Trật tự từ loại trong tiếng Trung

Xin chào các bạn ! Hôm nay các bạn hãy cùng Tiếng Trung Dương Châu tìm hiểu về trật tự câu và cách đặt câu trong tiếng Trung nhé !

Trong tiếng Trung, trật tự câu khá là linh hoạt và phong phú. Tuy nhiên, chung quy lại thì chúng ta có 7 quy tắc và trật tự đặt câu như sau:

Quy tắc này là sự khác biệt lớn nhất về trật tự câu nói giữa tiếng Trung và tiếng Việt.

Ví dụ, trong tiếng Việt chúng ta thường nói:

Tôi đi chạy bộ ở công viên vào lúc 7h sáng.

(Chủ ngữ + hành động + địa điểm + thời gian).

Vẫn câu đó, Người Trung Quốc sẽ nói là:

我早上七点在公园跑步。
Wǒ zǎoshang qī diǎn zài gōngyuán pǎobù.
(Tôi – 7h sáng – tại công viên – chạy bộ)
(Chủ ngữ + thời gian + địa điểm + hành động)

• Nếu bỏ thời gian đi thì sẽ nói là:
  我在公园跑步。/Wǒ zài gōngyuán pǎobù./
  Tôi chạy bộ ở công viên.
• Nếu bỏ địa điểm đi thì sẽ nói là:
  我早上七点跑步。/Wǒ zǎoshang qī diǎn pǎobù./
  Tôi chạy bộ lúc 7h sáng.

Vậy với quy tắc này, chúng ta có một trật tự nhất định bạn phải nhớ là:

THỜI GIAN + ĐỊA ĐIỂM + HÀNH ĐỘNG

Trạng ngữ chỉ thời gian trong tiếng Trung luôn đứng trước trạng ngữ chỉ địa điểm và hành động. Nhưng nó có thể đứng trước hoặc sau chủ ngữ, ví dụ:

下个月我去中国。 Xià gè yuè wǒ qù zhōngguó.

Tháng sau tôi đi Trung Quốc.

cũng có thể nói:

我下个月去中国。
Wǒ xià gè yuè qù zhōngguó.

Các động từ năng nguyện là các động từ biểu thị khả năng, nguyện vọng, như: 要 (muốn, cần)、想 (muốn)、能 (có thể)、可以 (có thể)、应该 (nên)、愿意 (bằng lòng)、希望 (hi vọng)、必须 (phải)、敢 (dám)……

Các động từ năng nguyện luôn đứng trước địa điểm, ví dụ:

你不应该在这儿吸烟。
Nǐ bù yīng gāi zài zhèr xīyān.
Bạn không nên hút thuốc ở đây.

Nếu động từ năng nguyện đứng trước thời gian, thì sẽ nhấn mạnh về khả năng và nguyện vọng. Ví dụ:

你应该早上七点起床。
Nǐ yīnggāi zǎoshang qī diǎn qǐchuáng.
Bạn nên thức dậy vào lúc 7h sáng.

Nếu động từ năng nguyện đứng sau thời gian, thì sẽ nhấn mạnh về thời gian. Ví dụ:

你早上七点应该起床。
Nǐ zǎoshang qī diǎn yīnggāi qǐchuáng.
7h sáng bạn nên thức dậy.

Bí quyết để nhớ chữ Hán theo hệ thống, chấm dứt nỗi sợ viết chữ và nhớ chữ Hán tại   Tiki, Lazada, Shoppe

Ở cụm danh từ trong tiếng Việt, danh từ chính sẽ đứng đầu tiên, tiếp theo đó mới để các thành phần bổ nghĩa cho danh từ.

Ví dụ: Cô ấy là cô gái xinh đẹp, thông minh.

Trong cụm danh từ trên: “cô gái” là danh từ chính, “xinh đẹp, thông minh” là phần bổ nghĩa cho danh từ “cô gái”.

Vẫn câu đó, khi nói bằng tiếng Trung thì trật tự từ sẽ đảo lộn lại:

她是个漂亮聪明的女孩儿。
Tā shì ge piàoliang cōngmíng de nǚháir.

Ở đây, chúng ta thấy, cô gái – “女孩儿 ” là danh từ chính lại đứng cuối cùng, còn xinh đẹp, thông minh – “漂亮聪明” là phần bổ nghĩa lại đứng trước danh từ chính. Phần bổ nghĩa này trong tiếng Trung được gọi là định ngữ.

Thêm một ví dụ nữa để các bạn rõ hơn nhé:

Tiếng Việt nói:

Đây là hoa mà anh ấy mua.

Tiếng Trung nói:

这是他买的花。
Zhè shì tā mǎi de huā.

Vậy, ta có quy tắc đối với cụm danh từ trong tiếng Trung như sau:

Định ngữ + 的 + Danh từ trung tâm

Nhớ nhé, trong cụm danh từ, thì danh từ trung tâm sẽ luôn đứng ở vị trí cuối cùng nha!

Khi bạn muốn đặt câu hỏi về thông tin gì (chủ thể, thời gian, địa điểm, hành động…) thì chỉ việc thay đại từ nghi vấn thích hợp vào vị trí đó.

Lấy một ví dụ để các bạn dễ hiểu hơn nha! Ví dụ mình có câu sau:

Ngày mai cậu ấy học tiếng Trung ở trường.
明天他在学校学习汉语。
Míngtiān tā zài xuéxiào xuéxí Hànyǔ.

• Muốn hỏi về thời gian:
  Bao giờ cậu ấy học tiếng Trung ở trường?
  什么时候他在学校学习汉语？
• Muốn hỏi về chủ thể:
  Ngày mai ai học tiếng Trung ở trường?
  明天谁在学校学习汉语？
• Muốn hỏi về địa điểm:
  Ngày mai cậu ấy học tiếng Trung ở đâu?
  明天他在哪儿学习汉语？
• Muốn hỏi về hành động:
  Ngày mai cậu ấy làm gì ở trường?
  明天他在学校做什么？
• Muốn hỏi về tân ngữ của hành động:
  Ngày mai cậu ấy học gì ở trường?
  明天他在学校学习什么？

Như vậy, khi đặt câu hỏi, chúng ta chỉ cần thay đại tự nghi vấn thích hợp và vị trí thông tin cần trả lời là được rồi! Rất giống với tiếng Việt đúng không nào?

Quy tắc cuối cùng về trật tự câu trong tiếng Trung đó là quy tắc trật tự giữa kết cấu giới từ và động từ.

Trong tiếng Việt, chúng ta thường nói động từ trước, rồi mới đến giới từ và cuối cùng mới là tân ngữ. Ví dụ nhé:

Anh ấy tặng cho tôi một bó hoa.

Trong tiếng Việt, chúng ta thấy động từ “tặng” đứng trước, rồi đến giới từ “cho”, cuối cùng mới đến tân ngữ “tôi”. Trong tiếng Trung, trật tự này sẽ đảo ngược lại:

他给我送一束花。
Tā gěi wǒ sòng yí shù huā.

Như vậy chúng ta thấy, trong tiếng Trung kết cấu “giới từ + tân ngữ” sẽ đứng trước động từ.

Giới từ + tân ngữ chịu tác động + động từ

Dẫu có xa vẫn mang chữ về nhà, xem ngay khóa học trực tuyến với giáo viên tại đây.

Trung tâm Tiếng Trung Dương Châu – Trung tâm lớn nhất Hà Nội.

Mọi thông tin thêm về các khóa học mọi người có thể liên hệ tư vấn trực tiếp :

♥ inbox fanpage Tiếng Trung Dương Châu

♥ Shop Tiki : https://tiki.vn/cua-hang/nha-sach-tieng-trung-duong-chau

♥ Shop Shopee : https://shopee.vn/nhasachtiengtrungduongchau

♥ Shop Lazada : https://www.lazada.vn/shop/nha-sach-tieng-trung-pham-duong-chau

📞 Hotline: 09.4400.4400 – 09.8595.8595

🏘️ Cơ sở 1 : số 10 ngõ 156 Hồng Mai – Bạch Mai – Hà Nội.

🏘️Cơ sở 2 : tầng 4 – số 25 – ngõ 68 Cầu Giấy

Ảnh của trashhand từ Pexels

Cùng với tiếng Việt, tiếng Trung thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập. Đặc điểm nổi bật của loại hình này chính là quan hệ ngữ pháp được biểu thị chủ yếu bằng hư từ và trật tự từ.

Trật tự từ trong tiếng Trung rất quan trọng. Trật tự từ thay đổi dẫn đến vai trò ngữ pháp của từ cũng thay đổi và làm cho câu mang ý nghĩa khác nhau. Nắm được trật tự từ là bước cần thiết để nắm vững ngữ pháp tiếng Trung.

1. TIẾNG TRUNG KHÔNG CHIA ĐỘNG TỪ

Tiếng Anh chia động từ để biểu đạt ý nghĩa về mặt ngữ pháp. Còn trong tiếng Trung, hư từ được sử dụng để biểu đạt ý nghĩa này. Ví dụ:

• 我學中文。(Tôi học tiếng Trung.)
• 我在學中文。(Tôi đang học tiếng Trung.)
• 我學中文了。(Tôi đã học tiếng Trung.)

Hư từ là những từ không có ý nghĩa thực tại, gồm giới từ, trợ từ, liên từ, phó từ… Vị trí của hư từ trong câu thường không thể tự do thay đổi:

• Không thể viết 我很感興趣搖滾音樂。Phải sửa thành 我對搖滾音樂很感興趣。
• Không thể viết 我要見面五月天。Phải sửa thành 我要跟五月天見面。

2. TRẬT TỰ TỪ KHÁC NHAU THÌ Ý NGHĨA CŨNG KHÁC NHAU

Cùng xem trật tự khác nhau dẫn đến ý nghĩa khác nhau của các cụm từ dưới đây nhé!

• 我要和你結婚 & 你要和我結婚
  Tôi muốn kết hôn với anh & Anh muốn kết hôn với tôi
• 有什麽吃什麽 & 吃什麽有什麽
  Có cái gì thì ăn cái đó & Muốn ăn cái gì thì có cái đó
• 昨天的我 & 我的昨天
  Tôi của ngày hôm qua & Hôm qua của tôi

Bây giờ, thử giải nghĩa ba cụm từ: 話好説, 説好話 và 好説話. Nhớ để lại đáp án của bạn tại bình luận bên dưới bài viết nhé!

3. KẾT CẤU CÂU TIẾNG TRUNG

a. Kết cấu câu cơ bản trong tiếng Trung

Một câu tiếng Trung được gọi là đẹp và hoàn chỉnh khi được tuân theo kết cấu:

• 我明天在運動場跑步。
  Tôi – hôm qua – ở sân vận động – chạy bộ.
• 五月天去年八月在越南舉辦演唱會。
  Ngũ Nguyệt Thiên – tháng tám năm ngoái – ở Việt Nam – tổ chức đại nhạc hội.
• 小明昨天晚上八點在海邊看煙花。
  Tiểu Minh – tám giờ tối hôm qua – ở bờ biển – xem pháo hoa.

Tuy nhiên, kết cấu câu tiếng Trung có thể thay đổi trong một số trường hợp đặc biệt.

b. Nhấn mạnh thời gian thực hiện hành động

Trong trường hợp này, cụm từ chỉ thời gian sẽ đứng đầu câu, theo sau là dấu phẩy (，gọi là 逗號). Ví dụ:

• 2019年9月，我到了高雄學中文。
  Tháng 9 năm 2019, tôi tới Cao Hùng học tiếng Trung.

c. Nhấn mạnh thời gian và địa điểm thực hiện hành động

Ở đây, cụm từ chỉ thời gian và nơi chốn sẽ được đưa ra đầu câu, theo sau là dấu phẩy (，gọi là 逗號):

Đặc biệt, thời gian luôn ĐỨNG TRƯỚC địa điểm. Bạn tuyệt đối không được đảo lộn trật tự này.

• 三年前在越南，我上網聽到了五月天的《入陣曲》。
  Ba năm trước (khi còn) ở Việt Nam, tôi đã nghe bài hát Nhập Trận Khúc của Ngũ Nguyệt Thiên trên internet.

Kiến thức về trật tự từ và kết cấu câu trong tiếng Trung ít được các bạn chú ý. Nhưng thực tế, đây là hai nội dung cốt lõi nếu bạn muốn thành thạo tiếng Trung. Phương hy vọng bài viết này giúp ích bạn trong quá trình chinh phục ngôn ngữ khó nhằn nhưng cũng không kém phần thú vị này nhé!

Có thể bạn quan tâm