Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024

Kinh tuyến là một nửa đường tròn trên bề mặt Trái Đất, nối liền hai Địa cực, có độ dài khoảng 20.000 km, chỉ hướng bắc-nam và cắt thẳng góc với đường xích đạo. Mặt phẳng của kinh tuyến 0° (chạy qua đài quan sát thiên văn tại Greenwich thuộc Luân Đôn) và kinh tuyến 180°, chia Trái Đất ra làm hai bán cầu – Bán cầu đông và Bán cầu tây.

Các kinh tuyến nối liền các cực từ là các kinh tuyến từ, những kinh tuyến nối liền các Địa cực thì gọi là các kinh tuyến địa lý, còn các đường kinh tuyến vẽ trên bản đồ – là các kinh tuyến họa đồ. Kinh tuyến này còn được gọi là kinh tuyến địa lý, để phân biệt với kinh tuyến địa từ là giao tuyến giữa bề mặt Trái Đất và mặt phẳng đi qua đường thẳng nối các cực địa từ Bắc và Nam.

Kinh tuyến gốc 0 độ đi qua đài thiên văn Greenwich ở ngoại ô thủ đô Luân Đôn nước Anh. Có 360 kinh tuyến, người ta dựa vào kinh tuyến để chia Trái Đất thành 12 múi giờ.

Kinh tuyến là một nửa đường tròn trên bề mặt Trái Đất, nối liền Địa cực, chỉ hướng Bắc - Nam và cắt thẳng góc với đường xích đạo. Đường kinh tuyến có độ dài khoảng 20.000km.

Đường kinh tuyến chạy qua đài quan sát thiên văn tại Greenwich thuộc Luân Đôn là kinh tuyến 0° hay còn gọi là kinh tuyến gốc. Mặt phẳng của kinh tuyến 0° và kinh tuyến 180° chia Trái Đất thành Bán cầu đông và Bán cầu tây.

Các loại kinh tuyến khác nhau gồm:

  • Kinh tuyến từ là các kinh tuyến nối liền các cực từ.
  • Kinh tuyến địa lý là những kinh tuyến nối liền các Địa cực.
  • Kinh tuyến họa đồ là các đường kinh tuyến vẽ trên bản đồ.

Vĩ tuyến là gì?

Vĩ tuyến là một vòng tròn tưởng tượng nối tất cả các điểm có cùng vĩ độ, có hướng từ đông sang tây trên Trái Đất. Vị trí trên vĩ tuyến được xác định dựa trên tọa độ của kinh độ. Điểm giao nhau giữa một kinh tuyến và một vĩ tuyến luôn vuông góc. Càng gần cực Trái Đất thì đường kính của vĩ tuyến lại càng nhỏ hơn.

Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024
5 đường vĩ tuyến đặc biệt của Địa Cầu được sử dụng để đánh dấu bản đồ.

Có 5 vĩ tuyến đặc biệt để đánh dấu bản đồ Trái Đất gồm:

  • Vòng Bắc cực (66° 33' 38" vĩ bắc)
  • Hạ chí tuyến (23° 26' 22" vĩ bắc)
  • Xích đạo (0° vĩ bắc)
  • Đông chí tuyến (23° 26' 22" vĩ nam)
  • Vòng Nam Cực (66° 33' 38" vĩ nam)

Hạ chí tuyến và Đông chí tuyến là các ranh giới phía Bắc và phía Nam của những vùng đất, ít nhất một thời điểm trong năm có thể thấy được Mặt Trời đi qua đỉnh đầu.

Vòng cực bắc và vòng cực nam là ranh giới của những vùng có thể nhìn thấy Mặt Trời trong suốt ít nhất một ngày giữa mùa hè trong năm.

Có bao nhiêu kinh tuyến, vĩ tuyến trên Trái đất

Có tất cả 181 đường vĩ tuyến trên Trái đất bao gồm cả xích đạo là vĩ tuyến đặc biệt. Vĩ tuyến gốc chính là đường xích đạo. Các đường vĩ tuyến song song với nhau và không bao giờ cắt nhau.

Có tất cả 360 kinh tuyến trên Trái đất. Đường Kinh Tuyến gốc được đánh số 0° và chạy qua đài thiên văn Grin-uýt ở ngoại ô Thành Phố Luân Đôn nước Anh. Các kinh tuyến sẽ gặp nhau ở Cực Bắc và Cực Nam.

Các chí tuyến và vòng cực trên Trái Đất

Chí tuyến là gì?

Chí tuyến là tên gọi của hai vĩ tuyến có vĩ độ +23°26’22” và -23°26’22” ở phía Bắc và phía Nam xích đạo Trái Đất, là ranh giới của các vành đai ôn đới và nhiệt đới.

Như vậy, trên Trái đất có 2 đường Chí tuyến là chí tuyến Bắc còn có tên chí tuyến Giải (Cancer), chí tuyến Nam còn có tên chí tuyến Ma Kết (Capricorn).

Vòng cực là gì?

Vòng cực là các đường tưởng tượng trên bề mặt Trái Đất. Tại các điểm từ các đường này đến hai địa cực đôi khi xảy ra hiện tượng ngày hay đêm vùng cực (đêm trắng hay ngày không có mặt trời). Trên Trái Đất có hai vòng cực (là vòng cực Bắc và vòng cực Nam).

Có 2 vòng cực: Vòng cực Bắc: 66033B và vòng cực Nam: 66033N

Kinh độ, vĩ độ và tọa độ địa lí

Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024

Kinh độ của một địa điểm là khoảng cách tính bằng số độ từ kinh tuyến đi qua điểm đó đến kinh tuyến gốc.

Lý thuyết hệ thống kinh, vĩ tuyến và tọa độ địa lí Địa lí 6 Chân trời sáng tạo ngắn gọn, đầy đủ, dễ hiểu

1. Hệ thống kinh, vĩ tuyến

- Kinh tuyến là các đường nối cực Bắc với cực Nam trên bề mặt quả Địa Cầu.

- Vĩ tuyến là các vòng tròn bao quanh quả Địa Cầu, song song với đường Xích đạo.

- Kinh tuyến gốc là kinh tuyến được đánh số 0°, đi qua Đài thiên văn Grin-uých ở ngoại ô Luân Đôn (Anh).

- Vĩ tuyến gốc hay Xích đạo (0°), chia quả Địa Cầu thành hai bán cầu: bán cầu Bắc và bán cầu Nam.

2. Tọa độ địa lí

- Kinh độ của một địa điểm là khoảng cách tính bằng số độ từ kinh tuyến đi qua điểm đó đến kinh tuyến gốc.

Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024

- Vĩ độ của một điểm là khoảng cách tính bằng số độ từ vĩ tuyến đi qua điểm đó đến vĩ tuyến gốc.

Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024

- Tọa độ địa lí của một điểm là kinh độ và vĩ độ của điểm đó trên bản đồ hay quả Địa Cầu.

Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024

- Cách viết toạ độ địa lí của 1 điểm: kinh độ trên, vĩ độ dưới hoặc kinh độ trước, vĩ độ sau.

Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024
hoặc (200T, 100B)

- Khi biết tọa độ địa lí, ta có thể xác định được vị trí của bất kì địa điểm nào trên quả Địa Cầu và bản đồ.

Ví dụ: Xác định tọa độ địa lí của một số địa điểm

Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024

3. Lưới kinh, vĩ tuyến của bản đồ thế giới

Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024

Kinh tuyến và vĩ tuyến đều là những đường thẳng song song cách đều nhau. Các kinh tuyến, vĩ tuyến vuông góc với nhau.

Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024

Hình bên trái: Kinh tuyến là những đường thẳng chụm lại ở cực, vĩ tuyến là những cung tròn đồng tâm.

Hình bên phải: Kinh, vĩ tuyến gốc là những đường thẳng; các kinh, vĩ tuyến còn lại là những đường cong.

Sơ đồ tư duy hệ thống kinh, vĩ tuyến và tọa độ địa lí Địa lí 6 Chân trời sáng tạo

Kinh tuyến vĩ tuyến là gì năm 2024

  • Trả lời câu hỏi mục 1 trang 114 SGK Địa lí 6 Chân trời sáng tạo Hệ thống kinh, vĩ tuyến. Dựa vào thông tin bài học và hình 1.1, em hãy xác định: kinh tuyến gốc, các kinh tuyến Đông, các kinh tuyến Tây, vĩ tuyến Bắc, vĩ tuyến Nam, Xích đạo, bán cầu Bắc, bán cầu Nam.
  • Trả lời câu hỏi mục 2 trang 115 SGK Địa lí 6 Chân trời sáng tạo Quan sát hình 1.2, hãy xác định tọa độ địa lí của các điểm A, B, C, D.
  • Trả lời câu hỏi mục 3 trang 115 SGK Địa lí 6 Chân trời sáng tạo Dựa vào nội dung mô tả lưới kinh, vĩ tuyến của bản đồ thế giới (hình 1.3 a), hãy mô tả đặc điểm lưới kinh, vĩ tuyến của các hình còn lại (hình 1.3 b và 1.3 c). Hình 1.3 a có "Kinh tuyến là những đường thẳng song song cách đều nhau. Vĩ tuyến cũng là những đường thẳng song song và cách đều nhau. Các kinh tuyến, vĩ tuyến vuông góc với nhau".
  • Giải bài luyện tập trang 116 SGK Địa lí 6 Chân trời sáng tạo Dựa vào hình 1.4, em hãy hoàn thành các nhiệm vụ sau: 1. Mô tả đặc điểm lưới kinh, vĩ tuyến của bản đồ trên. 2. Tìm trên bản đồ các vĩ tuyến: - Vòng cực Bắc, vòng cực Nam. - Chí tuyến Bắc, chí tuyến Nam. 3. Xác định tọa độ địa lí của các điểm A, B, C, D. Giải bài vận dụng trang 116 SGK Địa lí 6 Chân trời sáng tạo

Dựa vào bản đồ hành chính Việt nam, em hãy xác định và ghi ra tọa độ trên đất liền 4 điểm cực: cực Bắc, cực Nam, cực Đông và cực Tây của lãnh thổ nước ta.