Tiêu luận vai trò của khoa học công nghệ đối với sự phát triển ở Việt Nam

Trang web này phụ thuộc vào doanh thu từ số lần hiển thị quảng cáo để tồn tại. Vui lòng tắt trình chặn quảng cáo của bạn hoặc tạm dừng tính năng chặn quảng cáo cho trang web này.
» Xem thêm

» Thu gọn

Chủ đề:

• Vai trò của khoa học công nghệ
• Công nghệ trong sự phát triển xã hội
• Vai trò công nghệ
• Tiểu luận triết học Mac-Lênin
• Triết học Mac- Lênin

Download

Xem online

Tóm tắt nội dung tài liệu

1. Họcviệnngânhàng1TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin A/đặtvấnđề Đấtnướcviệtnamtatrongthếkỉtrướcđãtrảiqua3/4thếkỉsống trongchiếntranhđấtnướcbị tànpháhoangtànđổ nátvớivậtchấtkĩ thuậtlạchậu.Vậymàmớichỉ saugần30nămsaungàygiảiphóngcuộc sốngcủachúngtađượccảithiệnrõràng. Kinhtế chínhtrị ổnđịnhtốc độ tăngtrưởngkinhtếcaovàbềnvững.Đặcbiệtlàtừnăm1988trởlại đây,từkhichúngtatiếnhànhcôngcuộcđổimớiđấtnướcmộtcáchtoàn diệnvềmọimặtđờisốngxãhộicónhữngchuyểnbiếnsâusắc,tíchcực Đảngvànhànướcđãvậndụngsángtạotư duytriếthọcMac­Lênin: “bảnchấtconngườilàtổnghoàcácmốiquanhệxãhội” Conngườilàsảnphẩmcủaxãhộinhưngcũngchínhconngười tạolênxãhộiấyvàcảitạoxãhộiđưaxãhộitiếnlênbằngchínhtrithức màmìnhcóđượctừxãhội. Cóđượcsựpháttriểncủađấtnước nhngàynaykhôngthểkhông kể đếnđónggópcủatrithứckhoahọc.Ngaytừ xưatổ tiêntavẫncoi “hiền tài là nguyên khí quốc gia nguyên khí ấy mạnh thì nước thịnh nguyênkhíấyyếuthìnướcsuy”.Vìthếhiềntàiđượctrọngdụngởmọi thờiđạimọilúcmọinơi.Haynóikhácđilàtrithứckhoahọcluôncần chosựpháttriểncủaloàingười Khôngcóýthứcconngườikhôngkhácgìsovớinhữngloàivật trongtựnhiên.Vìcóýthứctừquansáttrựcquan,conngườitìmrađược nguyênlýcũngnhưtácdụngcủamoịhiệntượngtừđósángtạoranhững cáimớitừđónhờ quátrìnhlaođộngsự tiếnhoácủaloàingườiluônđi cùngsựtiếnbộcủacôngcụsảnxuất. Ngàynaylựclượngsảnxuấttrênthếgiớiđãpháttriểntớimột trìnhđộ caotrongkhiđóđấtnướctacòn ở tìnhtrạnglẹtđẹtchậmtiến hàngchụcthậmchíhàngtrămnămsovớicácnướckháctrênthế giới. Năm1988làmộtdấumốcquantrọngnhấtthểhiệnquyếtđịnhđúngđắn
2. Họcviệnngânhàng2TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin sángsuốtcủaĐảngvàNhànướcta.Đấtnứơctachậmpháttriểnlực lượngsảnxuấttrìnhđộthấpkémkĩthuậtlạchậusởdĩnhưvậyvìchúng tađilênchủnghĩaxãhộitừchếđộ phongkiếnlaibịchiếntranhtànphá bỏquachếđộtưbảnchủnghĩamộtchếđộlànềntảngkhoahockĩthuật đểxâydựngnềntảngchochủnghĩaxãhội.Vìthếchúngtaphảimởcửa vàmởcửalàđúngđắnvàcầnthiếtchúngtamởcửađểtiếpthukhoahọc côngnghệvàtrithứcthếgiớivậndụngvàoViêtNamta. Chođếnnaysaugần20nămđổimớimởcửavớisựgópsức củamộtlựclượngsảnxuấtquantrọnglàkhoahọccôngnghệ bộ mặt đấtnứơcđãthayđổirõrệtđờisốngnhândâncảithiện,đườngsá,cầu cống,nhàcửakhangtranghơnxâydựngđượcnhiềunhàmáyđiệnlớn vớisựgópsứccủanướcngoài. Xácđịnhđượctầmquantrọngcủakhoahọccôngnghệ nhànước tađãthựchiệnnhiềuchínhsách,biệnphápđẩymạnhhơnnữa. Chúngtaluôncoikhoahọcvàcôngnghệ lànềntảngvàđộng lựccủasự pháttriểnđấtnước. Ngàynayxuhướngpháttriểncủanền kinhtế thế giớilàgắnkếtngàycằngchặtchẽ giữakhoahọcvớicông nghệ,trithứckhoahọclànềntảngsángtạokhoahọccôngnghệ.Khoa họccôngnghệngàycàngcóvaitròquyếtđịnhđốivớipháttriểnsảnxuất xãhội.Khoahọcvàcôngnghệđượccoilàlựclượngsảnxuấthàngđầu, độingũ cánbộ khoahọccôngnghệ làlựclượng lòngcốtcủasứcsản xuấtmớinótácđộngtoàndiệnlênsự pháttriểnchungcủatấtcả các ngànhcáclĩnhvực. Lànsóngđổimớicôngnghệ,đặcbiệtviệcứngdụngcôngnghệcao như:côngnghệ thôngtin, côngnghệ sinhhọc,côngnghệ tự độnghoá, côngnghệ chế tạovậtliệu,nănglượngmớiđangtạorachonhânloại nhữnghệ thốngsảnxuấtsiêuchínhxác,hệ thốngliênlạchiệnđạivà traođổithôngtin ở tốcđộ rấtcao,làmthayđổicơ bảnxãhộinông
3. Họcviệnngânhàng3TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin nghiệpvàcôngnghiệptruyềnthống.Sựtụthậuvềkhoahọccôngnghệ ngàynaycóthểsẽ nhanhchóngdẫnđếntụthậuvàlệ thuộcvề kinhtế, chínhtrị vàvănhoácủanhiềuquốcgiatrênthế giới.Vìvậy,cácnước nhấtlàcácnướcpháttriểnđãgiànhưutiênpháttriểnkhoahọccôngnghệ phụcvụpháttriểnkinhtế­xãhội.Đầutư chogiáodụcthíchđáng,cấp vốnchocáchoạtđộngnghiêncứukhoahọcvàứngdụngnó.Trọngdụng cácnhàkhoahọctránhchảymáuchấtxámhiệnnayđấtnướcrấtcần nhữngnhàkhoahọctàigiỏituynhiênnhữngnhàkhoahọclaiđượchưởng chế độchưađượcthoả đángchonêngiớitrẻngàynayrấtítngườichọn chomìnhnghềnghiêncứukhoahọc.Vìvâynhànướccầncónhữngchính sáchgiữlạinhữngnhântàidochínhmìnhđàotạora. Cácthànhtựucủacuộccáchmạngkhoahọccôngnghệ mới, đangthayđổitoànbộhànhvivàtưduycủamỗithànhviênnhânloại.Vai tròconngườivàtrithứckhoahọccôngnghệđượcnânglênmộttầmcao mới.Vì vậymàemchonđề tài:“ Vaitròcủakhoahọccôngnghệ trongsựpháttriểncủaxãhội”chobàitiểuluậnnày.Dothờigianhạn chếnênkhôngthểtránhkhỏinhữngsaisótnhấtđịnh.Kínhmongcácthầy đónggópýkiếnnhiệttìnhcủacácthầycôtrongkhoachobàitiểuluận củaem.
4. Họcviệnngânhàng4TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin
5. Họcviệnngânhàng5TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin B/GIẢIQUYẾTVẤNĐỀ I/CHUNGCỦALÝLUẬNTRIẾTHỌCMÁC­LÊNINVỀ Ý THỨC I.1/QUANNIỆMCỦATRIẾTHỌCMAC­XITVỀÝTHỨC a/Địnhnghĩavàkếtcấuýthức TheotriếthọcMac­Lênin“ýthứclàsựphảnánhsángtạothế giớikháchquanvàobộ nãoconngườithôngqualaođộngvàngônngữ”. Đểđưarađượcđịnhnghĩatrênconngườiphảitrảiquamộtquátrìnhlịch sửlâudàivớinhữngquanniệmvềýthứcnhiềukhikhôngtrọnvẹn.Ngay tùthờicổ xưakhiconngườicònmơ hồ về cấutạobảnthânmìnhvì chưalýdảiđượccácsựvậthiệntượngxungquanhmình.Thìtôngiáolại chorằngconngườicóhaiphầnlinhhồnvàthểxáckhichúngcònở với nhauthìconngườisốngkhichúngtáchnhauthìconngườichết.Cònchủ nghĩaduytâmchủ quanthìđồngnhấtýthứcvớicảmgiácvàchorằng cảmgiáccủaconngườichiphốithếgiới…. Nhvậy,cảtôngiáolẫnchủ nghĩaduytâmđềuchorằngýthứctồntạiđộclậpvớithếgiớibênngoài vàlàtínhthónhấtsángtạorathếgiớivậtchất. Chủnghĩaduyvậtchấtpháccổđạithìchorằnglinhhồnkhông thể táchrờicơ thể vàcũngchếttheocơ thể,linhhồndonhữnghạtvật chấtnhỏtạothành Khikhoahọctự nhiênpháttriển,conngườiđãchứngminh đượcsự phụ thuộccủacáchiệntượngtinhthần,ýthứcvàobộ óccon ngườithìmộtbộphậnnhàduyvậttheochủnghĩaduyvậtmáymóccho rằngóctrựctiếptiếtraýthứcnhưgantiếtramật. Chủ nghĩaduyvậtthế kỷ XVII­XVIIIvàchủ nghĩaduyvật Phơ­Báchquanniệmkếtcấuýthứcbaogồmcảtâmlý,tìnhcảmtrithức
6. Họcviệnngânhàng6TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin trítuệ,tự ýthứcvàđịnhnghĩaýthứclàsự phảnánhcủathế giớikhách quan.Địnhnghĩanàychưachỉrõđượcvaitròcủaxãhội,củaýthức. Chủnghĩaduyvậtbiệnchứngkhẳngđịnhýthứclàđặctínhvà sảnphẩmcủavậtchất,ýthứclàsựphảnánhthếgiớikháchquanvàobộ ócconngườithôngqualaođộngvàngônngữ.NóivấnđềnàyMácnhấn mạnh:tinhthần,ýthứcchẳngquanóchỉlàcáivậtchấtdichuyểnvàobộ ócconngườivàđượccảibiếnđitrongđó. Ýthứclàmộthiệntượngtâmlýxãhộicókếtcấuphứctạpbao gồmtựýthức,trithức,tìnhcảm,ýtrítrongđótrithứlàquantrọngnhất, làphươngthứctồntạicủaýthức. Tùýthứclàmộtyếutốquantrọngcủaýthức.Chủ nghĩaduy vậtcoitùýthứclàmộtthựcthểđộclập,tựnócósẵntrongcáccánhân, biểuhiệnhướngvềbảnthânminhtựkhẳngđịnh“cáitôi”riêngbiệttách rờinhữngquanhệxãhội.Tráilạichủnghĩaduyvậtbiệnchứngchorằng tự ýthứclàýthứchướngvề bảnthânmìnhthôngquaquanhệ vớithế giớibênngoài.Khiphảnánhthếgiớikháchquan,conngườitựphânbiệt đượcmình,đốilậpmìnhvớithế giớiđóvàtự nhậnthứcmìnhnhư một thựcthểhoạtđộngcócảmgiác,cótưduy,cócáchànhviđạođứcvàcó vịtrítrongxãhội,đặcbiệttronggiaotiễpxãhộivàhoạtđộngthựctiễn đòihỏiconngườiphảinhậnthứcrõbảnthânmình,tự điềuchỉnhmình tuântheocáctiêuchuẩn,quytắcmàxãhộiđặtra.Conngườicóthể đặt ravàtrả lờicáccâuhỏi:Mìnhlàai?Mìnhphảilàmgì?Mìnhdượclàm gì?Làmnhthếnào?Ngoàiravănhoácũngđóngvaitròlàgươngsoigóp conngườitự ýthứcđượcbảnthân.Tiềmthứcmàchủ thể cótừ trước nhưnggầnnhbảnnăng,kĩnăngnằmsâutrongýthứccủachủthể. Vôthứclàhiệntượngtâmlýđiềukhiểnnhữnghoạtđộngxảy raởbênngoàiphạmvicủaýthứchoặckhôngđượctrithứcchỉđạo.
7. Họcviệnngânhàng7TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin Có2loạivôthức:loạithứnhấtcóliênquanđếnhànhvitrước kiađãđượcýthứcnhưnglặpđilặplạitrởthànhthãiquenvàloạithứhai liênquanđếncáchànhvichưađượcconngườiýthức.Vôthứcbiểuhiện bằngnhữnghiệntượngnh:bảnnănghammuốn,giấcmơ,bịthôimiên, sự dàyvòmặccảm….Cónhữngvôthứccóhạinhlìlờilàmmấtlòng ngườikhác…..songcónhữngvôthứccólợihụthẫngmộtđIềugìđó nhưnglạithấynóthànhsựthậttronggiấcmơ.Vôthứccólợitạosựcân bằngbùđắplạinhữnggìkhôngđược nh mongmuốn,lấpđinhữnglỗ hổngtrongtâmhồn.Dođógiúpchúngtacóthể giảmbớtnhữngcăng thẳngtrongcuộcsống.Vìvậyviệctăngcườngrènluyệnnhữnghànhvi tích cực thành thãi quen có vai trò rất quan trọng trong đời sống con người. Trithứclàhiểubiết,kiếnthứccủaconngườivềthếgiới.Nóiđến trithứclànóiđếnhọcvấn,trithứclàphươngthứctồntạicủaýthức.Sự hìnhthànhvàpháttriểncủaýthứccóliênquanmậtthiếtvớiquátrìnhcon ngườinhậnbiếtvàcảitạothế giớitự nhiên.Conngườitíchluỹ được càngnhiềutrithứcthìýthứcthậtcao,càngđisâuvàobảnchấtsựvậtvà cảitạothế giớicóhiệuquả hơn.Tínhnăngđộngcủaýthứcnhờ đómà tănglên.Nhấnmạnhtrithứclàyếutốcơbản,quantrọngnhấtcủaýthức cónghĩalàchốnglạiquanđiểmgiảnđơncoiýthứcchỉlàtìnhcảm,niềm tinvàýchí.Ngượclạinếutrithứcbiếnthànhtìnhcảm,niềmtin,ýchí củaconngườihoạtđộngthìtự nókhôngcóvaitrògìvớiđờisốnghiện thực. Tómlại,ýthứcbaogồmnhữngyếutốtrithứcvànhữngyếutốtình cảm,ýchítrongsự liênhệ tácđộngqualạinhưngvềcănbảnýthứccó nộiungtrithứcvàluônhướngtớitrithức. b/Nguồngốccủaýthức +Nguồngốctựnhiên
8. Họcviệnngânhàng8TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin Cùngvớisự tiếnhoácủathế giới,vậtchấtcótínhphânhoá cũngpháttriểntừ thấpđếncao.Trongđóýthứclàhìnhthứcphảnánh caonhất,ýthứcrađờilàkếtquảcủasựpháttriểnlâudàicủathếgiớitự nhiênchotớikhixuấthiệnconngườivàbộ ócconngười.Khoahọcđã chứngminhrằngthế giớivậtchấtnóiriêngvàtráiđấtnóichungđãtồn tạirấtlâutrướckhixuấthiệnconngười,rằnghoạtđộngtâmlýcủacon ngườidiễnratrêncơ sở hoạtđộngsinhlýthầnkinhcủabộ nãocon người.Bộ nãobaogồmkhoảngtừ 15­17tỉ tế bàothầnkinh,cáctế bào nàynhậnvôsốtínhiệuvềcácmốiquanhệthunhận,xửlýtruyềndẫnvà điềukhiểntoànbộ cáchoạtđộngcủacơ thể trongquanhệ đốivớithế giớibênngoàiquacơ chế phảnxạ khôngđiềukiệnvàphảnxạ cóđiều kiện. Khôngthểtáchrờiýthứcvớibộnão.Vìýthứclàchứcnăng củabộnãovàbộnãolàkhíquancủaýthức,ýthứcvàbộnãocóliênquan chặtchẽvớinhau.Bộnãobịtổnthươngthìhoạtđộngcủanhậnthứcsẽ bịrốiloạn. Cũngkhôngthểquymộtcáchđơngiảnýthứcvềcácquátrình sinhlýnhưquanniệmchorằngóctiếtraýthứcnhưgantiếtramật,vìóc làcơ quanphảnánh,nộidungcủaýthứclàthế giớibênngoài,ýthứclà sựphảnánhthếgiớikháchquanvàobộócconngười.Sựxuấthiệncủaý thứcgắnliềnvớisựpháttriểnđặctínhphảnánh,đặctínhnàypháttriển cùngvớiđặctínhcủathếgiớitựnhiên. Phảnánhlàthuộctínhchungcủavậtchất.Trướckhicon ngườixuấthiệnthìvậtchấtđãcóđặctínhphảnánhtừnhữngphảnánh đơngiản,thụđộngkhônglùachọnnhưphảnánhtrongthếgiớivôcơ:cơ học,vậtlý,hoáhọcđếnnhữngphảnánhcótínhcaohơnlùachọnhơn nhưởtrongthếgiớihữusinh.Phảnánhtâmlýlàhìnhthứcphảnánhcủa cácđộngvậtcóhệ thầnkinhtrung ương.Đâylàhìnhthứcphảnánhcao
9. Họcviệnngânhàng9TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin nhấtcủathế giớiđộngvật,nólànhữnghànhđộngcóđiềukiệnvàlùa chọnhìnhthứcthựchiện. Phảnánhcóýthứclàsưphảnánhcaonhấtcủasựphảnánh nóchỉcókhixuấthiệnconngườivàxãhộiloàingười.Sựphảnánhnày khôngthểhiện ởcấpđộ cảmtínhnhcảmgiác,trigiác,biểutượngnhờ hệ thốngtínhiệuthứ nhấtmàcònthể hiện ở cấpđộ lítính:kháiniệm, phánđoán,suylýnhờtínhiệuthứhai[ngônngữ].Sựphảnánhcủaýthức làsưphảnánhcómụcđích,cókếhoạch,tựgiác,chủđộngtácđộngvào sự vậthiệntượngbuộcsự vậtbộclénhữngđặcđiểmcủachúng.Sự phảnánhýthứcluôngắnliềnvớilàmchotựnhiênthíchnghivớinhucầu pháttriểnxãhội. +Nguồngốcxãhội Chỉcónguồngốctựnhiênvẫnchưađủhìnhthànhýthức.Mà phảicótácđộngcủanhântố xãhội.Nhântố xãhộilàtổngthể củacác nhântố khácnhau.Nhưngcáicơ bảnvàquantrọngnhấtlànhântố lao động.Laođộnglàloàingườisửdụngcôngcụlaođộngtácđộngvàothế giớitựnhiênbiếnđổithếgiớitựnhiêntạosảnphẩmphùhợpvớimình. Đóchínhlàquátrìnhconngườitácđộngkhámpháthếgiớitựnhiên.Con nhườithoátrakhỏiđộngvậtlànhờ cólaođộng.Vìvậyngườitanói: “mộtkiếntrúcsưtồicònhơnmộtcononggiỏi’’bởivìtrướckhixâymột ngôinhàngườikiếntrúcsưdãphácthảotrongđầuanhtacònconongthì xâynhàtheobảnnăng. Mácnói:khôngthôngqualaođộngconngười[loàivật]chỉ chiêmngưỡngthếgiớitựnhiênvàđồngthờichínhtừ trongquátrìnhlao màconngườihìnhthànhngônngữ.Ngônngữđóngvaitròlàvỏvậtchất củatưduy,khimàconngườicóbiểuhiệnliênkếtnhauđểtraođổikinh nghiệm,tổchứclaođộngtấtyếudẫnđếnnhucầu“cầnnóivớinhaumột cáigì”đóchínhlàngônngữ.Vớisự xuấthiệncủangônngữ,tư tưởng
10. Họcviệnngânhàng10TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin conngườicókhảnăngbiểuhiệnthành“hiệnthựctrựctiếp”,trởthànhtín hiệuvậtchấttácđộngvàogiácquancủaconngười,gâyracảmgiác.Do vậy,quangônngữ conngườicóthể giaotiếp,traođổikinhnghiệm,tư tưởngtìnhcảmchonhau,từđómàýthứccánhântrởthànhýthứcxãhội vàngượclạiýthứcxãhộithâmnhậpvàoýthứccánhân.nhơ ngônngữ màphảnánhýthứcmớicóthể thựchiệnnhư làsự phảnánhgiántiếp, kháiquátvàsángtạo.Vìvậyngônngữ trở thànhmộtphươngtiệnvật chấtkhôngthể thiếuđượccủasự trừutượnghoá,kháiquáthoáhaynói cáchkháclàquátrìnhhìnhthành,thựchiệnýthức.Nhờ khả năngtrừu tượnghoá,kháiquáthoámàconngườicóthểđisâuhơnvàothếgiớivật chất,sự vậthiệntượng.Đồngthờitổng,kếtđúcrútkinhnghiệmtrong toànbộhoạtđộngcủamình.Vậyngônngữlàmộtyếutốquantrọngđể pháttriểntâmlýtưduyvàvănhoáconngười,xãhộiloàingười. c/Bảnchấtcủaýthức Quanghiêncứunguồngốccủaýthứccóthểthấyrõýthứccó bảntínhphảnánh,sángtạovàbảntínhxãhội. +Bảntínhphảnánhvàsángtạo Ýthứcmangbảntínhphảnánh,ýthứcmangthôngtintừthế giớibênngoài,từ vậtgâytácđộngđượctruyềnđitrongquátrìnhphản ánh.Bảntínhphảnánhquyđịnhtínhkháchquancủaýthứctứclàýthức phảilấytínhkháchquanlàmtiềnđềbịcáikháchquanquyđịnhvàcónội dungphảnánhthếgiớikháchquan. Ýthứccóbảntínhsángtạodoýthứcgắnliềnvớilaođộng. Bảnthânlaođộnglàhoạtđộngsángtạocảibiếnvàthốngtrị tự nhiên củaconngười.ýthứckhôngchộplạimộtcáchnguyênsithụđộngsựvật màđãcócảibiến,quátrìnhthuthậpthôngtingắnliềnvớiquátrìnhsửlý thôngtin.
11. Họcviệnngânhàng11TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin Phảnánhvàsángtạocóliênquanchặtchẽvớinhaukhôngthể táchrời.Hiệnthựcchothấy:khôngcóphảnánhthìkhôngcósángtạo,vì phảnánhlàđiểmxuấtphátlàcơ sở củasángtạo.Ngượclạikhôngcó sángtạothìkhôngphảilàsựphảnánhcủaýthức.Đólàmốiliênhệbiện chứnggiữahaiquátrìnhthunhậnvàsửlýthôngtin,làsựthốngnhấtgiữa cácmặtkháchquanvàchủquantrongýthức.Vìvậy,Mácđãgọiýthứcý niệmlàhiệnthựckháchquanđãđượcdichuyểnvàobộnãoconngườivà biếnđổiđitrongđó. +Bảntínhxãhội Ýthứcđượchìnhthànhtronglaođộng,hoạtđộngcảitạothế giớicủaconngười.Trongquátrìnhđóconngườinhậnrarằngcầncónhu cầuliênkếtvớinhauđểtraođổikinhnghiệmvàcácnhucầukhác.dodó màkháiniệmhoạtđộngxãhộirađời.Ýthứcngaytừđầuđãlàsảnphẩm củaxãhội,ýthứctrướchếtlàtrithứccủaconngườivề xãhộivề thế giớikháchquanđangdiễnraxungquanh,vềmốiliênhệ giữangườivới ngườitrongxãhộidođóýthứcxãhộiđượchìnhthànhcùngýthứccá nhân,ýthứcxãhộikhôngthểtáchrờiýthứccánhân,ýthứccánhânvừa cócáichungcửagiaicấpcủadântécvàcácmặtkháccủaxãhộivừacó nhữngnétđộcđáoriêngdonhữngđiềukiệnhoàncảnhriêngcủacánhân đóquyđịnh.Như vâyconngườisuynghĩvàhànhđộngkhôngchỉ bằng bàntaykhốióccủa mìnhmàconbị chiphốibởikhốiócbàntaycủa ngườikháccảxãhộicủanhânloạinóichung.Tựtáchrakhỏimôitrường xãhộiconngườikhôngthểcóýthứctìnhcảmthựcsự.Mỗicánhânphỉa tự nhậnrõvaitrò ủamìnhđốivớibảnthânvàxãhội.Taphảihọclàm ngườiquamôitrườngxãhộilànhmạnh. Bảntínhxãhộicuảýthứccũngthốngnhấtvớibảntínhphản ánhvàsángtạo.Sự thốngnhấtđóthể hiện ở tínhnăngđộngchủ quan
12. Họcviệnngânhàng12TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin củaýthức,ởquanhệgiữavậtchấtvàýthứctronghoạtđộngcảitạothế giớicủaconngười. I.2/TRITHỨCKHOAHỌCVÀVAITRÒCỦANÓTRONGSỰPHÁTTRIỂNXÃ HỘI. a/Kháiniệmvềkhoahọc Khoahọccónhiềuđịnhnghĩakhácnhau.Vớitínhcáchlàmột lĩnhvựcđặcthùcủaconngườikhoahọcbaogồmhoatđộngtinhthần hoạtđộngvậtchấthoạtđộnglýluậnvàhoạtđộngthựctiễnxãhội.Với tínhcáchlàmộthìnhtháixãhội,khoahọclàmộthệ thốngtrithứckhái quát,đượchìnhthành,pháttriểnvàkiểmnghiệmtrêncơ sở thựctiễn. Khoahọcphảnánhmộtcáchchânthựccácmốiliênhệ bảnchất,tất nhiên,cácquyluậtvânđộngcủatựnhiên,xãhộivàtưduyconngười. Từđóthấyrằng:khoahọckháctôngiáoởchỗphảnánhmộtcách chânthựchiệnthực,sựhìnhthành,pháttriểncủathếgiớikháchquanvà đượckiểmnghiệmquathựctiễn;còntôngiáophảnánhthựctiễnmột cáchhưảovớiniềmtinmùquángxadờithựctiễn.Sựphảnánhcủakhoa họckhácvớicáchìnhtháiýthứcxãhộikhác ở chỗ phảnánhđúngđắn chânthựcnhữnggìđangdiễnravàđisâuvàocácmốiliênhệ bảnchất, tấtnhiên,cácquyluậtvậnđộngpháttriểncủahiệnthực.Hìnhthứcbiểu hiệnchủyếucủakhoahọclàcáckháiniệm,phạmtrù,quyluật. Đốitượngnghiêncứucủakhoahọcbaohàmcả tự nhiên,xã hộivàbảnthânconngười,cáclĩnhvựcvậtchất,tinhthầnvàcảcáchinh tháiýthứcxãhội. b/Vaitròcủatrithứckhoahọcđốivớisựpháttriểncủaxã hôi.
13. Họcviệnngânhàng13TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin Khoahọchìnhthànhvàpháttriểntrêncơsởsảnxuấtvàhoạt độngthựctiễn.Vaitròcủakhoahọcngàycàngtănglênđốivớisự phát triểncủaxãhội. Ngàynay,khoahọcđãtrởthànhlựclượngsảnxuấttrựctiếp.Vai tròcủanóthể hiện ở chỗ khoahọctrở thànhđiểmxuấtphát,rađời nhữngngànhsảnxuấtmớicôngnghệ mới,nguyênliệumới.Khoahọc trởthànhyếutốtrithứckhôngthểthiếucủangườilaođộng,biếnngười laođộngthànhngườiđiềukhiểnkiểmtraquátrìnhsảnxuất.Độingũcác nhàkhoahoc,kỹthuậtviêntrựctiếpthamgiavàoquátrìnhsảnxuấtngày mộtđông.Bảnthânkhoahọccũngtrởthànhmộtlĩnhvựchoạtđộngsản xuấtvậtchấtvớiquymôngàycànglớn. Cùngvớikhoahọctựnhiênvàkhoahọckỹthuật,cáckhoa họcxãhội nh kinhtế học,luậthọc,xãhộihọc…cũngkhôngngừng pháttriểnvàđóngvaitròquantrọngtrongđờisốngxãhội.Khoahọc khôngchỉ gópphầnnângcaochấtlượng cuộcsống màcòngiúpcon ngườicóđầuóctưduysángtạo,tầmnhìnsâurộng.Điềunàyđặcbiệt cóýnghĩađốivớicácnhàlãnhđạovìphảinắmđượccơ sở khoahọc thựctế thìmớicókế hoạchđịnhđượcchínhsáchđườnglốipháttriển củamộttổchứchaymộtquốcgia. Tómlại,cókhoahọclàbạnđồnghànhthìxãhộingàycàngvăn minhtiếnbộhơn. II/ VAI TRÒ CỦA TRI THỨC KHOA HỌC CÔNG NGHỆ TRONGCÔNGCUỘCĐỔIMỚICỦAVIỆTNAM II.1/VAITRÒCỦATRITHỨCKHOAHỌCTRONGCÔNGCUỘCĐỔI MỚICỦAVIỆTNAM a/Tínhtấtyếucủacôngcuộcđổimới.
14. Họcviệnngânhàng14TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin Hiệnnaytrênthế giớiđangdiễnranhữngbiếnđổixãhội nhanhchóngvàsâusắc.Khoahọccôngnghệ đãđạtđượcnhữngthanh tựutolớn.SovớicácnướctrênthếgiớiViệtNamtụthậurấtnhiều.Cô thểlà: - Trìnhđộcôngnghệtụthậuxasovớicácnước.Tiềmlựckhoahọc côngnghệyếucảvềnguồnnhânlựckhoahọccôngnghệlẫnnguồn vốnchohoạtđộngkhoahọccôngnghệ - Cơchếquảnlýkhoahọccôngnghệcònyếukém. - KhoahọccôngnghệÝtgắnbóvớisảnxuấtkinhdoanh. Dovậyđổimớichínhlàconđườngsốngduynhấtcủachúng ta.Chỉcóđổimới,mớiđưanướctarakhỏinghèonànlạchậutrởthành mộtnướccónềnkinhtếpháttriển“Dângiàu,nướcmạnh,xãhộicông bằngvănminh” b/Trithứckhoahọclànềntảngvàđộnglựcchosựphát triểnkinhtếcủaViệtNamtrongcôngcuộcđổimới Trongcôngcuộcđổimớitrithứckhoahọcđượcxemlànền tảngvàđộnglựccủasựpháttriểnđấtnước.Nhữngcơsởkhoahọccùng nhữngluậncứ khoahọcđãgiúpđảngcómộtsự địnhhướngvề đường lốichínhsáchpháttriểncủađấtnước,vạchrakế hoạchpháttriểncho từnglĩnhvựccụ thể:Côngnghiệp,Nôngnghiệp,Dulịchvàdịchvụ, Khoahọccôngnghệ….Nóiđếnvaitrònềntảngvàđộnglựccủatrithức khoahọctrongcôngcuộcđổimớilànóiđếnconđườngcôngnghiệphoá hiệnđạihoádùatrêncơ sở khoahọcvàcôngnghệ,coikhoahọc­công nghệ làlựclượngsảnxuấttrựctiếpvàhàngđầu.Quanđiểmnàycho thấyrõsự quyếttâmvàlùachọnsángsuốtcủađảngtatrongđổimớitư duy,đổimớiquanniệmvàđổimớiphươngthứcpháttriểnphùhợpvới nhữngđòihỏiphảitiếnhànhcôngnghiệphoáđiđôivớihiệnđạihoávới
15. Họcviệnngânhàng15TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin tốcđộ nhanhnhưngvẫnđảmbảotínhbềnvữngtrongnhữngthậpniên đầucủathếkỉXXI. NhìnlạithếkỉXXđãquachóngtathấycónhữngđổithayto lớndokhoahọc–côngnghệ manglại.Trênthế giớisự xuấthiệncác nhómnướcmớicôngnghiệphoá[Nic]sauchiếntranhthế giớithứ hai cũngkhôngnằmngoài ảnhhưởnglantoả củacácthànhtựukhoahọc côngnghệ thôngquaquátrìnhchuyểngiaocôngnghệ tiếnbộ bằngcác chínhsáchcôngnghiệpvànôngnghiệpkhônngoan,cácnướcNICđãtận dụngđượccơ hộitiếpthunhanhchóngcáccôngnghệ mới,thayđổi phươngthứcsảnxuấtcũvốndùatrênlaođộngthủ côngvàtàinguyên chủ yếuđể chuyểnsangápdụngcáckĩthuậtcơ khíhoá,tự độnghoá theohướngtạoracácgiátrị tăngcaothúcđẩysự pháttriểntăngtrưỏng kinhtế.Nhờđitheoconđườngcôngnghiệphoáhiệnđạihoádùahẳnvào khoahọccôngnghệmàmộtsốnướcđãrútngắnđượcthờigiancầnthiết đểlàmtănggấpđôithunhậpbìnhquânđầungười.Trướckia,nướcAnh phảimất58năm,Mỹmất47nămthìgiêđâyBraxinchỉmất18năm,hàn quốcchỉmất11nămvàTrungQuốcchỉtrongvòng10năm.Tacóthể so sánhHànQuốcvàGanavàonhữngnăm60vàbâygiê.Điểmxuấtpháthai nướcđềucóthunhậpbìnhquânđầungườinhưnhau,đềulàcácquốcgia chậmpháttriển.Vậymàngàynay,thunhậpđầungườicủaHànQuốcđã gấp6lầncủaGana.Vìsaocósựcáchbiệtlớnlao nhvậy?ĐólàdoHàn quốcđãthunhậnvàsử dụngtrithứckhoahọcsángtạovàphùhợpvới thựctiễnhơn. ThựctiễntrongnhữngnămquaởViệt Namchothấy:ởđâucó sựsángtạotrongcôngcuộcđổimớicácgiảiphápvềkhoahọccôngnghệ thìởđócósựtiếnbộvượtbậc.ThửhỏinếuViệt Namvẫngiữnềnkinh tế tậpchungbaocấpchưachuyểnsangkinhtế hànghoánhiềuthành phầnthihiệngiêđấtnướcchúngtasẽrasao.
16. Họcviệnngânhàng16TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin VềnôngnghiệpsựsángtạocủaĐảngtrongchínhsáchkhoá ápdụngtrongnôngnghiệpnhữngnăm80làmộtvídụđiểnhìnhchothấy vaitròcủachínhsáchtrongviệctạoramứctăngtrưởngsảnlượngkỉlục vềlươngthựcmàkhôngcómộtyếutốsảnxuấtthôngthườngnàonhư: vốn,laođộngvậttưcóthểmanglại.Chínhsáchmớilàmchongườilao độnglàmviệccótráchnhiệmvànăngnổsángtạohơn.Đảngđẩymạnh vàkhuyếnkhíchnôngdânđưakhoahọcvàcôngnghệvàosảnxuấtnhư: Sử duụngcácloạigiốngmới,phânbón,máymócsảnxuấttheocông nghệcaocủathếgiới;nângcấphệthốngthuỷlợibàngcáchđầutư,cải tạo,nângcấphệthốngsông,đêngănchặnnướcmặnlên.Ứngdụngcác tiếnbộ kĩthậtvàvậtliệumớitrongthiếtkế vàthicôngcôngtrìnhlàm chocôngviệcthựchiệncôngtrinhxảyranhanhchóngđáp ứngkipthời nhucầu,lợiÝchcủabàconnôngdân. Vềcôngnghiệpquátrìnhsángtạovàtriểnkhaichínhsáchmở cửathuhótvốnđầutunướcngoàiđãdẫntớisựrađờicủamộtkhuvực kinhtế mới–khuvựckinhtế cóvốnđầutư nướcngoàirấtnăngđộng đanggópphầntạoratrên10%GDP,30%kinhngạchxuấtkhẩucủacả nước.Cáccôngty,xýnghiệpnhờđithẳngvàocôngnghệhiệnđạimàđã đạtđượcnhữngthắnglợingoàicả sự mongđợivídụ:điểnhìnhlàcông tychế biếnsữaVINAMILKtừtìnhtrạngvôcùngkhókhănđãvươnlên sảnxuấtrađượcnhữngsảnphẩmcạnhtranhđượcvớihàngnhậpngoại. Trongcácngành:Bưuchínhviễnthông,khaithácdầukhívà cácngànhnghề khácnhờ nhữngquyếtđịnhtáobạotrongđầutư vàokĩ thuậtvàcôngnghệhiệnđạimàđạtđượcmứctăngtrưởngcaotrongthời giandài,ổnđịnh.Vănhoágiáodụcđượcnângcấpđầutưcơsởmộtcách thoảđáng.
17. Họcviệnngânhàng17TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin Thựctếchothấysau15nămđổimớidùavàotiềmnăngcủa đấtnướcvàsự trợ giúpcủakhoahọccôngnghệ chúngtađãđạtđược nhữngthànhtựuđángkể. Vềkinhtếtổngsảnlượngtrongnướcnăm2000tănggấpđôi sovớinăm1990,kếtcấuhạ tầngkinhtế­xãhộivànănglựcsảnxuất tăngnhiều.Nềnkinhtếtùtìnhtrạngkhanhiếmnghiêmtrọngnayđãsản xuấtđápứngnhucầuthiếtyếucủanhândân.Nềnkinhtếtừcơchếtập trungquanliêu,baocấpchuyểnsangcơchếthịtrườngđịnhhướngxãhội chủ nghĩa.Đờisốngcủanhândândầnđượccảithiện.Đấtnướcđãra khỏikhủnghoảngkinhtếxãhội,vượtquađượccơnchấnđộngchínhtrị vàsự hụthẫngvề thị trường. Kinhtế tăngtrưởngtươngđốicao:tổng sảnphẩmtrongnướctăngbìnhquân7,5%trongmộtnăm;giátrịnônglâm ngư nghiệptăngbìnhquân5,7%trongmộtnăm.Trongđó:nôngnghiệp tăng5,6%,lâmnghiêptăng0,4%vàngưnghiệptăng8,9%.Côngnghiệpđã đạtđượcnhiềuthànhtựuđángkể.Nhịpđộtănggiátrịsảnxuấthàngnăm 13,5%.Đầutưsảnxuấtrasảnphẩmcóchiềusâuđápứngnhucầutrong nướcvàxuấtkhẩu.Dịchvụpháttriểnvớigiátrịtrungbìnhlà6,8%/năm, lạmphátgiảmđángkể:năm1986là587,2%thìnăm1990chỉcòn52,8%. Vềchínhtrịxãhộinghiêncứukhoahọcxãhộivànhânvăn tronggiaiđoạn1996­2000đãcóđónggóptíchcựctrongpháttriểnlýluận vàtổngkếtthựctiễnxâydựngxãhộichủnghĩaởViệtNamtrongthếkỉ XX.nhờ kếtquả nghiêncứuđãđónggópchoquátrìnhchuẩnbị cácvăn kiệnhộinghịtrung ươngkhoáVIII,xâydựngchiếnlựơcpháttriểnkinh tếxãhộinhữngnămsauvàđónggópchoviệcchuẩnbịvănkiệnđạihội IXvừaqua.Khoahọcxãhộicònđónggópquantrọngvàoviệcxâydựng vàhoànthiệnhệ thốngphápluật,banhànhcácvănbảngiớiluật,các chínhsáchhiệpđịnhquanhệ quốctế trongđócóhiệpđịnhthươngmại Việt­Mỹ,khoahọcxãhộicònhướngvàogiảiquyếtnhiềuvấnđề cụ thểbứcxúctrongthựctiễnpháttriểnkinhtếxãhộinhư;vấnđềtoàncầu
18. Họcviệnngânhàng18TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin hoáquốctế hoá,côngnghiệphoá­hiệnđạihoá….Cácvấnđề tôngiáo, pháthuybảnsắcvănhoádântéctrongxâydựngvàbảovệ tổ quốc.Do vậynănhoápháttriểnlànhmạnhvớicácphươngtrâm“hoànhậpnhưng khônghoàtan’’.Bêncạnhviêctiếpthuvănhoáthế giớichúngtakhông quêngiữ gìnvàpháthuynềnvănhoáđậmđàbảnsắcdântécviệtnam. Giáogụcngàycàngđượcchútrọngcácquốcgiapháttriểnđãrótramột điểmquantrọnglàgiáodụclàconđườngngắnnhấtđểpháttriểnđểtiến tớinềnkinhtếtríthứchaycòngọilànềnkinhtếchấtxám.ỞViêtNam từnăm1997đếnnaynhânlựckhoahọccôngnghệcảnướctăng1,5lần. Cánbộ khoahọccôngnghệ cótrìnhđộ đạihọcđạtxấpxỉ 1,3triệuvà hàngnămbổxung180nghìnngười.Cánbộcótrìnhđộtiếnsỹtăngnhanh vàđãphầnnàođápứngnhucầucủađấtnước.Trìnhđộ,nănglựccánbộ trongmộtsố lĩnhvựcnhư nôngnghiệp,xâydựng,giaothôngvậntải, côngtrìnhđiểm,bưuchíngviễnthông,thămdòvàkhaithácdầukhíđạt mứctrungbìnhtiêntiếntrongkhuvực.Bắtđầutừnăm2000chínhphủđã bố tríkhoảnngânsáchriêngđể hàngnămgửisinhviêncánbộ khoahọc côngnghệ cónănglựcđiđàotạodàihạntạicácnướccónềnkhoahọc tiêntiến. Khoahọc–côngnghệ đãcókhả nănglàmchủ vàthíchnghi nhiềucôngnghệ tiêntiếncủanướcngoàitrongcáclĩnhvực nh viễn thôngkhaithácdầukhí,nănglượng….Nhiềuvấnđề cấpbách,cóý nghĩaquantrọngđốivớiđấtnướcdothựctiễnđặtrađượccáclựclượng khoahọc–côngnghệ nghiêncứuvàgiảiquyếtnhư:cơ sở khoahọccho cácphươngánphòngchốngthiêntai,cácphươngphápsảnxuấtvacxin phòngbệnh….. Rõràngquanniệmvềvaitrònềntảngvàđộnglựcpháttriểncủa khoahọcvàcôngnghệđốivớisựpháttriểnvừacócơsởthựctiễntrong nướcvừahợpvớixuthếpháttriểnchungcủathếgiới,khilợithếtương
19. Họcviệnngânhàng19TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin đốicủacácyếutốlaođộngrẻvàtàinguyênthiênnhiênđangchuyểndần sangcácyếutốtrithứckhoahọccôngnghệ. II.2/ THỰC TRẠNG CỦA CÁC NGÀNH KHOA HỌC CÔNG NGHỆ Ở NƯỚCTAVÀNHỮNGBIỆNPHÁPKHẮCPHỤCVÀPHÁTTRIỂN. Saukhicáchmạngthángtámthànhcông,sựnghiệpgiáodục vàkhoahọc ở nướctađãđượcquantâmpháttriểnmạnh.Ngaytrong nhữngnămđầukhángchiếnchốngthựcdânPhápđộingòcánbộ khoa họcđãcónhiềuđónggóptíchcựctrongcôngtácđàotạocánbộ,trong việcnghiêncứuphụcvụ quốcphòng,trongsảnxuấtnôngnghiệp,giao thôngvậntải…KhimiềnBắcnướctađượchoàntoàngiảiphóng,nền khoahọccủatanóichungvàcácngànhkhoahọccơbảnnóiriêngcóđiều kiệnpháttriểnthuậnlợi.Nhữngnămsáumươiđãđánhdấusựrađờicủa hầuhếtcácngànhkhoahọccơbảnnướcta:toán,lý,hoá,sinh,cácngành khoahọctráiđấtbiển..v.v… Ngàynaychóngtađãcókhoảnghaingànnămtrămtiếnsỹvà tiếnsỹ khoahọc đanglàmviệctrongcáclĩnhvựckhácnhaucủacác ngànhkhoahọccơ bản.Consố đóchưaphảilànhiềusovớimộtđất nướctrên70triệudân[theobàiviếtcủaGS.VSNGUYỄNVĂNĐẠObáo KHOAHỌCvàTỔQUỐC]songcũnglàconsốđángphấnkhởivàlàconsố mơướcđốivớinhiềunướcđangpháttriển Trongnhữngnămgầnđâynhữngnghiêncứucơbảnởnướcta đãtậpchungtrongcáclĩnhvựcđiềutratổnghợpcácnguồntàinguyênvà điềukiệntự nhiêncủađấtnước,pháttriểncáclýthuyếtcơ bảntrong Toánhọc,Vậtlý,cơ học,nghiêncứusinhhọc,vậtliệulinhkiện,sử dụngcóhiệuquảcácnguồnnănglượngsẵncóvànghiêncứuthămdòcác nguồnnănglượngtự nhiên,trongviệcphụcvụ chocôngtácquảnlývà trongnhiềungànhsảnxuấtcôngnôngnghiệpkhác.
20. Họcviệnngânhàng20TiểuluậntriếthọcMác­ Lênin Nhờ trìnhđộ khoahọccơ bảntốt,nhơ nhữngnghiêncứu đượctiếnhànhtừnhữngthậpkỉ60đếnnay,chóngtađãnhậpvàcảitiến cókếtquả nhiềukĩthuậtmới,côngnghệ mới,trongđónổibậtlàcác thànhtựutrongnôngnghiệp[cácloạigiốngcâytrồngvậtnuôi]vàtrong lĩnhvựctinhọc.Cũngnhờcótrinhđộnghiêncứucơbảncaomànướcta đãđượcbiếtđếntrênmộtsố lĩnhvựckhoahọclýthuyết nhToánhọc, Vậtlý,Cơhọc… a/Thànhtựu Đảngtađãcómộtsốnghịquyếtvềkhoahọcvàcôngnghệ nhnghịquyết37củabộchínhtrị[khoáVI],nghịquyết01củabộchínhtri vànghịquyếttrungương7[khoáVII].Việcthựchiệncácnghịquyếtnày bướcđầunângcaotiềmlựckhoahọcvàcôngnghệ củađấtnước,thúc đẩyviệcđưacáctiếnbộ khoahọcvàcôngnghệ vàosảnxuấtvàđời sống,gópphầnđưanướctarakhỏitìnhtrạngkhủnghoảngkinhtế xã hội,tạoranhữngtiềnđề cầnthiếtđể bướcvàothờikìđẩymạnhcông nghiệphoá,hiênđạihoá. Khoahọcxãhộivànhânvănđãgópphầnbổsung,lýgiảivà làmrõthêmnhữngquanđiểmcủaĐảngvềconđườngđilênChủNghĩa XãHội ở ViệtNam.Làmrõcơ sở khoahọcvàthựctiễnchoviệclấy chủ nghĩaMac­Lênin,tưtưởngHồChíMinhlànềntảngchotưtưởng củaĐảng.Cácvấnđềvềmốiquanhệgiữakinhtếvớithịtrườngvàchủ nghĩaxãhội,tăngtrưởngkinhtế vàcôngbằngxãhội,vănhoávàphát triển...còngđãđượcnghiêncứusâuhơn.Việcnghiêncứucácdisảnlịch sử ,vănhoá,vănminhvàconngườiViệtNamtiếptụccónhữngphát hiệnmới.Việctổngkếtkinhnghiệmchiếntranhvàpháttriểnlýluận nghệthuậtquânsựViệtNamđãđạtmétsốkếtquả.