Trễ kinh có thể là dấu hiệu mang thai. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp trễ kinh không do có thai mà có thể là biểu hiện của nhiều nguyên nhân khác. Cần tìm hiểu nguyên nhân gây ra trễ kinh để khắc phục có kinh nguyệt trở lại bình thường.
1. Những nguyên nhân gây trễ kinh mà không có thai
Trễ kinh mà không có thai có thể do những nguyên nhân sau:
1.1. Cân nặng thay đổi đột ngột
Sự tăng hoặc giảm cân nhanh chóng khiến cơ thể không kịp thích ứng có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. Nguyên nhân là do sự thay đổi đột ngột của tỷ lệ chất béo khiến nội tiết tố mất cân bằng, tùy vào mức độ rối loạn này mà kỳ kinh của bạn đến muộn hay ngưng hoàn toàn.
Trễ kinh mà không có thai khiến nhiều chị em lo lắng
Cân nặng luôn là vấn đề nhạy cảm của nhiều người phụ nữ, không ít người tìm đến chế độ ăn kiêng hạn chế calo để giảm cân. Việc thiếu hụt calo này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của não bộ - nơi kết nối với hệ thống nội tiết để sản xuất hormone sinh sản. Nếu không khắc phục, tình trạng này lâu dài sẽ làm giảm khả năng sinh sản của nữ giới.
1.2. Tinh thần căng thẳng
Não bộ con người được chia thành nhiều khu vực nhỏ có nhiệm vụ khác nhau, trong đó vùng dưới đồi là nơi tiếp nhận và thực hiện các phản ứng căng thẳng. Nghĩa là khi tinh thần căng thẳng, não sẽ gửi tín hiệu tới hệ thống nội tiết để tăng giải phóng hormone cùng phản ứng “chống trả” hoặc “bỏ chạy”.
Tinh thần lo lắng là nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt
Những hormone này sẽ ngăn chức năng cơ thể không cần thiết, tập trung năng lượng và tinh thần cho chức năng sinh tồn để thoát khỏi mối đe dọa sắp xảy ra. Vì thế mà chức năng sinh sản cũng bị ảnh hưởng, điều này lý giải tại sao trạng thái tinh thần căng thẳng thường gây chậm kinh, rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới.
1.3. Chế độ ăn uống, luyện tập thiếu lành mạnh
Những thói quen thiếu lành mạnh sau ảnh hưởng trực tiếp đến nội tiết tố và chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ:
-
Tiêu thụ quá nhiều thức uống chứa cồn hoặc caffeine.
-
Tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu chất.
-
Chế độ tập luyện khắt khe, làm việc quá sức.
1.4. Cho con bú
Sau khi sinh con một thời gian, người phụ nữ sẽ có kinh nguyệt trở lại bình thường. Tuy nhiên việc cho con bú hàng ngày có thể ảnh hưởng nhất định đến điều hòa nội tiết tố và duy trì kinh nguyệt ổn định. Đặc biệt là trong những tháng đầu, em bé cần bú đêm nhiều khiến mẹ thường xuyên thức giấc, ngủ không đều có thể là nguyên nhân cản trở chu kỳ kinh nguyệt xuất hiện.
Thời gian cho con bú có thể chu kỳ kinh nguyệt ở mẹ không xuất hiện đều đặn
1.5. Tác dụng phụ của các biện pháp tránh thai và thuốc
Các phương pháp tránh thai hiện nay thường sử dụng ở người phụ nữ như: đặt vòng, uống thuốc tránh thai,… cũng gây ảnh hưởng nhất định đến nội tiết tố và chu kỳ kinh nguyệt. Bên cạnh đó, các loại thuốc điều trị khác cũng có thể dẫn đến trễ kinh như: thuốc chống dị ứng, thuốc điều trị huyết áp,…
1.7. Do bệnh lý
Hội chứng buồng trứng đa nang là bệnh rất thường gặp ở phụ nữ độ tuổi sinh sản khi hormone sinh dục nữ thiếu hụt trong khi hormone sinh dục nam tăng cao. Ngoài ra, các vấn đề sức khỏe về tuyến giáp cũng thường ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, một số có ít kinh, một số nhiều, không theo chu kỳ hoặc có thể tắt kinh hoàn toàn.
Thông thường, độ tuổi mãn kinh ở người phụ nữ vào khoảng 50 tuổi, song một số người bắt đầu sớm từ 40 tuổi. Trong giai đoạn bước sang tuổi mãn kinh này, chu kỳ kinh nguyệt thường không đều, có thể ngắn, dài khác nhau.
Độ tuổi mãn kinh của phụ nữ thường là 50 tuổi
2. Cần làm gì khi trễ kinh mà không có thai?
Nếu bạn đã dùng que thử thai trước đó nhưng kết quả âm tính, hãy chờ một vài ngày và kiểm tra lại lần nữa. Khi tình trạng trễ kinh hoàn toàn không do mang thai, hãy đi khám sản phụ khoa sớm để được tư vấn, xét nghiệm chẩn đoán tìm nguyên nhân và có biện pháp khắc phục.
Tùy từng nguyên nhân mà có thể bệnh nhân phải điều trị tại bệnh viện, uống thuốc hoặc đơn giản là thực hiện một lối sống lành mạnh hơn. Chu kỳ kinh nguyệt đều đặn rất quan trọng với sức khỏe nói chung và sức khỏe sinh sản nói riêng của người phụ nữ. Vì thế hãy lưu ý những điều sau:
-
Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng với lượng vừa đủ, sao cho lượng calo tiêu thụ hàng ngày phù hợp với lượng calo mất đi.
-
Hạn chế thực phẩm có hại như: thức uống có cồn, thức uống chứa caffeine, thức ăn nhanh chứa nhiều chất béo hay thực phẩm ngọt chứa nhiều đường.
-
Nên tập thể dục thường xuyên, điều độ, không nên tăng giảm tần suất một cách đột ngột.
-
Giữ cân nặng ổn định là chìa khóa giúp phụ nữ duy trì vẻ đẹp hình thể cũng như sức khỏe từ bên trong.
-
Ngủ đủ giấc từ 7 - 8 tiếng, tạo thói quen ngủ trước 11 giờ đêm, không thay đổi lịch sinh hoạt đột ngột khiến hoạt động sinh lý của cơ thể không ổn định.
-
Thư giãn tinh thần, hạn chế lo âu, căng thẳng quá mức.
Nên sớm thăm khám để tìm nguyên nhân, khắc phục tình trạng trễ kinh
Hiện tượng trễ kinh mà không có thai thường không quá nguy hiểm, nếu khám và điều trị khắc phục được nguyên nhân, kinh nguyệt sẽ sớm trở lại. Để chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, chị em phụ nữ cần lưu ý chăm sóc bản thân với những lưu ý trên. Nếu thấy trễ kinh từ 4 - 6 tuần, nên chủ động thăm khám điều trị sớm, tránh để kéo dài dẫn đến vô kinh.
Biết được những nguyên nhân dẫn đến trễ kinh mà không có thai giúp chị em phụ nữ hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe bản thân cũng như để xử lý đúng cách. Duy trì kinh nguyệt đều đặn là điều cần thiết để cơ thể khỏe mạnh và sẵn sàng mang thai bất cứ lúc nào bạn muốn.
Chậm kinh ở nữ giới là một trong những tình trạng thường thấy. Một số người bị chậm kinh khoảng 2 – 3 ngày. Nhưng có một số trường hợp bị chậm kinh 1 tuần hay 2 tuần liền, có khi là 1-3 tháng.
Chậm kinh [hay trễ kinh] là biểu hiện của chu kỳ kinh nguyệt bất thường ở nữ giới. Đây là hiện tượng có biểu hiện đơn giản, khi đến kỳ hành kinh nhưng phụ nữ vẫn chưa xuất hiện kinh nguyệt.
Chu kỳ kinh là sự thay đổi bình thường được lặp đi lặp lại mỗi tháng. Thông thường thì chu kỳ kinh diễn ra đều từ 28-32 ngày.
Nếu quá 35 ngày tính từ ngày hành kinh của người phụ nữ mà vẫn chưa có kinh nguyệt trở lại thì gọi là chậm kinh. Mặt khác, khi chị em lỡ mất ít nhất ba kỳ kinh nguyệt liên tiếp thì được kết luận là vô kinh.
Thực tế, không phải cứ bị chậm kinh là sẽ có thai. Có thể nhận định rằng hiện tượng kinh nguyệt là “tấm gương” phản ánh phần nào tình trạng sức khỏe của người phụ nữ.
Điều đó khẳng định những vấn đề về kinh nguyệt [trong đó có hiện tượng chậm kinh] đều có sự liên quan mật thiết đến tình trạng sức khỏe hiện tại của cơ quan sinh sản cũng như toàn bộ cơ thể của tất cả các chị em phụ nữ.
Chậm kinh [hay trễ kinh] là biểu hiện của chu kỳ kinh nguyệt bất thường ở nữ giới
Thật ra, tình trạng này không phải là hiếm gặp đối với đa số chị em phụ nữ, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ nguyên nhân gây nên. Dưới đây kể ra một số nguyên nhân có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của nữ giới:
Đa phần nữ giới đã có gia đình hoặc chưa có gia đình nhưng đã quan hệ tình dục thì thông thường hay nghĩ nguyên nhân trễ kinh khoảng 10 – 15 – 20 ngày là vì có thai.
Theo lẽ thường, trong một vòng kinh nguyệt, lớp niêm mạc bên trong tử cung sẽ dần dần dày lên để chuẩn bị cho trứng thụ tinh vào làm tổ. Theo sinh lý bình thường của một người phụ nữ, nếu không xảy ra hiện tượng trứng và tinh trùng gặp nhau, quá trình thụ thai không được bắt đầu thì khi đó cơ thể người phụ nữ sẽ tự loại bỏ lớp niêm mạc này, gây hiện tượng ra máu, gọi là hành kinh.
Ngay lúc này, một chu kỳ kinh nguyệt mới lại bắt đầu. Và như vậy, nếu xuất hiện kinh nguyệt tức là người phụ nữ không mang thai. Ngược lại với điều trên, trường hợp trứng được thụ tinh và làm tổ bên trong tử cung, lúc này lớp niêm mạc sẽ không bong ra mà tiếp tục được nuôi dưỡng để bắt đầu quá trình phát triển của thai nhi. Chính vì vậy, trong suốt quá trình mang thai của mình sẽ không xuất hiện kinh nguyệt của phụ nữ.
Phụ nữ có gia đình hoặc đã quan hệ tình dục thường hay nghĩ nguyên nhân trễ kinh là vì có thai
Như vậy, hiện tượng chậm kinh rất có thể là dấu hiệu sớm phát hiện của việc mang thai. Tuy nhiên, để biết được chính xác nguyên nhân chậm kinh có phải do mang thai hay không, bạn chỉ cần sử dụng que thử thai là có thể xác định được khả năng mang thai của mình.
Một số bạn nữ đặt ra mục tiêu cần phải lấy lại vóc dáng một cách nhanh nhất. Một số người chọn cách đến phòng gym và bắt đầu luyện tập liên tục dẫn đến việc quá sức. Điều này thật sự không hề tốt cho cơ thể chút nào và là một trong những nguyên nhân gây trễ kinh ở phụ nữ.
Tập thể dục luôn là là giải pháp rất tốt cho sức khỏe và giúp bạn có được vóc dáng thon gọn cân đối, nhưng không có nghĩa là bạn có thể lạm dụng biện pháp này một cách thái quá. Có thể bạn chưa biết, những bệnh nhân bị mất kinh đa phần là những vận động viên chạy marathon, vũ công ba lê, người hay luyện tập thể hình và những vận động viên thể thao chuyên nghiệp khác.
Tóm lại, nếu bạn đang luyện tập với cường độ quá lớn và không bổ sung thật đủ lượng calo cần thiết, cơ thể bạn sẽ không thể sản xuất đủ estrogen để duy trì một chu kỳ kinh nguyệt bình thường.
Để khắc phục điều này, bạn cần chú ý vận động chậm lại một chút, ăn nhiều hơn một chút và tập luyện ít đi một chút. Điều này sẽ giúp cho cơ thể bạn trở lại cân bằng như trước đây.
Vùng dưới đồi là vị trí liên quan đến quá trình tạo ra estrogen trong kỳ kinh nguyệt, bị ảnh hưởng rất nhiều bởi các hormone gây ra bởi tình trạng stress, chẳng hạn như adrenaline và cortisol.
Bất kỳ những điều gì đó khiến bạn căng thẳng đều là nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt.
Để hạn chế sự căng thẳng nêu trên, bạn cần phải luyện tập lối sống thanh thản, vui vẻ, tinh thần lạc quan, suy nghĩ tích cực. Một khi bộ não của bạn nhận ra rằng sự căng thẳng đã giảm bớt đi và kết thúc, thì các chức năng cơ thể mới dần trở lại một cách bình thường.
Nếu bạn được kê toa một loại thuốc mới, hoặc được chỉ định thay đổi liều lượng của các thuốc mà bạn đang sử dụng, rất có thể đây là lý do khiến kỳ kinh nguyệt của bạn bị ảnh hưởng. Cụ thể, với một số tác dụng phụ của thành phần thuốc nhiều khả năng sẽ gây ra chậm kinh: thuốc chống trầm cảm, thuốc nội tiết tố, thuốc chống loạn thần, thuốc tránh thai, corticosteroids và thuốc dùng trong hóa trị.
một số tác dụng phụ của thành phần thuốc nhiều khả năng sẽ gây ra chậm kinh
Chị em nữ giới cần phải trao đổi ngay với bác sĩ điều trị về tình trạng trễ kinh này và các loại thuốc đang sử dụng để có thể xác định chính xác nguyên nhân dẫn đến điều nói trên.
Nếu đang trong quá trình giảm cân, bạn có thể bị trễ kinh hoặc thậm chí là bị mất kinh. Với chỉ số BMI [chỉ số khối cơ thể] đạt dưới 19 có vẻ rất lý tưởng với đa số các chị em, nhưng nếu bạn giảm cân một cách quá đột ngột, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái “lỡ nhịp” và tình trạng chậm kinh có thể xảy ra lập tức.
Lý giải cho tình trạng này là trong một chu kỳ kinh nguyệt, cơ thể nữ giới cần sản xuất đủ lượng estrogen để xây dựng lớp niêm mạc tử cung ở phụ nữ. Việc giảm cân quá mức và giảm bổ sung calo có thể ảnh hưởng xấu đến vùng dưới đồi, đây là cơ quan chịu trách nhiệm điều chỉnh các quá trình khác nhau trong cơ thể bao gồm cả chu kỳ kinh nguyệt.
Vậy nên cơ thể sẽ sản xuất không đủ lượng estrogen cần thiết cho kỳ kinh nguyệt. Điều này là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng chậm kinh. Trường hợp nặng hơn, những người giảm cân cấp tốc thậm chí sẽ không xuất hiện kinh nguyệt.
Các bạn nữ cần phải thực hiện chế độ giảm cân một cách an toàn và khoa học. Tốt nhất, bạn nên tham khảo ý kiến chuyên môn của bác sĩ, tránh lạm dụng các biện pháp giảm cân một cách cấp tốc hoặc các thực phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc.
Ngược lại, điều tương tự xảy ra với việc tăng cân quá nhanh. Vấn đề này cũng sẽ trở thành nguyên nhân gây ra chậm kinh ở phụ nữ. Điều trên khiến cho cơ thể sản xuất quá nhiều estrogen trong thời gian ngắn, làm cho lớp nội mạc tử cung phát triển quá mức bình thường và trở nên không ổn định. Trong trường hợp này, các chị em sẽ cần giảm đi một vài cân để giúp chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường như cũ.
Việc uống quá nhiều rượu có thể gây ảnh hưởng đến hormone sinh sản ở nữ giới, dẫn đến hiện tượng rối loạn kinh nguyệt. Bên cạnh đó, thói quen hút thuốc lá cũng là nguyên nhân trực tiếp khiến chậm kinh ở một vài phụ nữ. Bởi lẽ, chất nicotine và khói thuốc lá có tác động xấu đến các cơ quan vùng chậu, làm giảm phân phối oxy đến khu vực xương chậu và ảnh hưởng đến lớp nội mạc tử cung.
Không những vậy, hút thuốc lâu ngày còn là nguyên nhân khiến các ống dẫn trứng gặp vấn đề, làm giảm chất lượng cũng như số lượng trứng và có thể dẫn đến vô sinh. Vì vậy hãy ngừng ngay việc uống rượu và hút thuốc lá để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Qua đó còn giúp hạn chế tình trạng chậm kinh và các vấn đề liên quan đến việc sinh sản.
Hút thuốc lâu ngày còn là nguyên nhân khiến các ống dẫn trứng gặp vấn đề
Giai đoạn tiền mãn kinh của phái nữ rơi vào khoảng sau 42 tuổi. Đây là lúc cơ thể bắt đầu tạo ra ít estrogen hơn, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của họ. Mãn kinh sớm là khi phụ nữ ngừng kinh nguyệt ở độ tuổi trước 40. Một số thủ thuật y học như phẫu thuật, xạ trị, hóa trị ở vùng bụng hoặc xương chậu có thể khiến nữ giới nhanh đến giai đoạn mãn kinh hơn.
Nếu bạn bị trễ kinh 20 ngày mà khi thử que thấy một vạch ngày thì bạn nên đi xét nghiệm bác sĩ chuyên khoa ngay để được điều trị sớm.
Một số bệnh phụ khoa cũng là nguyên do khiến chị em phụ nữ bị chậm kinh, chẳng hạn như u xơ tử cung, viêm lộ tuyến tử cung, suy buồng trứng và viêm buồng trứng,…
Để nhận biết được rõ các bệnh lý nhạy cảm này thì chị em cần phải để ý quan sát, theo dõi chu kỳ kinh của mình một cách cẩn trọng, xem có những biểu hiện bất thường nào không? Ví dụ như hiện tượng máu kinh bị vón cục, có mùi khó chịu hay có màu sắc lạ hay không?
Đồng thời, bạn nên theo dõi những dấu hiệu liên quan khác cũng rất dễ gặp như có bị đau bụng dưới âm ỉ, dịch tiết âm đạo có màu bất thường, vùng kín có mùi hôi. Từ đó, thẳng thắn trao đổi hơn với bác sĩ phụ khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Một số bệnh phụ khoa cũng là nguyên do khiến chị em phụ nữ bị chậm kinh
Hiện tượng trễ kinh có thể bắt nguồn từ vấn đề buồng trứng đa nang. Căn bệnh này gây ra bởi sự rối loạn nội tiết tố ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, làm xuất hiện nhiều nang nhỏ trong buồng trứng và ngăn cản sự rụng trứng xảy ra. Hội chứng buồng trứng đa nang ảnh hưởng đến các hormone giải phóng trứng và là tác nhân xấu đối với khả năng sinh sản của người phụ nữ.
Kinh nguyệt không đều bắt nguồn từ bệnh buồng trứng đa nang nếu không được điều trị sớm, bệnh nhân có thể bị mất cân bằng hormone, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và gia tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm khác, bao gồm: đái tháo đường, bệnh tim mạch và rối loạn sinh sản.
Có thể nói rằng, nội tiết cân bằng thì kinh nguyệt ắt sẽ đều đặn. Khi có bất kỳ một bất thường nào đó xảy ra, khiến cho cả vùng dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng hoạt động sai lệch, hệ nội tiết tố của bạn sẽ bị mất cân bằng, dẫn đến hiện tượng rối loạn kinh nguyệt.
Một vấn đề bất thường tại tuyến giáp đều có khả năng gây ra những thay đổi trong kỳ kinh nguyệt của bạn
Tuyến giáp là bộ phận giúp kiểm soát hormone, điều chỉnh sự trao đổi chất và tương tác với nhiều hệ thống khác trong cơ thể để đảm bảo mọi thứ đều diễn ra một cách cân bằng và đúng theo nhịp. Một vấn đề bất thường tại tuyến giáp như tuyến giáp hoạt động kém [suy giáp, nhược giáp] hoặc tuyến giáp hoạt động quá mức [cường giáp] đều có khả năng gây ra những thay đổi trong kỳ kinh nguyệt của bạn.
Để những ngày kinh nguyệt đúng chu kỳ, các chị em nên lưu ý rửa ráy vùng kín đúng cách một cách thường xuyên. Không nên thụt rửa sâu hay lấy quá nhiều hỗn hợp làm sạch, việc làm này sẽ gây ra biến đổi mức độ pH, làm cho virus có thể thâm nhập “cô bé” một cách dễ dàng hơn và gây nên hiện tượng viêm nhiễm vùng kín.
Ngoài ra, bạn cần phải có thói quen sinh hoạt lành mạnh cũng như khẩu phần ăn uống khoa học, hợp lý. Nên bổ sung thêm đủ chất dinh dưỡng từ những loại món ăn như rau củ quả, thịt, trứng, sữa,…và hạn chế ăn những thức ăn có không ít chất béo cũng như không nên dùng một số sản phẩm chứa chất kích thích như trà, cà phê, bia, rượu và thuốc lá.
Rối loạn kinh nguyệt khiến cho cơ thể thiếu máu rất nhiều, gây nên hiện tượng mệt mỏi, không dễ dàng tập trung… Ngoài ra còn khiến âm đạo của nữ giới bị khô, khó khăn đạt được cực khoái khi quan hệ tình dục. Đặc biệt, nữ giới khi kinh nguyệt bị rối loạn đe dọa trực tiếp đến khả năng sinh sản. Vì thế, phái đẹp gái cần phải xác định mọi phương pháp giúp điều hòa kinh nguyệt được trở lại bình thường.
Để điều hòa nội tiết tố nữ, chị em có thể cung cấp nội tiết từ món ăn qua bữa ăn liên tục. Nếu bởi chế độ dinh dưỡng cũng như lối sống bên ngoài lý bởi biến đổi nội tiết tố chị em phụ nữ estrogen thì chế độ dinh dưỡng cùng với lối sống cũng ảnh hưởng tới chu kỳ kinh.
Chính vì vậy, phái đẹp cần giữ gìn một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, thói quen sinh hoạt thích hợp, tránh các chất gây nghiện như rượu, thuốc lá, cafe… Cân bằng giữa việc vận động và nghỉ ngơi, thực hiện mọi biện pháp giúp cho chính mình không rơi vào tình trạng stress kéo dài.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: //www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/