Cổng trường mở ra - Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm được VnDoc sưu tầm và đăng tải nhằm giới thiệu về tác giả và tác phẩm nằm trong khung chương trình Ngữ văn 7. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo.
Cổng trường mở ra - Lý Lan
- I. Đôi nét về tác giả Lí Lan [1957]
- II. Đôi nét về tác phẩm Cổng trường mở ra
- III. Dàn ý phân tích tác phẩm Cổng trường mở ra
Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.
Để giao lưu và dễ dàng chia sẻ các tài liệu học tập hay lớp 7, mời các bạn tham gia nhóm facebook Tài liệu học tập lớp 7.
- Giải vở bài tập Ngữ văn 7 bài 1: Cổng trường mở ra
- Giải bài tập Ngữ văn lớp 7 bài 1: Cổng trường mở ra
- Tóm tắt bài Cổng trường mở ra
Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm: Cổng trường mở ra
I. Đôi nét về tác giả Lí Lan [1957]
- Quê quán: Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
- Cuộc đời: Tám năm đầu đời Lý Lan sống ở quê mẹ [Quảng Đông, Trung Quốc], sau khi mẹ mất thì theo gia đình về Chợ Lớn định cư.
- Con người: là một phụ nữ đa tài, vừa là nhà giáo, nhà văn và đồng thời là một dịch giả nổi tiếng
- Tác phẩm tiêu biểu: Chàng nghệ sĩ [truyện dài, 1978], Cỏ hát [truyện ngắn, 1983], Ngôi nhà trong cỏ [tập truyện, Nhà xuất bản Kim Đồng, 1984], Bí mật giữa tôi và thằn lằn đen [Nhà xuất bản văn nghệ, 2008]…
- Phong cách nghệ thuật: dịu dàng, đằm thắm và dạt dào cảm xúc trên từng trang viết
II. Đôi nét về tác phẩm Cổng trường mở ra
1. Hoàn cảnh sáng tác [xuất xứ] văn bản Cổng trường mở ra
- Văn bản Cổng trường mở ra được in trên báo Yêu trẻ, số 166, ngày 1-9-2000
- Văn bản ghi lại chân thực cảm xúc của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con
2. Tóm tắt văn bản Cổng trường mở ra
Trước ngày tựu trường của con, người mẹ không ngủ được. Khi đứa con đã ngủ say, người mẹ bồi hồi nhớ lại những hoạt động trong ngày của con và nhớ về cả những kỉ niệm của chính bản thân mình trong ngày khai trường đầu tiên. Người mẹ nghĩ về tương lai của đứa con, rồi liên tưởng tới ngày khai giảng ở Nhật - một ngày hội thực sự của toàn xã hội - nơi mà mọi người thể hiện sự quan tâm tới thế hệ tương lai.
[Mời các bạn tham khảo thêm các bài tóm tắt khác của văn bản Cổng trường mở ra tại đây]
3. Thể loại
- Văn bản nhật dụng viết theo thể kí
4. Phương thức biểu đạt
- PTBĐ tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm
5. Ngôi kể
- Ngôi thứ nhất [xưng "mẹ"]
- Tác dụng: giúp những cảm xúc, suy tư của người mẹ được truyền tải một cách tự nhiên hơn, chân thật hơn và cảm động hơn.
6. Bố cục văn bản Cổng trường mở ra
- Gồm 2 phần:
| STT | Giới hạn | Nội dung |
| Phần 1 | Từ đầu → cái thế giới mà mẹ vừa bước vào |
|
| Phần 2 | Phần còn lại |
|
7. Giá trị nội dung văn bản Cổng trường mở ra
Như những dòng nhật kí tâm tình, nhỏ nhẹ và sâu lắng, bài văn giúp ta hiểu thêm tấm lòng yêu thương, tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con và vai trò to lớn của Nhà trường đối với cuộc sống của mỗi người.
8. Giá trị nghệ thuật văn bản Cổng trường mở ra
- Lựa chọn hình thức tự bạch, như những dòng nhật kí tâm tình, thủ thỉ của mẹ đối với con
- Ngôn ngữ giàu sức biểu cảm, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc
9. Ý nghĩa nhan đề văn bản Cổng trường mở ra
"Cổng trường mở ra" không đơn giản chỉ là một cánh cửa được mở ra để cho các em học sinh bước vào trường. Đây là một hình ảnh hoán dụ, cánh cổng đó còn là cánh cổng mở ra một không gian mới, một chân trời mới với biết bao điều mới lạ và kì thú. Bước qua cánh cổng đó con sẽ được học những điều hay, được làm quen với nhiều thầy cô, bè bạn. Và hơn hết, con sẽ rời xa vòng tay mẹ, tự mình bước đi trên chính đôi chân của mình. Ở thế giới đó, sẽ có lúc con vui, có lúc con buồn, có lúc mệt mỏi và có lúc mạnh mẽ. Nhưng tất cả sẽ làm cho con ngày càng trưởng thành hơn. Cổng trường đang mở ra để chào đón, mời gọi dẫn lối cho các em bước vào xứ sở diệu kì. Đúng như nội dung của tác phẩm - những ngổn ngang, suy ngẫm của người mẹ trước khoảnh khắc thiêng thiêng, khoảnh khắc đứa con thân yêu của mình chính thức trở thành một học sinh, tự vẫy cánh bay vào chân trời trí thức.
[Mời các bạn tham khảo bài phân tích chi tiết Ý nghĩa nhan đề cổng trường mở ra tại đây]
III. Dàn ý phân tích tác phẩm Cổng trường mở ra
1. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Lí Lan [tiểu sử, sự nghiệp sáng tác, phong cách nghệ thuật,…]
- Giới thiệu về văn bản “Cổng trường mở ra” [hoàn cảnh ra đời, xuất xứ, khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật…]
2. Thân bài
a. Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày con khai trường
- Những tình cảm dịu ngọt mẹ dành cho con:
- Trìu mến quan sát những việc làm của con [giúp mẹ thu dọn đồ chơi, háo hức ngày mai thức dậy cho kịp giờ,…]
- Vỗ về cho con ngủ, xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con trong ngày đầu tiên đến trường,..
- Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày con khai trường – không ngủ được:
- Suy nghĩ về việc làm cho ngày đầu tiên con đi học có ý nghĩa
- Hồi tưởng lại những kỉ niệm không thể nào quên của bản thân trong ngày đầu tiên đi học
- Hôm nay, mẹ không tập trung được vào việc gì
- Mẹ lên giường trằn trọc… không ngủ được
- Mẹ nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi gần tới cổng trường và nỗi chơi vơi, hốt hoảng khi cổng trường đóng lại
⇒ Yêu thương con, tình cảm sâu nặng đối với con và luôn luôn lo lắng, suy nghĩ cho con
- Sự đối lập giữa tâm trạng của mẹ và của con trong đêm trước ngày khai trường:
| Người mẹ | Người con |
|
|
b. Vai trò của nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ
- Từ câu chuyện về ngày khai trường ở Nhật, người mẹ bày tỏ suy nghĩ về vai trò của nhà trường đối với việc giáo dục thế hệ trẻ
- Khẳng định vai trò to lớn của nhà trường đối với mỗi con người và niềm tin vào sự nghiệp giáo dục, người mẹ đã thôi thúc con mình “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước vào cánh cổng trường là thế giới kì diệu sẽ mở ra”
III. Kết bài
- Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:
- Nội dung: Văn bản “Cổng trường mở ra” giúp chúng ta hiểu thêm về tình yêu thương, sự lo lắng của người mẹ đối với đứa con, đồng thời, qua đó còn cho chúng ta thấy vai trò của nhà trường trong quá trình phát triển của mỗi con người
- Nghệ thuật: lựa chọn hình thức tự bạch như những lời tâm sự, ngon ngữ giàu sức biểu cảm, giọng văn tâm tình, thủ thỉ, nhẹ nhàng,…
- Liên hệ, mở rộng: kỉ niệm, ấn tượng, cảm xúc của bản thân trong ngày khai trường đầu tiên
Như vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho các bạn bài Cổng trường mở ra - Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm. Mời các bạn tham khảo thêm đề thi học kì 2 lớp 7 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh.
Hy vọng rằng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới.
Tài liệu tham khảo:
- Tóm tắt bài Cổng trường mở ra
- Soạn bài Cổng trường mở ra
- Soạn Văn 7 bài Cổng trường mở ra
- Cảm nhận về bài “Cổng trường mở ra”
- Phân tích người mẹ trong Cổng trường mở ra
- Ý nghĩa nhan đề Cổng trường mở ra [Lý Lan]
Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Cổng trường mở ra Ngữ văn lớp 7, bài học tác giả - tác phẩm Cổng trường mở ra trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm.
A. Nội dung tác phẩm Cổng trường mở ra
Văn bản ghi lại tâm trạng đầy cảm xúc của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho con trước ngày khai trường vào lớp Một. Trái ngược với cảm xúc của người con đầy háo hức, mong chờ thì người mẹ lại trằn trọc không ngủ được, vừa nghĩ đến tâm trạng của con lại vừa sống lại tuổi thơ đến trường của bản thân. Đó cũng là tình cảm, niềm tin và khát vọng của người mẹ đối với tương lai của đứa con. “Cổng trường mở ra” còn là một câu chuyện về chính ngày đầu tiên đi học của mẹ trong kí ức, cùng với đó là sự đề cao vai trò của trường học trong sự nghiệp giáo dục.
B. Đôi nét về tác phẩm Cổng trường mở ra
1. Tác giả
- Lý Lan sinh năm 1957 quê ở Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Tám năm đầu đời Lý Lan sống ở quê mẹ, sau khi mẹ mất thì gia đình về Chợ Lớn định cư.
- Là một phụ nữ đa tài, vừa là giáo viên, nhà văn và dịch giả nổi tiếng
- Các tác phẩm chính: Chàng nghệ sĩ [1978], Cỏ hát [1983]…
- Phong cách nghệ thuật: dịu dàng, đằm thắm và dạt dào cảm xúc trên từng trang viết.
2. Tác phẩm
a, Hoàn cảnh sáng tác
- Trích từ Báo Yêu trẻ, số 166, Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 01/09/2000
b, Bố cục
- Gồm 2 phần
Phần 1: Từ đầu… “ngày đầu năm học”: Tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khi giảng
Phần 2: Còn lại: Cảm nghĩ của mẹ về vai trò của nhà trường và xã hội trong việc giáo dục trẻ em.
c, Phương thức biểu đạt
- Văn bản sử dụng phương thức biểu cảm ghi lại chân thực cảm xúc của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con.
d, Ngôi kể
- Ngôi thứ nhất trong vai người Mẹ.
e, Ý nghĩa nhan đề
- “Cổng trường mở ra” mang ý nghĩa của sự khởi đầu cho một chặng đường học sinh bắt đầu trong cuộc đời mỗi con người. Cổng trường rộng mở hay cũng chính là tương lai đang mở ra với nhân vật khi trên hành trình tiếp nhận tri thức.
f, Giá trị nội dung
- Văn bản là những suy tư đầy xúc cảm của người mẹ trước ngày con vào lớp Một- một bước ngoặt to lớn của con. Qua đó đã thể hiện tình cảm yêu thương sâu sắc của mẹ. Đồng thời văn bản cũng nhấn mạnh vai trò to lớn của nhà trường trong việc giáo dục con người.
g, Giá trị nghệ thuật
- Miêu tả diễn biến tâm trạng đặc sắc qua việc sử dụng từ ngữ nhẹ nhàng, kín đáo thể hiện tâm tư nội tâm thầm kín của mẹ.
C. Sơ đồ tư duy Cổng trường mở ra
D. Đọc hiểu văn bản Cổng trường mở ra
1. Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày con khai trường
- Những tình cảm dịu dàng mẹ dành cho con thật ấm áp:
+ Trìu mến quan sát con làm những việc trước tối hôm đến trường [giúp mẹ thu dọn đồ chơi, háo hức chờ đợi ngày mai thức dậy cho kịp giờ…]
+ Vỗ về cho con ngủ, xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con trong ngày đầu tiên đến trường.
- Hồi tưởng lại những kỉ niệm không thể nào quên của bản thân trong ngày đầu tiên đến trường
- Không thể tập trung làm bất cứ việc gì hôm đấy, mẹ trằn trọc… không ngủ được.
=>Tình yêu thương con dạt dào vô bờ bến từ tấm lòng của người mẹ, luôn suy nghĩ và lo lắng cho con. Sự quan tâm của phụ huynh với con trong việc học tập.
2.Tâm trạng của con
- Hồn nhiên, vô tư
- Háo hức chờ ngày khai trường với những sự mới mẻ và mong đợi, cậu cứ nghĩ đây là một chuyến đi chơi xa
- Giúp mẹ dọn đồ chơi
- Giấc ngủ đến dễ dàng
=> Trái ngược với tâm trạng đầy suy tư của người mẹ, cậu bé đã đón nhận ngày khai trường với một cảm xúc hoàn toàn vô tư và thoải mái. Sự mong chờ một cánh cửa mới mẻ sắp đón chờ mình là tinh thần khát khao tìm hiểu và học tập trong mỗi con người.
3.Vai trò của nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ
- Từ câu chuyện về ngày khai trường ở Nhật, người mẹ bày tỏ suy nghĩ nghĩ về vai trò của nhà trường với việc giáo dục thế hệ trẻ: “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước vào cánh cổng trường là cả thế giới diệu kỳ sẽ mở ra.”
- Nhà trường là nơi ươm mầm, dẫn dắt những bước trưởng thành của mỗi con người.
=> Khẳng định vai trò to lớn của nhà trường đối với mỗi con người và niềm tin vào sự nghiệp giáo dục