây dựng đất nước của họ mãi đẹp cùng năm tháng. Thảo luận nhóm (3p) Bàn về truyện ngắn này, PGS Nguyễn Văn Long viết : « Tác phẩm như một bài thơ về vẻ đẹp trong cách sống và suy nghĩ của những con người lao động bình thường mà cao cả, những mẫu người của một giai đoạn lịch sử nhiều gian khổ, hi sinh mà cũng thật hào hùng đeph đẽ.» Em hãy khái quát ngắn gọn vẻ đẹp của các nhân vật được kể trực tiếp trong truyện để làm sáng tỏ nhận xét trên ? HS đại diện nhóm trả lời GV chốt lại Bao trùm lên cả câu chuyện là một không khí lặng lẽ mơ màng sâu lắng. Lặng lẽ trong khung cảnh. Lặng lẽ trong suy nghĩ. Lặng lẽ trong sự đổi thay của tâm hồn nhân vật. Lặng lẽ trong cái bắt tay tiễn biệt. Lặng lẽ trong ánh nhìntất cả đề lặng lẽ. Nhưng đó chỉ là cái vẻ bên ngoài, sâu thẳm bên trong là âm vang của cuộc sống lao khẩn trương, sục sôi, đầy nhiệt huyết. * Nghệ thuật: ?Nêu những đặc sắc về mặt nghệ thuật ? ?Mặc dù là văn bản tự sự nhưng chúng ta bắt gặp nhiều chi tiết trữ tình, em hãy chỉ ra những chi tiết đó? (cảnh đẹp thiên nhiên của Sa Pa, cuộc sống của anh thanh niên, việc xuất hiện của cô kĩ sư trẻ và gặp gỡ với anh thanh niên) *Ý nghĩa văn bản: ?Bằng câu chuyện về cuộc gặp gỡ với những con III. Tổng kết: người trong chuyến đi thực tế ở Sa Pa, tác giả muốn 1.Nghệ thuật: - Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu thể hiện ý nghĩa gì? cảm, bình luận. - Xây dựng tình huống hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên. - Nhân vật chính được miêu tả từ nhiều điểm nhìn. - Truyện ngắn giàu chất thơ: + Chất thơ toát ra từ phong cảnh thiên nhiên Sa Pa + Vẻ đẹp của con người nơi Sa Pa. ? Lý giải tại sao lại đặt tên truyện là Lặng lẽ Sa Pa ? - Lời văn mượt mà, trau chuốt, ?Tại sao tất cả các nhân vật trong truyện lại không đầy chất thơ, giàu chất hội có tên cụ thể? (Họ là những con người bình thường, họa, trong trẻo. giản dị không tên tuổi, họ ngày đêm lao động, làm 2.Ý nghĩa: -Khắc họa hình ảnh những việc, hy sinh tuổi trẻ, gia đình, hạnh phúc-cống hiến người lao động bình thường, thầm lặng) ? Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, có không ít tiêu biểu là anh thanh niên làm những tấm gương có lí tưởng sống đẹp giống như khí tượng một mình trên đỉnh anh thanh niên, giống như cô kĩ sưEm có biết họ núi cao. -Ca ngợi con người lao động là những ai không? ? Thế còn em, em có suy nghĩ gì về trách nhiệm của mới, âm thầm làm việc, cống bản thân? hiến hết mình cho đất nước. GV CHỐT : IV. Luyện tập: 4. Củng cố: Khái quát nội dung-nghệ thuật 5. HD: Học bài, chuẩn bị bài tiếp theo 6. Rút kinh nghiệm: Duyệt giáo án: GV bình : Có thể nói chỉ xuất hiện trong khoảnh khắc nhưng anh thanh niên đã thực sự để lại những âm vang sâu sắc trong lòng người đọc. Âm vang từ một c/s đẹp. Đó là vẻ đẹpvề tinh thần, t/c của một con người bình thường trên một vùng cao lặng lẽ. Nhưng âmvang sâu sắc nhất là âm vang từ những điều anh suy nghĩ. Những người có cách sống đẹp thường có suy nghĩ đẹp khiến người ta ngạc nhiên, cảm phục. Mỗi suy nghĩ của người thanh niên trẻ ấy thấm đẫm tình yêu người, yêu đất nước, yêu c/s, mến yêu mảnh đất mình đang sống.Những suy nghĩ ấy đã tạo nên một âm vang sâu lắng và thiết tha về một con người cô độc mà không hề cô độc, lặng lẽ mà không lặng lẽ chút nào. Vẻ đẹp của anh là vẻ đẹp của tuổi trẻ Việt Nam, của con người lao động mới trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. |